Theo dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) đang được thẩm tra trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp tới, phạm vi hoạt động kinh doanh bất động sản cho các tổ chức, cá nhân nước ngoài sẽ được mở rộng đáng kể.
Sau khi chỉnh sửa trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Thường trực Ủy ban Kinh tế, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có 5 chương, 71 điều, giảm 1 chương và 10 điều so với Luật Kinh doanh bất động sản 2006.
Những nội dung mới được bổ sung sẽ khắc phục tình trạng đầu tư bất động sản tự phát, theo phong trào, mất cân đối, lệch pha cung - cầu hàng hóa bất động sản, nhất là nhà ở, bảo đảm cho thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, hiệu quả, theo khẳng định của ban soạn thảo.
Với yêu cầu này, dự thảo luật quy định tổ chức, cá nhân khi kinh doanh bất động sản phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác xã, phải có vốn pháp định do Chính phủ quy định nhưng không được thấp hơn 50 tỷ đồng.
Trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản nhưng không thường xuyên thì không bắt buộc phải thành lập doanh nghiệp và đăng ký kinh doanh bất động sản nhưng phải kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế.
Một điểm mới khác là dự luật quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài được kinh doanh bất động sản như tổ chức, cá nhân trong nước.
Cụ thể, tổ chức, cá nhân nước ngoài được kinh doanh bất động sản theo 4 hình thức: (1) đầu tư xây dựng nhà, công trình xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua; (2) thuê nhà, công trình xây dựng để cho thuê lại; (3) đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trên đất thuê để cho thuê lại đất đã có hạ tầng kỹ thuật; (4) thuê quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật để cho thuê lại.
Bộ Xây dựng cũng cho biết, dự thảo luật chưa mở rộng cho tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua nhà, công trình xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua và đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trên đất được giao, đất nhận chuyển nhượng, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp để chuyển nhượng, cho thuê đất đã có hạ tầng kỹ thuật vì Luật Đất đai 2013 chưa cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Song dự thảo luật cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài được mua, nhận chuyển nhượng, thuê, thuê mua các loại bất động sản của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản; tổ chức, cá nhân nước ngoài được thuê các loại bất động sản và được mua, thuê mua nhà, công trình xây dựng của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản để làm trụ sở, văn phòng làm việc, để sản xuất, kinh doanh.
Điểm mới tiếp theo là dự thảo luật đã mở rộng việc cho phép các chủ đầu tư kinh doanh bất động sản được cho thuê, cho thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai, thay vì chỉ được cho thuê, cho thuê mua bất động sản đã có sẵn như quy định hiện hành.
Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho các chủ đầu tư có điều kiện huy động vốn, khai thác từng phần công trình trong quá trình xây dựng; đồng thời người thuê có điều kiện tham gia cùng với chủ đầu tư dự án trong việc hoàn thiện thiết kế, giám sát quá trình thi công xây dựng, hoàn thiện bất động sản, tránh được tình trạng người thuê phải cải tạo, sửa chữa lại cho phù hợp với công năng, mục đích, yêu cầu sử dụng của mình, gây tốn kém, lãng phí.
Với lần sửa đổi này, quy định bắt buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản khi bán, cho thuê, cho thuê mua bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản đã được bỏ. Lý do được đưa ra là nhằm khắc phục các tồn tại, bất cập, cũng như các tác động tiêu cực của tổ chức trung gian này đối với thị trường bất động sản; qua đó giảm thủ tục bắt buộc phải có chứng nhận đã giao dịch bất động sản qua sàn, tránh việc tăng giá ảo, tăng chi phí và gây thiệt hại cho người mua, đồng thời bảo đảm quyền tự chủ trong kinh doanh của các doanh nghiệp.
Mở rộng nhiều nội dung, song dự thảo luật cũng quy định chặt chẽ hơn về điều kiện của cá nhân được cấp chứng chỉ môi giới bất động sản để bảo đảm quyền lợi của các chủ thể tham gia thị trường bất động sản.
Theo đó, cá nhân được cấp chứng chỉ môi giới bất động sản phải có đủ các điều kiện: có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có trình độ từ đại học trở lên và đã qua sát hạch về trình độ môi giới bất động sản.
Việc sát hạch và cấp chứng chỉ môi giới bất động sản sẽ do Bộ Xây dựng tổ chức, chứng chỉ môi giới bất động sản có thời hạn sử dụng là 3 năm.
