Tháng Chín được dự đoán sẽ là một tháng đầy biến động ở khu vực Đông Âu, bởi vào ngày 14/9 tới, Nga sẽ khai mạc cuộc tập trận quân sự được cho là lớn nhất kể từ Chiến tranh Lạnh với Belarus có tên Zapad-2017.
Dù chưa chính thức diễn ra nhưng Zapad-2017 đã khiến một số quốc gia châu Âu và các thành viên của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cảm thấy “như ngồi trên đống lửa” vì lo ngại cuộc tập trận này sẽ là vỏ bọc cho các cuộc tấn công quân sự.
Nội dung tập trận Zapad-2017
Theo tuyên bố được Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Alexander Fomin đưa ra hôm qua, 29/8, Zapad-2017 sẽ có sự tham gia của khoảng 12.700 binh sĩ, trong đó có 7.200 binh sĩ Belarus và 5.500 binh sĩ Nga.
Cuộc tập trận diễn ra từ ngày 14 đến ngày 20/9, với 70 trực thăng và máy bay, gần 700 thiết bị quân sự bao gồm 250 xe tăng, 10 tàu chiến cùng nhiều pháo phản lực, súng cối.
Địa điểm tập trận sẽ trải dài từ bán đảo Kola, Tây Bắc nước Nga, tới Belarus.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Alexander Fomin tham dự họp báo tại Moscow (Nga) hôm qua, 29/8. Ảnh: AP
Zapad-2017 được chia thành hai giai đoạn. Ở giai đoạn đầu tiên, binh sĩ Nga và Belarus sẽ diễn tập “cô lập những khu vực nơi các nhóm vũ trang bất hợp pháp và các nhóm trinh sát của kẻ thù đang hoạt động”.
Ở giai đoạn thứ hai, quân đội hai nước sẽ thực hành các “biện pháp quân sự nhằm đẩy lùi âm mưu xâm lược nhằm vào Nga và Belarus”.
“Bối cảnh của cuộc tập trận là các nhóm khủng bố cực đoan xâm nhập Nga và Belarus, đồng thời lên kế hoạch tiến hành các cuộc tấn công khủng bố trong khi nhận được sự hỗ trợ bên ngoài từ đường không và đường biển”, Thứ trưởng Fomin cho biết.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Oleg Belokonev tiết lộ kịch bản tập trận Zapad-2017 có liên quan đến “mối đe dọa giả định từ các nước láng giềng ở phía Tây.”
Đặc biệt, ông Belokonev tuyên bố sẽ có 13.800 binh sĩ tham gia tập trận, cao hơn nhiều so với con số 12.700 binh sĩ mà Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Fomin đưa ra.
Phản ứng của NATO và đồng minh
Theo Reuters, “trò chơi chiến tranh” Zapad-2017 của Nga và Belarus đang khiến một số thành viên của NATO và đồng minh phải dè chừng, bởi Belarus nằm giáp Ukraine, Ba Lan, Latvia và Lithuania.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hồi tháng Bảy cho biết ông "có lý do để tin rằng" cuộc tập trận Zapad-2017 sẽ có "số lượng binh sĩ tham gia nhiều hơn số lượng được báo cáo chính thức.”
Lithunia cũng khẳng định Zapad-2017 có sự tham gia của 100.000 binh sĩ, gấp gần 10 lần con số được công bố bởi Nga và Belarus.
Bộ trưởng Quốc phòng Belarus - Oleg Belokone phát biểu tại cuộc họp báo về Zapad-2017 ở Minks (Belarus) hôm qua, 29/8. Ảnh: Reuters
Mới đây, Tổng thư ký NATO Stoltenberg lên tiếng kêu gọi Kremlin đảm bảo tính minh bạch trong các bài diễn tập, và cảnh báo rằng NATO "sẽ theo dõi chặt chẽ" Zapad-2017.
Trong khi đó, Tướng Ben Hodges, Tổng tư lệnh quân đội Mỹ tại châu Âu cho biết các đồng minh của Mỹ ở Đông Âu lo ngại cuộc tập trận có thể là kế sách “Ngựa thành Troy” của Nga. Qua đó, Nga có thể để lại các thiết bị quân sự mà nước này đưa vào Belarus trong quá trình tập trận.
Đáp lại những cáo buộc của NATO và đồng minh, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Fomin khẳng định cuộc tập trận Zapad 2017 giữa Nga và Belarus được tổ chức hoàn toàn vì mục đích phòng thủ.
“Chúng tôi tin rằng tình huống tập trận tương tự sẽ xuất hiện ở rất nhiều nơi khác trên thế giới”, ông Fomin nói. “Một số nguồn tin thậm chí còn cho rằng cuộc tập trận Zapad-2017 được lợi dụng như một bàn đạp để xâm chiếm Lithuania, Ba Lan hay Ukraine. Những đồn đoán đầy nghịch lí này không có một chút nào liên quan đến thực tế. Đó chỉ là những suy nghĩ ảo tưởng.”
Phát biểu tại Minks, Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Oleg Belokonev cũng nhấn mạnh toàn bộ binh sĩ và các trang thiết bị quân sự được đưa vào nước này nhằm phục vụ cuộc tập trận Zapad-2017 sẽ được rút đi ngay sau đó.