Hawking và Trump-Kim

TP - Ngày 14/3, huyền thoại vật lý Stephen Hawking ra đi và để lại nhắn nhủ “nhược điểm của loài người mà tôi muốn điều chỉnh nhất là tính hiếu chiến”. Đầu tuần tới Mỹ-Hàn công bố hai cuộc tập trận thường niên khi Triều Tiên chưa có bất cứ phản ứng gì. Bí ẩn kịch tính Mỹ-Triều sẽ kiểm định mơ ước của người vừa trải qua cuộc đời 76 năm như cổ tích.

Trong lúc thế giới bồn chồn chờ xác nhận trực tiếp từ Triều Tiên về các đề xuất xuống thang gây chấn động của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, động thái Mỹ-Hàn khiến ai nấy sốt vó. Có thể ngày 19-20/3, tức sau khi Paralympic PyeongChang kết thúc, lịch tập trận chung được xác nhận chính thức. Chúng bị hoãn vì vướng hai thế vận hội mùa đông và thế vận hội cho người khuyết tật PyeongChang 2018. Hôm 16/3, Triều Tiên được cho lại chạy thử lò phản ứng nước nhẹ vốn dùng để phát điện nhưng dễ bị lợi dụng để sản xuất plutonium hay tritium cho vũ khí hạt nhân. Cùng lúc, truyền thông nước này thách thức Mỹ-Hàn như thể chưa từng có đề xuất hòa giải bất ngờ từ lãnh tụ của họ.

Trước diễn biến thế ấy, cuộc gặp trong mơ Mỹ-Triều cuối tháng 5 từ đề xuất hoà giải kịch tính của ông Kim thêm chông chênh. Việc chuẩn bị cho hai cuộc gặp thượng đỉnh Hàn-Triều và Mỹ-Triều dường như thiếu hẳn dữ liệu chính thức từ bên kia. Điều đó khiến kế hoạch hoà đàm Mỹ-Hàn có thể chỉ nằm trên giấy khi ông Kim và các lãnh đạo Triều Tiên vẫn bặt vô âm tín. Thông điệp vô tiền khoáng hậu “phi hạt nhân hoá không kèm điều kiện dừng ngay tập trận” mà ông Kim nhờ đồng bào Hàn mang sang Mỹ hôm 8/3 tiếp tục trở nên bất định.

Nếu Triều Tiên đổi ý, tình hình có thể tệ hơn trước. Bột phát nhận gặp đối thủ phần nào phản ánh khao khát hoà bình của tổng thống Donald Trump. Song ông cũng không úp mở một hành động mạnh tay hơn nếu bị lỡm. Việc bổ nhiệm ông trùm CIA Mike Pompeo diều hâu làm ngoại trưởng càng dễ hiện thực cuộc đối đầu ở cấp độ khốc liệt mới một khi niềm tin bị thiêu cháy.

Nhà vũ trụ học cảnh báo “chúng ta đang ở thời khắc nguy hiểm nhất trong lịch sử” và “một đại chiến hạt nhân có thể đặt dấu chấm hết cho văn minh nhân loại”. May mắn thay, hai cuộc tập trận từ đầu tháng 4 sẽ giới hạn cả quy mô lẫn thời gian. Tin lành ấy có thể nhen thêm hy vọng hoá giải sự im lặng chết choc từ đối tác trong bối cảnh “chúng ta có đủ công nghệ hủy diệt hành tinh nhưng chưa đủ khả năng để thoát khỏi nó” như lời của Hawking sinh tồn kỳ diệu suốt 50 năm trong tình trạng khuyết tật.

MỚI - NÓNG
Các nhà hoạt động biểu tình tại hội nghị khí hậu COP29 ở Azerbaijan ngày 23/11. (Ảnh: AP)
Nhiều nước bất bình với quỹ khí hậu 300 tỷ USD
TPO - Hội nghị về khí hậu của Liên Hợp Quốc vừa thông qua một thỏa thuận cung cấp ít nhất 300 tỷ USD hằng năm cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của nhân loại và giúp các quốc gia đang phát triển đối phó với sự tàn phá của thiên tai do nhiệt độ toàn cầu nóng lên.