Tục 'gánh cỗ, góp mâm' hiếm có hàng trăm năm trong ngày Tết

Dưới mỗi nhà thờ Họ tộc, mỗi chi họ sẽ lập một nhà thờ riêng. Các nhà thờ được phân cấp theo đúng tôn ti trật tự theo hệ thống gia phả. Đây cũng là nơi đặt thờ người đứng đầu chi họ, ông bà, cố, cụ (đã mất) của chi họ.

Ở dưới chi họ, sẽ có nhà thờ phái (gia đình lớn) của những anh, em, bá thúc nội tộc thân thiết với nhau, gồm các con cháu ruột thịt từ 3-5 thế hệ. Thông thường, nhà thờ phái sẽ đặt chính tại nhà anh trưởng của gia đình. Theo tục lệ của người dân nơi đây, mỗi dịp lễ Tết, các anh, em (trai, gái) làm cỗ để đưa về nhà thờ để cúng ông bà, tổ tiên.

Vào những ngày lễ Tết, các gia đình thường làm cỗ gánh vào nhà thờ phái. Số lượng con cháu đông nên mỗi gia đình thường chuẩn bị khoảng 2 mâm cỗ. Cứ như thế, các gia đình luân phiên nhau dọn cỗ liên tục trong suốt mấy ngày Tết.

Tục gánh mâm góp cỗ không chỉ mang ý nghĩa tưởng nhớ người đã khuất mà còn nhắc nhở con cháu về trách nhiệm với người sinh thành, dưỡng dục; đồng thời giúp con cháu các thế hệ trong họ hàng sum vầy, đoàn tụ, tăng thêm sự gắn kết sau một năm làm ăn xa.

Thưởng thức cỗ xong, nếu mâm cỗ còn, gia đình đó lại bỏ vào gánh mang về. Hình ảnh người phụ nữ gánh cỗ ngày Tết đã trở thành nét văn hóa bình dị của vùng quê nơi đây suốt hàng trăm năm nay

Hiện nay, do giao thông đã thuận tiện, nhiều thanh niên đã dùng xe máy, hay xếp mâm vào làn hoặc thùng xốp để đưa đến nhà thờ rồi mới bày ra.