Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 5/4 tuyên bố thành lập lực lượng Vệ binh quốc gia với nòng cốt là các đơn vị đặc nhiệm của Bộ Nội vụ Nga. Lực lượng mới thành lập này có nhiệm vụ chống khủng bố, tội phạm có tổ chức, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ để tiếp tục thực hiện những chức năng do các đơn vị cảnh sát đặc nhiệm, đội đặc nhiệm phản ứng nhanh tiến hành, theo Tass.
Các quan chức an ninh Nga khẳng định việc thành lập lực lượng này là câu trả lời thích đáng cho các thách thức của nước Nga hiện nay như nguy cơ khủng bố hiện hữu, tội phạm có tổ chức gia tăng, trong bối cảnh Moscow đang phải chuẩn bị cho hai cuộc bầu cử quan trọng là Duma quốc gia trong năm 2016 và bầu cử Tổng thống 2018.
Chính vì thế lực lượng này được ưu tiên trao cho những vai trò và đặc quyền rất lớn, nhưng hoàn toàn phù hợp với luật pháp và hoàn cảnh của nước Nga hiện tại.
Theo RBK, dự luật do Tổng thống Nga trình lên Quôc hội ngày 5/4 cho phép lực lượng Vệ binh quốc gia có quyền sử dụng vũ khí không cần báo trước trong các tình huống tính mạng một quân nhân hay người dân đang bị đe dọa. Ngoài ra, trong trường hợp khẩn cấp như ngăn chặn hành vi tấn công hay giải cứu con tin, lực lượng này có thể sử dụng thêm các phương tiện đặc biệt như vòi rồng hoặc xe bọc thép.
Các binh sĩ Vệ binh quốc gia được phép bao vây những khu vực nhất định để ngăn ngừa hành vi bạo loạn. Họ được phép sử dụng vũ lực và các phương tiện đặc biệt như lựu đạn hơi cay, dùi cui, còng tay, các phương tiện ánh sáng âm thanh làm mất tập trung để giải tán các cuộc biểu tình bạo lực cũng như để tự vệ và trấn áp hành vi chống đối của các loại tội phạm. Các thiết bị này bị cấm sử dụng đối với phụ nữ có thai và trẻ em.
Dự luật cũng qui định Vệ binh quốc gia có quyền bắt giữ nghi can, tội phạm trốn khỏi nơi giam giữ, người bị truy nã, những kẻ tự tử bất thành và bệnh nhân tâm thần trốn khỏi sự giám sát.
Quả đấm thép đối với chủ nghĩa khủng bố
Khi tiến hành hoạt động chống khủng bố, lực lượng Vệ binh quốc gia Nga có thể hạn chế các phương tiện và người đi bộ di chuyển trên đường, có quyền trưng dụng và sử dụng ôtô để đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc đuổi theo nghi can, bắt giữ cá nhân đã vi phạm quy định giới nghiêm.
Ngoài ra, Vệ binh quốc gia có quyền nổ súng tiêu diệt những đối tượng được xác định là tội phạm, kiểm tra giấy tờ công dân, lập biên bản vi phạm hành chính và tạm giữ công dân trong khoảng thời gian ba giờ. Binh sĩ Vệ binh quốc gia có thể thâm nhập vào các tòa nhà để cứu hộ, bắt giữ nghi phạm và trừng phạt các hành động bất hợp pháp.
Các bình luận viên thuộc nhật báo Vedomosti cho rằng với những khả năng và quyền hạn lớn gấp đôi Cơ quan An ninh liên bang FSB, lực lượng Vệ binh quốc gia thực sự là "quả đấm thép" mang bản sắc của Tổng thống Vladimir Putin để đối phó với chủ nghĩa khủng bố quốc tế đang ngày càng nguy hiểm.
"Nếu FSB đương đầu với những kẻ khủng bố nhất định chuẩn bị tấn công vào các mục tiêu công cộng như ga tàu điện ngầm, ga xe lửa hay sân bay, thì lực lượng Vệ binh quốc gia sẽ đối phó với các nhóm khủng bố lớn, ví dụ như Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS", một quan chức an ninh Nga khẳng định.
Bên cạnh đó ông Putin cũng đặc biệt chú trọng đến tốc độ phản ứng của lực lượng Vệ binh quốc gia trước các mối đe dọa khi đặt tổ chức này dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống, mặc dù việc này đòi hỏi các khoản kinh phí bổ sung rất cao, trong bối cảnh nền kinh tế Nga đang gặp khó khăn do giá dầu đi xuống và các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây.
Emmanuel Grynszpan, bình luận viên của Le Figaro, cho rằng việc bổ nhiệm Thứ trưởng Nội vụ Viktor Zolotov, một người bạn lâu năm của Tổng thống Putin, người từng đứng đầu đơn vị cận vệ riêng của ông vào vị trí Tư lệnh lực lượng Vệ binh quốc gia, một chức vụ tương đương bộ trưởng, cho thấy ông chủ điện Kremlin thực sự muốn nâng cao khả năng ứng biến của Nga với các đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố.
La Liberation cho rằng với biên chế lên đến 230.000 người, được tuyển chọn từ các thành viên ưu tú của đơn vị cảnh sát đặc nhiệm phản ứng nhanh SOBR và cảnh sát chống bạo động OMON tinh nhuệ của Bộ nội vụ, cộng với các quyền hạn hành động lớn, lực lượng Vệ binh quốc gia có thể nhanh chóng chặn đứng các âm mưu khủng bố và giáng những đòn chí mạng vào bất cứ một tổ chức hay thế lực nào có âm mưu làm tổn hại đến an ninh quốc gia Nga.
