 |
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh |
Sáng 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Một trong những điểm mới của dự thảo luật là quy định cụ thể trường hợp thu hồi đất theo tính chất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và bổ sung trường hợp thu hồi đất đối với các dự án được trên 80% người có đất thu hồi đồng ý. Theo tờ trình của Chính phủ, đây là một trong những vấn đề lớn còn có những ý kiến khác nhau.
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương, 240 điều. Trong đó giữ nguyên 48 điều; sửa đổi, bổ sung 156 điều; bổ sung mới 36 điều và bãi bỏ 8 điều.
Loại ý kiến thứ nhất, đa số đồng ý với dự thảo, vì theo Nghị quyết 18 của Trung ương, Nhà nước chủ yếu thực hiện việc giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Do đó, cần phải quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất để thực hiện đấu giá, đấu thầu nhằm hạn chế tiếp cận đất đai không thông qua đấu giá, đấu thầu.
Ngược lại, có ý kiến đề nghị cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất khi thực hiện thu hồi đất để xây dựng dự án đô thị, nhà ở thương mại. Qua đó, nên cho phép chủ đầu tư được thỏa thuận với người sử dụng đất trong việc nhận chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án; hạn chế thực hiện việc thu hồi đất để tránh khiếu kiện về đất đai.
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, thường trực ủy ban này lưu ý quy định Nhà nước thu hồi đất với “dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại” sẽ tác động rất lớn đến quyền của người sử dụng đất. Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng việc đưa dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại thuộc dự án thu hồi để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là không phù hợp.
Bên cạnh đó, ủy ban thẩm tra cũng đề nghị xác định rõ các tiêu chí, điều kiện thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng để tránh lạm dụng, thu hồi đất tràn lan, không đúng bản chất, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người có đất thu hồi.
Qua đó, cần làm rõ nội hàm của các trường hợp “thu hồi đất để sử dụng vào mục đích công cộng”. Đặc biệt, cân nhắc trường hợp “các dự án khác được trên 80% người dân có đất thu hồi đồng ý”.
Bổ sung quy định cụ thể
Nêu ý kiến tại phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị bổ sung quy định về nguyên tắc, điều kiện, tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, tránh việc lạm dụng trong thực tiễn. “Trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án khu đô thị, nhà ở thương mại thì cần áp dụng cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp, không đưa vào diện Nhà nước thu hồi đất”, bà Nga nêu.
Về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu, khi còn 20% chưa đồng ý thì áp dụng cơ chế hành chính để thu hồi đất, như vậy là không được. Chủ tịch Quốc hội lưu ý, dân sự là dân sự, hành chính là hành chính, quy định như vậy là chung chung, không đúng tinh thần Hiến pháp và chủ trương của Trung ương.
Về giá đất và cơ chế tài chính về đất đai, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đây là việc khó nhất nên cần quy định trong luật làm sao để vận hành được. Khi đã quy định khung giá đất, cần làm rõ vai trò của HĐND địa phương, của các cơ quan tham mưu…
Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy hồ sơ dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đã cơ bản đáp ứng yêu cầu theo quy định tại Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật nhưng thời hạn gửi hồ sơ dự án để thẩm tra vẫn chưa bảo đảm theo quy định, ảnh hưởng đến công tác thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội. Đồng thời, đề nghị tiếp tục hoàn thiện hồ sơ tài liệu dự án luật để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4.
