Bộ Quốc phòng Nhật Bản đưa ra thông báo vào cuối ngày 4/4 rằng họ phát hiện tàu sân bay Liêu Ninh và 5 tàu chiến khác đi qua vùng biển quốc tế ở khu vực nằm giữa đảo chính của Okinawa và đảo Miyako. Nhóm tàu này không đi vào vùng biển của Nhật Bản hay vùng tiếp giáp.
Trong nhóm hộ tống có tuần dương hạm lớp Renhai, loại bắt đầu được sử dụng từ tháng 1 năm ngoái. Tàu khu trục này được trang bị tên lửa phóng theo phương thẳng đứng, và các nhà quan sát đánh giá rằng nó có thể phóng những tên lửa hành trình tầm xa và vũ khí chống hạm. Tàu Liêu Ninh được cử đi qua eo biển hẹp chiến lược này ít nhất 5 lần kể từ khi được đưa vào biên chế năm 2012.
Bộ Quốc phòng Nhật cũng nói rằng một máy bay vận tải quân sự Y-9 của Trung Quốc đã lượn một vòng tròn trên eo biển hôm 4/4, khiến Tokyo phải điều máy bay chiến đấu ra xua đuổi.
Các chuyên gia cho rằng động thái này cho thấy quân đội Trung Quốc muốn nhấn mạnh khả năng chọc thủng chuỗi đảo thứ nhất - bắt đầu từ nhóm đảo Kuril và Ryukyu xuống đến đảo Đài Loan, Philippines và Indonesia. Chuỗi đảo thứ nhất và chuỗi đảo thứ hai (bắt đầu từ Nhật xuống đảo Guam và quần đảo Micronesia) được Trung Quốc coi là hàng rào tự nhiên cản trở họ về quân sự trên biển.
Các chuyên gia cho rằng Bắc Kinh triển khai nhóm tàu tấn công lần này để chứng minh năng lực tiến ra biển của họ sẽ không bị chuỗi đảo cản trở. Quan trọng hơn, động thái này nằm trong chiến lược của Bắc Kinh nhằm chống lại Washington và có thể cả Tokyo nếu xảy ra bất kỳ cuộc xung đột nào ở khu vực, bao gồm cả Đài Loan và Biển Đông.
Ngày 4/4, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh ý nghĩa của việc Nhật Bản và Mỹ hợp tác chặt chẽ để xoa dịu căng thẳng đang gia tăng ở khu vực Đài Loan. Vấn đề này dự kiến sẽ là chủ đề hàng đầu khi ông gặp tổng thống Mỹ Joe Biden vào tuần sau.
Ông Collin Koh, một chuyên gia nghiên cứu về an ninh biển tại Trường Quốc tế học S. Rajaratnam ở Singapore, cho rằng dù Trung Quốc tự tin hơn với năng lực quân sự của mình trên các vùng biển gần bờ, nhưng tiến ra chuỗi đảo thứ nhất là câu chuyện khác, khi năng lực hỗ trợ từ đất liền giảm đáng kể. Vì vậy, chuyên gia này cho rằng Bắc Kinh đang cố gắng nâng cao hoạt động của nhóm tàu sân bay tấn công ở khu vực đó để có thể đối phó với sức mạnh hải quân của Mỹ, với tâm điểm là các tàu sân bay.
“Vì vậy, hành trình của tàu Liêu Ninh qua eo biển Miyako lần này không chỉ đơn thuần là chuyện đi qua”, ông Koh nói với Japan Times.
