Thiết chế văn hóa cho thiếu nhi là xương sống của tổ chức Đoàn, Đội
Tham dự Hội thảo Văn hóa 2024 về Chính sách và nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao, anh Nguyễn Minh Triết - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Sinh viên Việt Nam - chia sẻ một số nội dung về phát triển thiết chế văn hóa phục vụ thanh thiếu nhi.
Anh Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh tầm quan trọng của các thiết chế văn hóa Đoàn, Đội, điển hình là trung tâm thiếu nhi. Từ đó, anh nêu ra thực trạng của các trung tâm thiếu nhi hiện nay trên cả nước.
 |
Anh Nguyễn Minh Triết (Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội Sinh viên Việt Nam) chia sẻ tại phiên thảo luận sáng 12/5. |
"Với các thiết chế đang được triển khai, tôi mong rằng các cấp, các ngành sẽ sắp xếp, tạo điều kiện, dành sự quan tâm hơn nữa để thiếu nhi có thiết chế văn hóa riêng. Với thiếu nhi do đặc thù lứa tuổi, sở thích, tâm sinh lý, dễ bị ảnh hưởng khi các trung tâm thiếu nhi phải sáp nhập với thiết chế khác. Trong việc phát triển thêm thiết chế mới, cần cơ chế phối hợp, đa dạng hóa loại hình, thích hợp với từng vùng miền", anh Nguyễn Minh Triết nói.
Thiếu nhi ở nông thôn cần địa điểm phát triển kỹ năng, phong trào, còn thiết chế ở thành thị dù đã có nhưng bị cạnh tranh bởi các thiết chế văn hóa có nội dung nước ngoài.
Dịp này, T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có bài tham luận xoay quanh chính sách và nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi.
 |
Thiết chế văn hóa cho thiếu nhi có vai trò quan trọng với tổ chức Đoàn, Đội. |
Khi nhắc đến thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi trong các cấp bộ Đoàn là nhắc đến hệ thống bảo tàng, cung thiếu nhi, nhà thiếu nhi hoặc Trung tâm hoạt động Thanh Thiếu nhi hoạt động phục vụ đời sống văn hóa, thể thao của thanh thiếu nhi ở cơ sở.
Đây cũng là địa điểm tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục chính trị tại địa phương, là công cụ trực tiếp và đắc lực của tổ chức Đoàn - Hội - Đội trong tuyên truyền, chỉ đạo các nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước, tổ chức Đoàn - Hội - Đội…
Thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi đóng vai trò quan trọng của công tác đoàn kết, tập hợp, đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục thanh thiếu nhi, là môi trường thuận lợi để thanh thiếu nhi thể hiện khả năng, phát triển năng khiếu, hoàn thiện nhân cách.
Đẩy mạnh xã hội hóa
Tuy nhiên việc sử dụng và quản lý các thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi còn bộc lộ một số hạn chế. Tham luận chỉ ra về cơ sở vật chất, còn nhiều số lượng thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Nhiều thiết chế hiện nay đã xuống cấp, trang thiết bị cũ kỹ, không đảm bảo an toàn.
Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam được đầu tư xây dựng mới nhưng địa điểm nằm trong khu vực đô thị nên còn hạn chế về quỹ đất, không gian trưng bày và quảng bá triển lãm.
Do nguồn lực ngân sách Nhà nước còn hạn chế, các thiết chế văn hóa của tổ chức Đoàn cũng gặp khó khăn trong việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu.
Ngoài ra việc chuyển đổi sát nhập, chuyển đổi, sắp xếp Cung thiếu nhi, Nhà thiếu nhi cũng dẫn đến hoạt động của một số các thiết chế văn hóa, thể thao chưa hoạt động hiệu quả.
 |
| Cung Thiếu nhi Hà Nội (trên địa bàn quận Hoàn Kiếm) đã tồn tại hơn nửa thế kỷ. |
Trước những vấn đề đặt ra từ thực tế, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xác định tiếp tục đồng hành với thanh thiếu nhi trong việc tham mưu cơ chế, chính sách hỗ trợ cho thanh thiếu nhi đối với các hoạt động rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần. Trong đó, xác định tập trung thực hiện một số nội dung quan trọng.
"Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, của thanh thiếu nhi và gia đình trong việc sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao. Xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao thành môi trường thân thiện, tích cực cho thanh thiếu nhi rèn luyện, phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần.
Thông qua việc cung cấp các hoạt động văn hóa, thể thao phong phú và hấp dẫn tại các thiết chế văn hóa, thể thao để thanh thiếu nhi có nhiều lựa chọn, từ đó khuyến khích sự tham gia và phát triển kỹ năng, thể chất, sức khỏe tâm thần", tham luận của T.Ư Đoàn nêu.
Đồng thời, T.Ư Đoàn nhấn mạnh giải pháp cung cấp chương trình giáo dục, rèn luyện không chỉ tập trung vào kiến thức học thuật mà còn phát triển kỹ năng mềm, tư duy logic, sáng tạo cho thanh thiếu nhi. Tiếp tục vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân tham gia tài trợ, hỗ trợ, thu hút các nguồn lực cho các hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao.
Công tác xã hội hóa tại các thiết chế văn hóa cũng sẽ được đẩy mạnh, thực hiện phương thức “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Tính đến ngày 30/12/2023, T.Ư Đoàn quản lý 1 Bảo tàng, 5 đơn vị Trung tâm gồm: Trung tâm Hỗ trợ Thanh thiếu nhi Việt Nam, Trung tâm Hướng dẫn hoạt động thiếu nhi Trung ương, Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam, Trung tâm thanh thiếu niên miền Trung, Trung tâm Thanh thiếu niên Trung ương.
66 đơn vị cấp tỉnh có 3 Cung, 21 Nhà Thiếu nhi, 42 Cung Thanh thiếu nhi, Nhà Văn hóa thanh thiếu nhi, Trung tâm Văn hóa, thể thao, Trung tâm Hoạt động). 105 đơn vị cấp huyện có 96 Nhà Thiếu nhi, 9 Trung tâm Hoạt động thanh thiếu niên.
