Bài 1: “Bật đèn xanh” cho sai phạm
“Năm trật tự - văn minh đô thị” thứ ba liên tiếp được Hà Nội quyết liệt tổ chức thực hiện, nhưng tình trạng vi phạm trật tự xây dựng vẫn diễn ra khắp nơi. Nhiều ý kiến cho rằng, lực lượng TTXD của Hà Nội rất đông nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Thậm chí, có hiện trượng né tránh trách nhiệm, bảo kê và “bật đèn xanh” gây khó cho việc xử lý các sai phạm.
Không làm tròn trách nhiệm
Trong số 29 quận, huyện của Thủ đô Hà Nội hiện nay, Hoàn Kiếm là nơi có lực lượng TTXD cấp quận đông đảo với 78 cán bộ, phụ trách 18 phường địa bàn. So với các quận, huyện như Hà Đông, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm…, đang có quá trình đô thị hoá mạnh thì Hoàn Kiếm mỗi năm chỉ có khoảng trên 100 công trình xây mới. Đây là quận trung tâm, nơi được hạn chế cho xây dựng nhà cao tầng để bảo toàn quy hoạch - kiến trúc phố cổ. Hà Nội đã ban hành các quy định chặt chẽ đối với việc cấp giấy phép xây dựng cho các công trình nằm ở khu vực phố cổ - phố cũ. Trong đó, có cả sự tham gia và thẩm định của nhiều cơ quan chức năng chuyên môn.
Công trình “khủng” của gia đình nguyên Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội xây vượt nhiều tầng so giấy phép.
Tuy nhiên, đến khâu quan trọng nhất là giám sát chủ đầu tư thực hiện giấy phép xây dựng thì nhiều UBND phường nằm ở vũng lõi phố cổ - phố cũ lại giám sát kiểu “thả nổi”, nên mới dẫn đến tình trạng hàng loạt công trình xây vượt 1 đến 2 tầng, thậm chí có công trình xây vượt nhiều tầng so giấy phép được cấp. “Hoàn Kiếm có 78 cán bộ TTXD, rất hùng hậu nếu so với một số quận, huyện TTXD chỉ có 13 người. Nhưng nếu như lực lượng TTXD quận làm hết trách nhiệm, đề xuất xử lý dứt điểm vi phạm của công trình ngay từ đầu thì không có chuyện cơ quan chức năng giờ đây phải mệt mỏi chạy theo xử lý các công trình vi phạm như ở ngõ 8 Lý Nam Đế của gia đình nguyên Phó Giám đốc Sở GTVT Nguyễn Hoàng Linh mà dư luận nêu vừa qua ”, một vị cán bộ TTXD Sở Xây dựng nói.
Phân tích về trách nhiệm của TTXD trong trường hợp vi phạm ở công trình ngõ 8 Lý Nam Đế (quận Hoàn Kiếm), vị cán bộ này cho hay, theo quy chế phối hợp, TTXD có trách nhiệm kiểm tra, phát hiện và lập hồ sơ vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, chuyển đến chủ tịch UBND quận, phường ra quyết định xử lý. Nhưng ở đây TTXD đã không làm tròn trách nhiệm của mình. “Ở công trình này TTXD quận chỉ lập biên bản vi phạm ở mỗi tầng rồi chuyển cho phường, trong khi nếu trường hợp phường không thực hiện thì họ phải báo cáo với quận, với thành phố để ngăn chặn và xử lý kịp thời. Chính vì TTXD không làm hết trách nhiệm nên dẫn đến việc công trình được cấp phép xây 7 tầng nhưng chủ đầu tư đã xây lên 10 tầng”, vị này nói.
Lãnh đạo phường cũng phải chịu trách nhiệm
Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long nhận định, có việc UBND các phường và lực lượng TTXD địa bàn buông lỏng nhiệm vụ giám sát, quản lý, thậm chí bao che cho chủ đầu tư nên dẫn đến việc không phát hiện và xử lý kịp thời. “Lực lượng TTXD là người có chuyên môn, có lực lượng đông nhất, hiểu biết về địa bàn nhất nên không có lý do gì để biện minh cho việc không phát hiện kịp thời các công trình vi phạm. Là cơ quan được giao nhiệm vụ giám sát và quản lý, lãnh đạo UBND các phường cũng sẽ phải chịu trách nhiệm về việc đã để xảy ra vi phạm”, ông Long nói.
Ông Nguyễn Nguyên Quân, Trưởng Ban Đô thị (HĐND thành phố Hà Nội) cho hay, qua kết quả giám sát vừa qua cho thấy, hầu hết các công trình vi phạm trật tự xây dựng đều chưa được xử lý triệt để do nhiều yếu tố. Theo ông Quân, nếu chính quyền địa phương không đôn đốc, giám sát chặt chẽ, buông lỏng quản lý là tái diễn vi phạm ngay. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa lực lượng TTXD với chính quyền cơ sở nhiều nơi chưa tốt, thiếu quyết liệt; công an phường không thực hiện quy định cấm công nhân, xe chuyển vật liệu vào công trình theo đề nghị của chính quyền nên việc xử lý công trình vi phạm khó khăn và kéo dài.
Nhiều ý kiến cho rằng, dù lực lượng TTXD rất đông nhưng thời gian qua chưa làm tốt nhiệm vụ được giao. Thậm chí, có hiện tượng né tránh trách nhiệm, bảo kê và “bật đèn xanh” gây khó cho việc xử lý các sai phạm. Tại hội nghị giao ban về “Năm trật tự - văn minh đô thị 2016” mới đây, Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải cho rằng, vi phạm trật tự xây dựng ở Hà Nội rất gay vì không ngày nào, không nơi nào không có vấn đề. Việc tăng cường quản lý đô thị có liên quan đến TTXD. Đáng lưu ý, theo ông Hải, hiện tượng TTXD cố tình “bật đèn xanh” cho xây dựng sai là có. Sở Xây dựng phải chịu trách nhiệm chỉ đạo về chuyên môn và xử lý thật nghiêm những trường hợp TTXD cố tình “bật đèn xanh” cho các chủ đầu tư làm sai rồi sau đó lập biên bản.
Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, chỉ trong 6 tháng đầu năm lực lượng TTXD đã kiểm tra hơn 10.000 công trình, phát hiện và lập hồ sơ vi phạm trật tự xây dựng đối với 1.592 trường hợp. Trong đó có 559 công trình không phép; 348 công trình sai phép, sai thiết kế, quy hoạch...