Rộng cửa
Chi phí tiền thuốc tăng lên từng năm là gánh nặng thực sự cho người dân. Theo thống kê của Bộ Y tế, trong năm 2013 chi phí tiền thuốc đã tăng lên khoảng 1,7 tỷ USD trong khi kim ngạch nhập khẩu dược phẩm cũng vượt 1,37 tỷ USD so với 923 triệu USD năm 2008.
Theo tính toán của Cục Quản lý Dược, chi phí tiền thuốc của người bệnh cũng tăng từ 17 USD vào năm 2007 lên 30 USD/bệnh nhân trong năm qua. Tại các bệnh viện, số tiền mua thuốc trong nước và nhập khẩu năm sau luôn cao hơn năm trước.
Chỉ tính riêng trong năm 2013 con số này gần 20 nghìn tỷ đồng. Số tiền đổ vào mua thuốc đang gia tăng khiến cho Quỹ Bảo hiểm y tế không gánh nổi khi thống kê cho thấy trong năm 2013 quỹ này phải thanh toán tới 60% chi phí tiền thuốc trên tổng chi phí khám chữa bệnh của người dân.
Những con số thống kê hiện tại cho thấy, tổng giá trị thuốc sản xuất trong nước đang được tiêu thụ chỉ chiếm 50%. Mục tiêu đến năm 2020, con số này sẽ đạt 80% khi mới đây Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển ngành Dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.
TS Trương Quốc Cường- Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết, các thuốc sản xuất trong nước thời gian qua đã bao phủ tất cả các nhóm tác dụng dược theo quy định của Tổ chức Y tế thế giới và được chuẩn hóa quốc tế các nguyên tắc từ sản xuất đến kiểm nghiệm, bảo quản và phân phối.
Tăng tỷ lệ kê đơn cấp thuốc sản xuất trong nước cho bệnh nhân điều trị ngoại trú lên 10%, đó là mục tiêu trong chiến lược phát triển thuốc Việt đến năm 2020.
Mặc dù có nhiều ý kiến cho rằng giá thuốc trong nước vẫn cao do 90% nguyên liệu phải nhập khẩu, tuy nhiên theo TS Trương Quốc Cường, trong chiến lược phát triển ngành dược, sẽ có những chính sách ưu đãi đối với việc sản xuất, cung ứng và sử dụng thuốc generic (thuốc gốc hết bản quyền), thuốc chuyên khoa đặc trị, thuốc có dạng bào chế đặc biệt, vắc xin.
Nói về triển vọng của thuốc Việt, PGS-TS Lương Ngọc Khuê- Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh cho rằng, tỉ lệ các tuyến bệnh viện sử dụng thuốc nội tập trung chủ yếu ở các bệnh viện tuyến huyện, đạt hơn 50%; con số này ở các bệnh viện tuyến tỉnh đạt khoảng 40%; trong khi đó, bệnh viện tuyến Trung ương thuốc nội hiện cũng chiếm hơn 12%.
“Thực tế tỷ lệ người bệnh sử dụng thuốc nội hiện nay cao hơn rất nhiều con số thống kê và hiện nay, nhiều bác sĩ kê đơn cũng đánh giá rất cao tác dụng chữa bệnh của thuốc nội”- ông Khuê nói.
Sòng phẳng
TS Trương Quốc Cường cho rằng, thời gian tới thuốc nội được đẩy mạnh hơn khi những bất cập về đấu thầu mua thuốc trong các cơ sở y tế sẽ được khắc phục bằng Thông tư 36/2013 sửa đổi, bổ sung cho Thông tư 01 ra đời một năm trước đây.
Sau khi Thông tư 01 ra đời, bên cạnh một số mặt tích cực, nó cũng bộc lộ những mặt hạn chế. Theo ông Nguyễn Việt Hùng- Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, qua đánh giá thực hiện việc mua sắm thuốc năm 2013 của các bệnh viện theo Thông tư 01, cho thấy đã giúp các bệnh viện tiết kiệm được khá lớn tiền ngân sách khi mua thuốc.
Theo tính toán của Bộ Y tế, kết quả đấu thầu thuốc năm 2013 đã giúp các Sở Y tế tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng, trong đó Sở Y tế Quảng Ngãi giảm khoảng 28 tỷ đồng; Sở Y tế Quảng Ninh giảm được khoảng 40 tỷ đồng hay Sở Y tế Hà Tĩnh tiết kiệm được khoảng 32 tỷ đồng… Tuy nhiên, theo đại diện Cục Quản lý Dược, một số khuyết điểm của Thông tư như không điều chỉnh phân nhóm thuốc giúp các cơ sở y tế có thể lựa chọn được các thuốc tốt của các nước phát triển hay thuốc của các công ty sản xuất trong nước có công nghệ tiêu chuẩn tốt với giá thuốc hợp lý; Gói thầu thuốc đông y, thuốc từ dược liệu không được phân nhóm riêng…khiến các doanh nghiệp dược trong nước khó cạnh tranh với các hãng dược nước ngoài.
TS Trương Quốc Cường cho biết, Thông tư 36 đã được ban hành sẽ tách riêng thuốc sản xuất tại các cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn EU-GMP hoặc PIC/s-GMP thuộc nước tham gia ICH (bao gồm các nước thuộc EU, Nhật, Mỹ và các nước là quan sát viên của ICH và thành viên liên kết của các thành viên ICH) với các thuốc sản xuất tại các cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn EU-GMP hoặc PIC/s-GMP nhưng không thuộc nước tham gia ICH. Điều này giúp phân loại thuốc có chất lượng tốt với các loại khác.
Đại diện các công ty dược trong nước cho rằng, theo Thông tư 36 thì thuốc chia làm các gói thầu theo tên: Generic; thuốc biệt dược và thuốc đông y sẽ giúp doanh nghiệp trong nước cạnh tranh sòng phẳng với thuốc ngoại.
Dược sĩ Nguyễn Văn Nghĩa - Giám đốc một công ty dược lớn tại TPHCM cho rằng, xét về giá trúng thầu, theo Thông tư 36 thì đối với gói thầu thuốc theo tên generic, gói thầu thuốc đông y, thuốc từ dược liệu hay gói thầu thuốc theo tên biệt dược thì mỗi thuốc chỉ được xét trúng thầu 1 mặt hàng thuốc đạt yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng quy định trong hồ sơ mời thầu và có giá đánh giá thấp nhất trong gói thầu sẽ giúp cho thuốc sản xuất trong nước và nước ngoài cạnh tranh nhau khốc liệt, giúp bệnh nhân giảm chi phí mua thuốc.
