Nguyễn Ngọc Thúy Diễm: Tôi cũng đau lòng
Nguyễn Ngọc Thúy Diễm |
Nghệ sĩ làm từ thiện xuất phát từ cái tâm, tuy nhiên chúng tôi không giỏi về những con số, chưa chắc kiểm soát chính xác, chi li từng chút một, nhiều khi thiên về cảm tính, chính vì thế rất cần đơn vị kiểm toán, tổ chức chuyên nghiệp chung tay với nghệ sĩ khi kêu gọi từ thiện.
Việc nghệ sĩ làm từ thiện vướng vào nghi ngờ thiếu minh bạch thực sự khiến tôi cũng đau lòng. Tôi từng gặp chuyện không vui khi làm công tác thiện nguyện ở miền Trung năm ngoái, nhưng rồi tôi và nhiều anh chị em nghệ sĩ khác đều vượt qua điều không vui đó để tiếp tục theo đuổi công việc giúp đỡ người khó khăn. Công việc từ thiện này không ai ép nghệ sĩ cả, nhưng đó vừa là niềm vui vừa là trách nhiệm của công dân nói chung, trách nhiệm của nghệ sĩ nói riêng. Yêu cầu công khai, minh bạch, cập nhật liên tục thông tin về việc làm từ thiện chính là giải pháp để mang lại niềm tin với chính những người đóng góp, với công chúng. Trong quá trình làm từ thiện, chúng tôi cũng đều có livestream (phát hình trực tiếp), cập nhật thông tin công khai trên mạng xã hội.
Quyền Linh, một trong số nghệ sĩ làm từ thiện được công chúng đánh giá cao |
Từ trước tới nay nghệ sĩ và nhiều cá nhân khác đều làm từ thiện từ cái tâm, chịu thiệt thòi do chưa hề được hướng dẫn rõ ràng ở khía cạnh pháp lí. Chính vì thế tôi mong cơ quan chức năng sớm có quy định, hướng dẫn cụ thể để các tổ chức, cá nhân và đặc biệt giới nghệ sĩ có thể làm từ thiện một cách công khai minh bạch nhất, tránh vướng vào những sự hiểu lầm gây mất niềm tin.
Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long: Ðể xảy ra hoài nghi là sự thất bại của nghệ sĩ
Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long |
Việc làm từ thiện xuất phát từ trái tim, đặc biệt với nghệ sĩ-những người sống rất tình cảm nên luôn muốn chia sẻ sự yêu thương cho thật nhiều người, đặc biệt người có hoàn cảnh khó khăn. Xuất phát từ tấm lòng, nhưng làm từ thiện không đơn giản như vậy, bởi nó liên quan đến lĩnh vực kinh tế, cần sự sòng phẳng tới từng đồng.
Bản thân tôi hồi tháng 6 vừa qua vận động được gần 1 tỷ đồng hỗ trợ tuyến đầu chống dịch ở Bắc Giang. Điều khiến tôi lo ngại đầu tiên, trăn trở rất nhiều là làm cách nào để phân bổ số tiền hỗ trợ ấy, công khai minh bạch thế nào. May mắn tôi nhờ được hai nhà báo đồng hành, họ hỗ trợ tôi trong suốt quá trình đưa tặng phẩm và để số tiền được trao gửi đến tận nơi. Chúng tôi liên tục công khai số tiền thu được, các khoản chi để bạn bè, những người tin tưởng trao gửi số tiền ủng hộ có thể theo dõi.
Việc công khai sao kê, thu chi này nếu ở phạm vi trăm người thì dễ dàng hơn, nhưng nếu hàng nghìn người chắc chắn khó khăn cho nghệ sĩ trong quản trị, vì vậy càng cần sự rõ ràng để tránh hiểu lầm. Nghệ sĩ kêu gọi từ thiện nhưng bị hoài nghi về tính minh bạch chính là sự thất bại. Bởi khi mọi người tin tưởng trao một phần vật chất cho nghệ sĩ nghĩa là họ đã tin tưởng. Niềm tin xây dựng đã khó, nhưng đánh mất rất nhanh.
Nghệ sĩ vốn là những người luôn phải hứng chịu thị phi lớn nhất trong xã hội, có điều tiếng nghi ngờ đúng sự thật nhưng cũng có những điều chưa hẳn đúng và không có cơ sở. Sau câu chuyện sao kê từ thiện này, tôi tin đó là bài học lớn cho nghệ sĩ. Có lẽ đến lúc nghệ sĩ làm từ thiện cần có tính toán chuyên nghiệp hơn như lập hội đồng quỹ, hoặc lựa chọn đồng hành với các tổ chức uy tín. Trên thế giới và ngay ở Việt Nam cũng có nhiều quỹ từ thiện công khai, minh bạch trong phân bổ từ thiện.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn: Một đồng cũng cần sao kê
PGS.TS Bùi Hoài Sơn |
PGS.TS. Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực, Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của QH cho biết, nghệ sĩ làm từ thiện lâu nay được xã hội ghi nhận, tin tưởng, tuy nhiên gần đây một số câu chuyện lùm xùm liên quan tới trục lợi, bớt xén khiến chúng ta phải nhìn nhận nghiêm túc hơn về chuyện làm từ thiện. Chúng ta chưa đủ cơ sở, chứng cớ kết luận nghệ sĩ có trục lợi tiền từ thiện hay không, nhưng rõ ràng họ không đảm bảo yếu tố công khai minh bạch, từ đó công chúng mới nảy sinh nghi ngờ, đòi hỏi nghệ sĩ phải sao kê, chứng minh tâm sáng của người nghệ sĩ.
Bất chấp lùm xùm, nhiều nghệ sĩ vẫn miệt mài từ thiện
Trấn Thành tung ra nghìn trang sao kê tài khoản ngân hàng để giải trình về khoản tiền hơn 9 tỷ đồng kêu gọi từ thiện năm 2020. MC Ðại Nghĩa một lần nữa lên tiếng xác nhận đã sao kê 3 tỷ đồng Trấn Thành trao gửi ngay thời điểm trao quà cho bà con miền Trung năm 2020, tuy nhiên ở thời điểm này tiếp tục sao kê lại để công chúng theo dõi. Ðàm Vĩnh Hưng không sao kê, tuyên bố sẽ sao kê với cơ quan chức năng để làm rõ, đồng thời tố cáo bà Nguyễn Phương Hằng vu khống.
Giữa lùm xùm sao kê nóng lên suốt những ngày qua, nhiều nghệ sĩ vẫn không bỏ công việc thiện nguyện trong giai đoạn cả nước dồn sức chống dịch. Vợ chồng nghệ sĩ Việt Hương không nhận tiền từ thiện, không kêu gọi qua tài khoản mà chỉ nhận gạo, mì, trứng, sữa, mắm muối... cho bếp thiện nguyện. Hằng ngày chị đều đưa hình ảnh, danh sách phát quà lên facebook cá nhân để các mạnh thường quân và công chúng theo dõi.
Quyền Linh cũng là một trong những nghệ sĩ kiên trì làm thiện nguyện từ hai chục năm nay, được công chúng tin tưởng. Anh làm theo cách riêng, luôn trực tiếp bốc vác quà tặng, trao gửi tận nơi và đặc biệt luôn tự lượng sức mình. Lần duy nhất anh kêu gọi đóng góp trên facebook là năm 2020 ủng hộ bà con miền Trung, trong 10 phút nhận được 2 tỷ đồng rồi dừng tiếp nhận vì “sợ không đủ sức làm”. Sau đó, giá trị quà Quyền Linh trao lại lên tới 5 tỷ đồng.
Đòi hỏi đó của công chúng là hợp lí, bởi trong bất cứ hoạt động giao dịch nào ở bất cứ lĩnh vực nào đều cần sự minh bạch. Có người đề xuất ở ngưỡng tiền tỷ là bắt buộc phải sao kê nhưng tôi cho rằng, với yêu cầu minh bạch thì một đồng cũng cần được sao kê!
Thực tế có nghệ sĩ đã lập tức thực hiện yêu cầu từ công chúng, có người vẫn lựa chọn im lặng. Đó là quyền lựa chọn của cá nhân nhưng chúng ta cần lưu ý rằng, với nghệ sĩ, hình ảnh, uy tín, thương hiệu của mình mới là tài sản vô giá. Việc yêu cầu sao kê là một chỉ báo cho thấy sự mất niềm tin của khán giả đối với nghệ sĩ. Đó là sự mất mát lớn nhất chứ không phải là một số tiền cụ thể nào đó.
Người làm từ thiện nói chung, nghệ sĩ nói riêng đều mang cái tâm khi làm điều tốt đẹp cho xã hội. Tấm lòng từ thiện giúp con người hướng đến những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, làm nảy nở đạo đức tốt đẹp cho xã hội, đồng thời cũng là mục đích sống cho nhiều người. Câu chuyện sao kê chắc chắn không phải là lực cản khiến cho những tấm lòng tốt trong xã hội, trong đó có tấm lòng của những nghệ sĩ chân chính, rụt rè, e sợ không dám tiếp tục hành động đẹp, ngược lại đó là lý do để họ có thể làm từ thiện chuyên nghiệp, hiệu quả hơn. Hy vọng thời gian tới, chúng ta có được hành lang pháp lý để hướng dẫn, hỗ trợ người làm từ thiện một cách chuyên nghiệp, minh bạch hơn.