Tìm ra đầu mối quan trọng về sự lây nhiễm HIV trên người

HIV sẽ không thể tồn tại trong xã hội loài người nếu nhân loại mang trong mình phiên bản gene giống hệt loại gene tìm thấy trong một loài khỉ nâu.
Các nhà khoa học so sánh gene khỉ với gene người

Các nhà khoa học nói họ vừa tìm ra một đầu mối quan trọng giúp hiểu biết nguồn gốc của dịch bệnh AIDS sau khi xác định được những khác biệt chủ yếu trong một loại gene tìm thấy ở khỉ nâu - Loài khỉ nhỏ sống ở miền Bắc Ấn Độ thường dùng trong các thí nghiệm sinh học - giúp chúng có khả năng ngăn cản lây nhiễm HIV trong khi con người không có khả năng này.

Từ đây, các nhà khoa học tin tưởng chỉ cần thay đổi một chút trong gene người là có thể phong toả sự lây nhiễm HIV.

Nghiên cứu thực hiện tại Viện Nghiên cứu Y tế Quốc gia (London, Anh) và được công bố trên tạp chí Current Biology hôm 10/1.

Từ lâu, các nhà khoa học thừa nhận HIV không lây lan trên khỉ như đối với người, nhưng không sao tìm được nguyên nhân. Nay chính là lúc họ công bố phát hiện mang tính bước ngoặt.

Vũ khí duy nhất giúp loài khỉ chống chọi được với HIV chính là gene mang tên Trim 5 alpha. Với việc thay một loại protein người bằng một loại protein có dẫn xuất từ khỉ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng họ có thể tạo ra các tế bào người có khả năng chống chọi với HIV.

Kết quả đó chỉ ra rằng HIV sẽ không thể tồn tại trong xã hội loài người nếu nhân loại mang trong mình phiên bản gene giống hệt loại gene tìm thấy trong loài khỉ nâu kia.

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS Jonathan Stoye, nói: “Phát hiện này có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho việc hiểu biết nguồn gốc của AIDS và xây dựng liệu pháp gene để chống lại AIDS. Về lý thuyết, có thể lấy tế bào từ một cá nhân nhiễm HIV, làm cho nó trở nên kháng với gene đã biến đổi và cấy nó trở lại vào bệnh nhân. Các tế bào này, sau đó, có thể ngăn cản sự tiến triển thành AIDS. Tiếp theo, chúng ta có thể tìm kiếm những loại thuốc có khả năng hoạt hoá gene người để chống lại HIV”.

Chặng đường chông gai phía trước

Christopher Gadd - Biên tập viên tạp chí HIV&AIDS Treatments Directory - nói: “Điều đặc biệt thú vị là các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ cần thay đổi một amino acid “phong toả toà nhà” trong một protein là có thể chuyển một tế bào từ chỗ có nguy cơ sang không có nguy cơ bị nhiễm HIV trong thời gian dài.

Tuy nhiên, vấn đề là thời gian và công nghệ. Liệu pháp gene này có thể giúp tiến tới loại các tế bào bạch cầu ra khỏi người bệnh nhân, nhân bản chúng, làm thay đổi đặc tính gene của chúng trước khi đưa chúng trở lại cơ thể trên nguyên tắc của ai trả lại cho người ấy”.

Jo Robinson - Chuyên gia điều trị y tế lâu năm tại tổ chức từ thiện cho bệnh nhân HIV/AIDS mang tên The HIV Charity Terrence Higgins Trust - cũng tin tưởng liệu pháp gene rất hứa hẹn.

Liệu pháp gene là kỹ thuật đưa các vật liệu gene vào tế bào để giúp chữa một loại bệnh nào đó. Kỹ thuật rất mới này mới áp dụng chữa bệnh liệt rung và một số bệnh ung thư.

Đến nay vẫn chưa có bất cứ cách chữa cũng như vaccine nào phòng chống HIV. Theo số liệu của UNAIDS, tính đến cuối năm 2004, khoảng 39,4 triệu người trên toàn thế giới - trong đó 37,2 triệu là người lớn và 2,2 triệu trẻ em dưới 15 tuổi - đang sống chung với AIDS. HIV là một loại retrovirus nhiễm vào các tế bào của hệ miễn dịch người, làm phá huỷ hoặc gây sai lệch chức năng của chúng. Nhiễm virus này sẽ dẫn đến sự suy giảm liên tục hệ miễn dịch, huỷ hoại miễn dịch hay nói cách khác, chuyển sang bệnh AIDS.