Đến hôm 5/10, nội vụ mới được công bố: đầu giờ chiều 3/10, một máy bay không quân Nga đã bay vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực biên giới chung của nước này với Syria, gần thị trấn Yayladagi; chiếc máy bay này đã “lưu lại” trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ những 5 phút.
Bộ ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ còn cho biết rằng sự việc xảy ra vào lúc các máy bay Nga đang thả bom một chuỗi ngôi làng do phe đối lập Syria kiểm soát nằm về phía Bắc tỉnh duyên hải Latakia của Syria.
Chuyện máy bay chiến đấu kia của Nga bay “lạc” vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ, dù vô tình hay hữu ý, cũng là (1) một trắc nghiệm đối với hệ thống phòng không Thổ Nhĩ Kỳ, (2) quan trọng hơn cả là một trắc nghiệm với với quyết tâm chính trị của chính phủ nước này, (3) đồng thời cũng để đo lường “thực chất” của khối NATO (Liên minh Bắc Đại Tây Dương) mà trong đó Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên và cũng là tiền đồn ở phía Đông Nam châu Âu.
Và câu hỏi trắc nghiệm mà Nga đưa ra đã có ngay câu trả lời:
(1) hai máy bay F-16 của không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã bay lên và “hộ tống” chiếc máy bay xâm nhập, tức hệ thống phòng không chủ nhà đã hoạt động tốt, “nhìn và thấy” đủ mọi chi tiết trong tình huống đang có nhiều máy bay khác đang hoạt động trong khu vực đó ở bên kia biên giới, và đã phán đoán đúng chiếc nào đang làm gì, ở đâu, có vượt qua biên giới hay không.
(2) quyết tâm chính trị của Nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ là có, chứ không “lủi” hay ngó chỗ khác, nên đã lệnh cho hai chiếc F-16 áp sát chiếc máy bay xâm nhập và “dẫn” kẻ “đi lạc” này ra . Nội vụ đã dẫn đến việc đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ được “hỏi thăm” và ông này đã trả lời Thủ tướng nước chủ nhà Ahmet Davutoglu rằng đó là một “lầm lẫn”.
(3) NATO cũng đã phản ứng chính thức hôm thứ hai bằng một cảnh cáo “Nga hãy tránh ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ” . Trên đây là tình hình trong thực tế khách quan đã diễn ra, còn chuyện không quân Nga đang làm gì ở Syria, thả bom các phần tử IS hay phe chống đối ông Assad…, thì là “chuyện riêng” của các bên!
Câu chuyện chưa dừng ở đó, đến sáng thứ ba lại có tin hôm sau vụ máy bay Nga bay vào Thổ Nhĩ Kỳ, một chiếc Mig-29 không rõ quốc tịch đã khiêu khích hai chiếc F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đang tuần tiễu tại biên giới phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Màn khiêu khích, “Tom và Jerry” trên không này, kéo dài trong 5 phút 40 giây! Vụ thứ hai đã khiến Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu hôm 5/10 phải lên truyền hình để an dân bằng cách đoan chắc với dân chúng rằng: “ Các quy định nghênh chiến của chúng ta rất rõ ràng đối với bất cứ kẻ nào xâm phạm không phận chúng ta. Không quân chúng ta đã được huấn thị rõ ràng. Ngay đến một con chim bay vào cũng sẽ bị ngăn chặn”.
Rõ ràng, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ kịp xử lý khủng hoảng bằng cách sớm phát đi một thông điệp kép: (1) trấn an dân chúng Thổ Nhĩ Kỳ: chính phủ dứt khoát bảo vệ đất nước! (2) cảnh cáo ngoại nhân: chúng tôi sẵn sàng “đón tiếp” quý vị!
Tháng 8 năm ngoái, Mỹ và đồng minh đã khởi sự kịch bản diệt IS để nhảy vào Syria, thì nay Nga cũng cùng kịch bản đó và đang muốn “khiêu vũ” với Mỹ.
