Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á (Đối thoại Shangri-La) lần thứ 13 hôm nay (31/5) bước sang ngày họp thứ 2, với các phiên họp toàn thể về triển vọng hòa bình và an ninh tại châu Á Thái Bình Dương, cũng như giải quyết các mối quan hệ căng thẳng mang tính chiến lược tại khu vực.
Trong ngày họp hôm nay và ngày mai (1/6), diễn ra 5 phiên họp toàn thể về các chủ đề, bao gồm: Đóng góp của Mỹ và ổn định ở khu vực; thúc đẩy hợp tác quân sự; giải quyết các mối quan hệ căng thẳng mang tính chất chiến lược; triển vọng hòa bình và an ninh tại châu Á- Thái Bình Dương; và đảm bảo giải quyết xung đột tại châu Á- Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, cũng có 5 phiên họp đặc biệt về giải quyết các vùng biển khơi; ảnh hưởng của năng lực quân sự mới tại châu Á- Thái Bình Dương; biến đổi khí hậu, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa và an ninh tại châu Á- Thái Bình Dương; ASEAN và trật tự an ninh khu vực đang nổi và tương lai của Triều Tiên liên quan tới an ninh khu vực.
Những căng thẳng biển đảo được dự báo tiếp tục làm nóng các cuộc họp trong ngày họp thứ 2, trong bối cảnh những tranh cãi giữa Trung Quốc và Nhật Bản liên quan tới chủ quyền của quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông và việc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Trong một phát biểu ngày hôm nay (31/5) trước khi bước vào ngày họp thứ 2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đã khẳng định, Mỹ sẽ tiếp tục đóng vai trò tích cực đối với an ninh quốc tế, đồng thời cảnh báo Trung Quốc hãy chấm dứt các hành động gây mất ổn định khi làm gia tăng những tranh cãi về chủ quyền lãnh thổ.
Ông Hagel nhấn mạnh, mặc dù Mỹ không nghiêng về bên nào trong các tuyên bố chủ quyền đối lập nhau nói trên, nhưng Mỹ “kiên quyết phản đối việc sử dụng biện pháp hăm dọa, cưỡng ép hay đe dọa sử dụng vũ lực của bất cứ nước nào để khẳng định chủ quyền”.
“Trung Quốc đã gọi Biển Đông là một vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã gia tăng các hành động đơn phương, gây mất ổn định với các yêu sách ở Biển Đông. Chúng tôi phản đối bất kỳ nỗ lực nào của bất kỳ quốc gia nào nhằm hạn chế tự do hàng hải, dù là bằng các biện pháp dân sự hay quân sự, dù là của một nước lớn hay nước nhỏ. Mỹ sẽ không làm ngơ khi các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế bị thách thức”.
Trước đó, tại phiên khai mạc tối qua, những căng thẳng trên biển cũng trở thành tâm điểm của các cuộc thảo luận. Phát biểu với tư cách là diễn giả chính của Đối thoại Shangri-La, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã bày tỏ sự ủng hộ của Nhật Bản với các nước thành viên thuộc Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong việc đảm bảo an ninh tại các khu vực biển và bầu trời cũng như việc duy trì tự do hàng hải và tự do cho các chuyến bay trên không.
"Nhật Bản sẽ hỗ trợ các nỗ lực của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á nhằm đảm bảo an ninh tại vùng biển và vùng trời cũng như việc duy trì tự do hàng hải và tự do hàng không. Chúng tôi không hoan nghênh các cuộc đối đầu trên biển bằng máy bay hay tàu quân sự. Mọi vấn đề cần phải được giải quyết thông qua đối thoại, bằng những cái bắt tay và nụ cười”.
Thủ tướng Nhật Bản cũng khẳng định sự ủng hộ đối với những nỗ lực của Philippines và Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề thông qua đối thoại, đồng thời kêu gọi ASEAN và Trung Quốc sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC)./.
Theo Thu Hoài
