Điểm nóng gián điệp
Tờ NBC News hôm nay, 23/7, dẫn một số nguồn tin cho biết Cục Điều tra Liên bang Mỹ FBI đã dành nhiều năm thu thập thông tin tình báo về lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston (bang Texas) và phát hiện cơ sở này là “điểm nóng” gián điệp.
Thông tin trên đã được thông báo với Tổng thống Donald Trump ngay sau khi ông nhậm chức.
Theo NBC News, nhiều quan chức Mỹ tiết lộ lãnh sự quán Houston từ lâu đã được chính phủ Trung Quốc tận dụng để đánh cắp các nghiên cứu y học có giá trị, và xâm nhập ngành công nghiệp dầu khí của Mỹ.
Các quan chức an ninh của Mỹ cũng nói rằng lãnh sự quán được gia cố để ngăn chặn sự giám sát của Washington, đồng thời cho biết đây là trung tâm liên lạc công nghệ cao được dùng để điều phối các hoạt động gián điệp.
Trước đó, hôm 22/7, chính phủ Mỹ thông báo sẽ cho Trung Quốc 72 giờ để đóng cửa lãnh sự quán ở Houston.
Động thái này của Washington được các quan chức an ninh hoan nghênh, cho rằng đây là thông điệp mạnh mẽ mà chính quyền Mỹ đưa ra nhằm cảnh cáo Trung Quốc.
Tối thứ Ba, vài giờ trước khi quyết định đóng cửa cơ sở ngoại giao ở Houston được công bố, người dân sống gần đó đã phát hiện một số đám cháy nhỏ trong sân lãnh sự quán, nghi là do các nhân viên ngoại giao đốt tài liệu.
Sở Cứu hoả Houston đã có mặt tại hiện trường, nhưng không được vào trong lãnh sự quán.
Trước đó 3 năm, khi một sự cố tương tự xảy ra, các nhân viên cứu hoả đã được cho phép vào dập lửa và được các quan chức Trung Quốc khen ngợi.
Ngoài ra, cũng theo NBC News, lãnh sự quán ở Houston cùng các lãnh sự quán Trung Quốc khác và đại sứ quán ở Washington đã tham gia tích cực vào chiến dịch “ngoại giao khẩu trang” trong đại dịch COVID-19.
Giữa lúc Bắc Kinh phải đối mặt với những chỉ trích về đại dịch COVID-19, các cơ quan ngoại giao Trung Quốc ở Mỹ đã liên tục tổ chức quyên góp vật tư y tế và thực phẩm cho các cộng đồng bị ảnh hưởng.
Chính sách mới
Theo PBS NewsHour, việc đóng cửa lãnh sự quán ở Houston không chỉ liên quan đến cáo buộc gián điệp, mà còn là một phần chính sách ngoại giao mới của Washington.
Hồi tháng Một, do lo ngại dịch COVID-19, Mỹ đã sơ tán lãnh sự quán nước này ở Vũ Hán.
Lãnh sự quán sau đó không được mở cửa trở lại, vì tranh cãi về việc nhân viên ngoại giao Mỹ có phải cách ly và thực hiện các xét nghiệm COVID-19 khi đến sân bay Trung Quốc hay không.
Về lâu dài, các quan chức Mỹ cho biết Washington muốn giảm bớt sự hiện diện ngoại giao ở Trung Quốc.
Ngoài Đại sứ quán ở Bắc Kinh, Mỹ còn 5 lãnh sự quán khác trên khắp Trung Quốc đại lục và lãnh sự quán ở Hong Kong.
Các quan chức cấp cao cho biết Washington chấp nhận việc đóng cửa vĩnh viễn một lãnh sự quán, và có ý định lập một lãnh sự quán ở địa điểm khác thuộc châu Á.
Hành động liều lĩnh
Susan Thornton – chuyên gia ngoại giao Mỹ có 28 năm thâm niên cho biết việc đóng cửa một lãnh sự quán ở thời bình là một động thái cực kì hiếm gặp trong ngoại giao.
“Đây là lần đầu tiên Mỹ đơn phương yêu cầu đóng cửa một lãnh sự quán, ngoài vụ đóng cửa lãnh sự quán Nga ở San Francisco năm 2017. Tuy nhiên, tình huống năm 2017 rất khác, và liên quan đến những cuộc thảo luận giữa Moscow với Washington”, bà Thornton nói.
Cũng theo nữ chuyên gia, không chỉ Mỹ mà nhiều quốc gia khác cũng rất quan ngại về Trung Quốc, về những thách thức mà Bắc Kinh đặt ra đối với luật pháp, trật tự quốc tế và khả năng cạnh tranh thương mại.
Bà Thornton cho rằng “hành động của Washington khá liều lĩnh”, nhưng vẫn là điều nên làm để bảo vệ các tài sản trí tuệ của Mỹ.
