Một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói các nhà ngoại giao Mỹ ở Trung Quốc đã được thông báo vào sáng qua rằng Bắc Kinh đang tiến hành thủ tục thu hồi giấy phép của tổng lãnh sự quán Thành Đô, tây nam Trung Quốc, nơi được yêu cầu “ngừng mọi hoạt động”, theo CNN.
Họ nói thêm rằng Mỹ đã “đơn phương kích động vụ việc” bằng cách ra lệnh đóng cửa văn phòng Houston, một hành động mà Bắc Kinh nói “đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và các chuẩn mực cơ bản của quan hệ quốc tế”.
“Tình hình hiện tại giữa Trung Quốc và Mỹ là điều mà Trung Quốc không muốn thấy, và trách nhiệm hoàn toàn thuộc về Mỹ”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói. "Chúng tôi một lần nữa kêu gọi Mỹ hủy bỏ ngay lập tức quyết định sai lầm để tạo điều kiện cần thiết cho việc đưa quan hệ song phương trở lại bình thường".
Trên Twitter, Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nói lệnh này là “một phản ứng hợp pháp và cần thiết đối với động thái khiêu khích đơn phương của Mỹ khi yêu cầu đóng cửa tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston”. Bộ Ngoại giao Mỹ chưa đưa ra bình luận.
Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên, là một tiền đồn ngoại giao quan trọng đối với Mỹ, bao trùm một vùng rộng lớn của Trung Quốc, bao gồm Khu tự trị Tây Tạng.
Tổng lãnh sự quán cũng là nơi xảy ra vụ đào tẩu kịch tính vào năm 2012 của cảnh sát trưởng Trùng Khánh Vương Lập Quân, dẫn đến sự “ngã ngựa” của nhân vật chính trị đang lên Bạc Hy Lai, bí thư thành ủy Trùng Khánh.
Các nhà quan sát trước đây đã đồn đoán Bắc Kinh có thể ra lệnh đóng cửa tổng lãnh sự quán Mỹ tại Vũ Hán. Nhưng các nhà ngoại giao đã không làm việc ở nơi này trong vài tháng nay, do đại dịch coronavirus. Nỗ lực trở lại làm việc bị cản trở bởi Trung Quốc nhất quyết rằng các nhà ngoại giao phải xét nghiệm coronavirus khi đến. Phía Mỹ e ngại việc này có khả năng làm rò rỉ thông tin DNA của các nhân viên ngoại giao vào tay an ninh Trung Quốc.
Jeff Moon, người từng là tổng lãnh sự Mỹ tại Thành Đô từ 2003-2006 và hiện đang điều hành một công ty tư vấn tập trung vào Trung Quốc, nói việc lựa chọn Thành Đô cho thấy Bắc Kinh đã chọn "tiếp tục leo thang xung đột thay vì tạm dừng hoặc làm dịu căng thẳng".
“Nếu Trung Quốc đóng cửa tổng lãnh sự quán Vũ Hán, vấn đề có thể đã kết thúc ở đó bởi vì vấn đề ở Vũ Hán là Trung Quốc ngăn cản các nhà ngoại giao Mỹ quay trở lại sau khi dịch COVID -19 bùng phát”, ông nói. “Điều đó có thể đã được giải quyết theo thời gian khi căng thẳng hạ nhiệt”.
Thành Đô rất quan trọng đối với Washington, ông Moon nói, “bởi vì đây là tổng lãnh sự quán duy nhất ở miền Tây Trung Quốc", nơi một số công ty lớn của Mỹ hoạt động.
Thực tế, điều này có nghĩa là hai tổng lãnh sự quán Mỹ tại Trung Quốc sẽ sớm ngừng hoạt động, trong khi tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston vẫn hoạt động trong ngày thứ Sáu, nhưng thời hạn đóng cửa chỉ tính bằng giờ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông có thể ra lệnh đóng cửa nhiều lãnh sự quán Trung Quốc. Một số quan chức chính quyền và Cục điều tra Liên bang liên hệ các cơ sở ngoại giao Trung Quốc với hoạt động gián điệp tại Mỹ.
Bộ Tư pháp Mỹ hôm thứ Năm nói họ tin rằng một nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học California Davis bị buộc tội che giấu mối liên hệ của bà này với quân đội Trung Quốc đang ẩn náu trong tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại San Francisco.
Mỹ có một đại sứ quán ở Bắc Kinh và tổng lãnh sự quán ở năm thành phố đại lục khác - Thượng Hải, Quảng Châu, Thành Đô, Thẩm Dương và Vũ Hán. Họ cũng có một tổng lãnh sự quán ở Hong Kong, theo AP.
Một bài bình luận của Tân Hoa Xã nói Trung Quốc buộc phải trả đũa vì các hành vi “bắt nạt và bá quyền” của Mỹ. “Trung Quốc buộc phải thực hiện các biện pháp đối phó, đó là một phản ứng chính đáng và cần thiết đối với các hành động vô lý của Mỹ”, bài bình luận viết. “Bước đi này chỉ nhằm vào một số lực lượng cực đoan trong chính phủ Mỹ, chứ không phải người dân Mỹ”.
