Vì sao khó xử lý công trình “dán mác”?
Trao đổi với PV Tiền Phong, TS Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, đặt dấu hỏi về dấu hiệu “lợi ích nhóm” ở các công trình khách sạn, cao ốc cho thuê tọa lạc ở những vị trí “vàng” trong phố cổ: Quy chế quản lý quy hoạch - kiến trúc phố cổ khống chế rõ ràng về chiều cao, mật độ nên ông thanh tra, UBND phường nói không phát hiện kịp thời các công trình vi phạm là bao biện mà thôi.
Càng những công trình khách sạn, công trình cao ốc ở vị trí “vàng” vi phạm càng nặng như ở 128 - 130 Hàng Bông, hay chuỗi khách sạn trên phố Gia Ngư, Lý Đạo Thành, Hàng Gà, Cửa Nam… đều “rủ nhau” phá vỡ Quy chế quản lý quy hoạch - kiến trúc phố cổ của thành phố Hà Nội là thế nào?
Vì sao có tình trạng 12 công trình vi phạm được tồn tại nhiều năm trên địa bàn quận Hoàn Kiếm do được “dán mác” (theo phát biểu của Giám đốc Sở Xây dựng Lê Văn Dục), trong khi Sở Xây dựng nhiều lần có văn bản đề nghị UBND quận Hoàn Kiếm xử lý từ năm 2015 - 2016 như công trình khách sạn 128 - 130 Hàng Bông, 54 Thợ Nhuộm, ngõ 8 Lý Nam Đế…?
Phải khẳng định, động cơ để chủ đầu tư làm sai không gì khác là thu về lợi nhuận cao, vậy trách nhiệm của Đội Thanh tra của quận, tổ thanh tra phường, UBND phường, UBND quận, Sở Xây dựng ở đâu? Việc chậm phát hiện công trình vi phạm chỉ do năng lực kém, hay xuất phát từ những động cơ lợi ích khác?
Nếu có lợi ích nhóm phải xử lý thế nào để đảm bảo sự nghiêm minh? Muốn đẩy lùi tình trạng vi phạm TTXD đang diễn ra phức tạp, trước hết UBND thành phố Hà Nội phải mạnh tay xử lý những cán bộ tiếp tay cho vi phạm, để công trình vi phạm diễn ra tràn lan và liên tục trên địa bàn do mình quản lý…
Nên chuyển giao thanh tra về quận, huyện, thị xã quản lý
Theo ông Nguyễn Việt Dũng, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội, chủ trương chuyển giao các đội thanh tra xây dựng về UBND quận, huyện, thị xã trực tiếp chỉ đạo, điều hành không có gì vướng mắc bởi vẫn tuân thủ đúng theo Nghị định 26/2013/NĐ-CP ngày 29/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành Xây dựng.
Tuy nhiên, quyết định của UBND thành phố Hà Nội chuyển giao các đội thanh tra về cho chính quyền địa phương quản lý sẽ giúp cho lực lượng thanh tra phát huy hết hiệu quả, giúp UBND các phường, quận xử lý kịp thời đối với các công trình vi phạm. Trong khi Thanh tra Sở Xây dựng chịu trách nhiệm giám sát, hướng dẫn về chuyên môn, chi trả lương hằng tháng.
Việc chuyển giao lực lượng thanh tra xây dựng về cho UBND quận, huyện, thị xã trực tiếp chỉ đạo, điều hành sẽ góp phần hạn chế tình trạng vi phạm TTXD. Nhìn toàn diện, các vi phạm xây dựng đều xảy ra tại địa bàn, hơn ai hết chính quyền địa phương là người nắm rõ và kịp thời nhất.
Với vai trò là một đơn vị chuyên môn, thanh tra xây dựng có trách nhiệm phát hiện vi phạm, lập biên bản, đề xuất UBND phường các biện pháp xử lý, lực lượng thanh tra chỉ là một bộ phận phối hợp cùng chính quyền địa phương xử lý công trình vi phạm.
Tuy nhiên, để xử lý kịp thời công trình vi phạm, chính quyền địa phương các cấp phải có trách nhiệm phối hợp và ban hành các quyết định xử lý kịp thời, thay vì chậm xử lý kéo dài như một số trường hợp vi phạm trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.
Việc gắn trách nhiệm người đứng đầu chính quyền với việc phát hiện, xử lý công trình vi phạm buộc UBND các cấp phải có biện pháp tăng cường giám sát, chỉ đạo xử lý kịp thời. Về phía Sở Xây dựng, Thanh tra Sở sẽ đưa các biện pháp quản lý chặt chẽ đối với lực lượng thanh tra cơ sở theo đúng chức năng nhiệm vụ được quy định.
Chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng đơn vị sẽ được quy định rõ trong quy chế trách nhiệm, quy định về quản lý TTXD sắp được ban hành…
