Thiết bị điện tử và những nguy cơ với sức khỏe

Ngay cả khi bạn tiếp xúc tới những thiết bị điện tử thông thường như bảng mạch, pin… thì những nguy cơ này vẫn rất lớn, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bạn.

Để bảo vệ bạn và những người khác tránh khỏi các nguy cơ đó, bạn cần phải xác định được những thiết bị nào, chất liệu nào ẩn chứa chất độc hại để từ đó có những biện pháp phòng ngừa đúng cách.

Chì và thủy ngân - hai nguy cơ thường trực

Vậy những thành phần nào bên trong máy tính ẩn chứa các nguy cơ đó? Khi bạn mở nắp PC ra, bạn sẽ thấy những gì? Bo mạch chủ, các module bộ nhớ, card video, card âm thanh, và các bảng mạch chằng chịt.

Thực chất các bảng mạch thường chứa kim loại nguy hiểm như thủy ngân, và chì (được sử dụng trong quy trình sản xuất trước đó). Cả hai chất này đều có ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe con người.

Độc tố thủy ngân từng bị nhiều quốc gia cấm sử dụng. Việc nhiễm độc sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới khu thần kinh trung ương, gan và các cơ quan khác, gây ra tình trạng mất cảm giác (không thể nhìn thấy, không thể nói được và không thể nghe được).

Còn nhiễm độc chì có thể gây ra hiện tượng thiếu máu, làm tổn hại và không thể hồi phục được hệ thần kinh, suy nhược tim mạch, có các triệu chứng về tiêu hóa và suy thận.

Tất nhiên, việc đơn thuần chỉ tiếp xúc với các thành phần máy tính không thể gây ra mức độ tổn thương như thế này, nhưng sự độc hại của chúng được tích lũy theo thời gian nếu hàm lượng chì và thủy ngân mà cơ thể người nhiễm phải cao hơn mức cho phép từ các nguồn khác như đồ vật trong nhà, sơn và thức ăn (nhất là cá).

Các thành phần bên trong máy tính cũng có thể chứa cả chất brom và PVC, thường hiện hữu trong các vỏ bọc dây cáp. Các sản phẩm có chất brom từng bị nghi ngờ gây ra hiện tượng suy giảm tuyến giáp, rối loạn hành vi. Các sản phẩm PVC còn chứa cả chất phtalat, từng bị nghi ngờ là nguyên nhân phá hủy thận và gan.

Những hệ thống máy trạm, máy chủ và laptop lâu năm cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ độc hại. Trong những năm gần đây, rất nhiều nhà sản xuất máy tính cố giảm thiểu các thành phần độc hại trong những sản phẩm bán ra.

Khi mua những hệ thống mới, nếu có thể, bạn nên chọn những sản phẩm được chứng nhận thân thiện với môi trường - vừa ít tiêu hao năng lượng sử dụng, vừa không ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng.

Màn hình nào cũng độc hại

Mặc dù màn hình LCD đang trở nên phổ biến nhưng vẫn còn rất nhiều người sử dụng loại màn hình CRT (ống cathode) truyền thống. Những chiếc màn hình máy tính hoặc TV sử dụng dạng bóng hình CRT đều chứa tụ điện có khả năng duy trì nguồn điện lên tới hàng trăm volt ngay cả khi đã ngắt nguồn.

Ngoài ra, bên trong những chiếc màn hình CRT này có chứa bộ phận chân không mà nếu chẳng may bị vỡ ra thì sẽ rất độc hại. Cuối cùng, màn hình CRT còn chứa hợp chất phốtpho (phosphors) và bari, và kính có thể nhiễm cả chì nữa.

Hầu hết mọi người chỉ chú ý tới sự nguy hiểm của các loại màn hình CRT cũ mà không để ý tới thực tế rằng những tấm màn hình LCD hiện đại cũng có thể độc hại. Màn hình LCD cũng có thể chứa chì hoặc đồng ở mức vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Ngoài ra, đèn hình cũng có thể chứa cả thủy ngân.

Pin và nguy cơ cháy nổ

Có rất nhiều loại pin máy tính hoặc thiết bị điện tử mà bạn có thể tiếp xúc, từ pin khô AAA (trong bàn phím không dây, các thiết bị trỏ chuột) tới các loại pin lớn hơn trang bị cho bộ lưu điện UPS. Một số chúng được phân loại độc hại, còn một số khác thì không.

Nói chung, những loại pin thông thường như AAA, AA, C, và D thì không độc hại nhưng nó vẫn có nguy cơ gây ra hỏa hoạn nếu bị chập. Vậy nên hãy chắc rằng các thiết bị điện tử của bạn được đặt cách xa nơi dễ cháy nổ.

Một số loại pin Lithium và Lithium-ion trong nhiều thiết bị máy tính và điện thoại di động có thể nóng chảy và bốc cháy nếu bạn đánh rơi chúng hoặc bị tác động mạnh, hoặc bị chập.

Chính vì lý do đó mà một số dịch vụ vận chuyển các mặt hàng này đều phải áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt theo quy định của chính phủ.

Một số thiết bị UPS và những chiếc máy tính cũ cũng sử dụng pin axít chì (giống như pin ôtô). Loại pin này có chứa axít sulfuric ăn mòn và có thể tạo ra nguy cơ lớn nếu chúng bị rò rỉ.

Pin cũng chứa các kim loại nặng, bao gồm chì, thủy ngân, niken, và catmi. Nicad (niken catmi), ôxít bạc, ôxít thủy ngân, carbon kẽm, và một số loại pin kiềm khác cũng được coi là độc hại theo quy định của nhiều quốc gia.

Những vật tư khác có thể sử dụng lại như hộp mực in cũng chứa chất độc hại, cần được tái chế hoặc xử lý theo đúng quy trình chứ không đơn thuần là chỉ quẳng chúng vào thùng rác.

Bụi của mực laser hoặc mực in có chứa nhiều độc tố hóa học, và bản thân hộp mực thì chứa chất PVC và các chất chậm cháy.

Phòng máy chủ cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ

Không chỉ các thiết bị máy tính và vật tư mới chứa chất độc hại mà bản thân các căn phòng đặt máy chủ cũng có những thành phần cần được xử lý đặc biệt, chẳng hạn như chất liệu PVC.

Bạn có thể tìm thấy chúng ở nhiều nơi, từ cáp Ethernet (bọc bằng nhựa PVC) tới các ống PVC dùng để chạy cáp. Ngoài ra, các dây dẫn chủ yếu là bằng đồng khá độc hại. 

Rất nhiều các công ty đã chuyển từ việc sử dụng bóng đèn tuýp truyền thống sang bóng compact, vừa tiết kiệm điện, vừa bớt nóng. Tuy nhiên, các loại bóng đèn này cũng chứa thủy ngân, và vì vậy bạn nên tránh làm vỡ chúng, nếu không thủy ngân sẽ bị giải thoát ra ngoài.

Nếu căn phòng đặt máy chủ đã xây dựng từ cách đây khá lâu thì nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác, chẳng hạn như sơn nhiễm chì. Những chất tẩy rửa khác dùng lau sàn nhà cũng là nguồn cơn của nhiều nguy cơ.