Có chăng, câu hỏi vì sao chủ trương phát triển công nghiệp phụ trợ sau 14 năm vẫn mơ hồ như thế? Người Việt Nam đang có phần tự hào khi công bố 8 tháng đầu năm nay, điện thoại các loại và linh kiện tiếp tục dẫn đầu với kim ngạch đạt 15,23 tỷ USD.
Vậy trong từng hộp điện thoại xuất khẩu có bao nhiêu phần trăm nội địa (chưa nói tới hàm lượng trí tuệ)? Rất thấp, chủ yếu phần in ấn và bao bì. Đến cái cục xạc và ốc vít còn không làm nổi theo tiêu chuẩn quốc tế. Ấy là các chuyên gia của ta thừa nhận thế. Trong khi đó, các mục tiêu của phát triển ngành công nghiệp phụ trợ lúc nào cũng kỳ vọng được chuyển giao công nghệ (bên cạnh tạo công ăn việc làm, thu thuế...).
Điều đáng nói là, Tập đoàn Samsung xuất phát điểm chỉ là một công ty nhỏ buôn bán vặt, sau này lớn vụt lên trở thành ông lớn, một trong nhiều doanh nghiệp trụ cột của Hàn Quốc. Đây là doanh nghiệp tư nhân, không phải của nhà nước.
Còn bây giờ, chúng ta vẫn đang loay hoay với những điều “nhỏ nhặt”, nhưng có thể tạo ra giá trị tỷ đô la Mỹ. Thử tưởng tượng rằng, khi những tập đoàn lớn của nước ngoài vào Việt Nam, người hoạch định chính sách hẳn đã hình dung sẽ có nhiều nhà máy nhỏ của doanh nghiệp nội địa mọc lên làm gia công hay sản xuất linh kiện.
Đến một ngày nào đó, những doanh nghiệp trong nước lớn vụt dậy và dễ dàng tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Kỳ vọng là vậy, nhưng tiếc thay, hiện thực là lời chê của lãnh đạo tổ hợp Samsung ngày hôm qua. Lời chê đó rõ ràng như một cách nói Việt Nam để lỡ mất nhiều cơ hội trong kinh doanh; còn với người kinh doanh tự trọng, chắc chắn đó là nỗi xấu hổ.
Có lẽ, nhiều người vui sướng với việc có công ăn việc làm tại các khu công nghiệp trong thời buổi cử nhân đỏ mắt tìm việc. Có thể, với ai đó, tự lấy làm thỏa mãn khi chiều chiều ngắm từng tốp công nhân đi về phía nhà trọ (để chứng tỏ giải quyết được nhiều việc làm).
Và thật oái oăm những thiết bị công nghệ được sản xuất ngay trên chính quê hương họ với đồng lương được trả bằng tiền đồng, để các ông chủ ngoại thu lợi nhuận bằng tiền đô. Đ.T
