Chủ các bến cá tự phát là các cá nhân: N.T.L, T.V.H, N.V.H cùng ở thôn Tân Lộc, xã Hải Lộc. Bến mở tự phát, tàu cá ra vào bến không phải kiểm tra, kiểm soát và không cần xuất trình bất cứ giấy tờ liên quan đến khai thác hải sản nên thu hút số lượng lớn tàu cá từ các xã Hải Lộc, Ngư Lộc, Minh Lộc về đây cập bến. Các chủ bến tự ý đổ đường cấp phối dài ở khu vực lòng sông và bãi sông trong phạm vi bảo vệ an toàn đê kênh De.
Tuyến đê kênh De, xã Hải Lộc là đê cấp IV, do UBND huyện Hậu Lộc trực tiếp quản lý. Năm 2019 đã có một số hộ dân xây dựng các cầu tạm không có giấy phép xây dựng để cho tàu cá vào neo đậu và bốc dỡ hàng hóa nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ đê điều. Sở NN&PTNT Thanh Hóa đã có văn bản đề nghị UBND huyện Hậu Lộc chỉ đạo các đơn vị liên quan và UBND xã Hải Lộc kiên quyết xử lý dứt điểm vi phạm, yêu cầu các hộ tự tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, trả lại nguyên trạng.
Mỗi khi tàu cá về cập bến, các hộ lấy cầu tre tự chế ra bắc lên mạn tàu để bốc dỡ hải sản. Khi có đoàn kiểm tra, các dụng cụ này được cất giấu nhanh chóng.
Ông Dương Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Lộc, xác nhận tình trạng hoạt động các bến cá tự phát ở kênh De. Phần lớn các tàu cá vào đây là của ngư dân các xã Ngư Lộc, Minh Lộc... Địa phương đã nhiều lần kiểm tra và yêu cầu các chủ bến tự tháo dỡ, nhưng họ vẫn cố tình vi phạm. UBND xã Hải Lộc đã báo cáo huyện Hậu Lộc về tình trạng trên, nhưng chưa được xử lý dứt điểm.
Không truy xuất được nguồn gốc hải sản?
Theo tìm hiểu từ chủ tàu cá, mỗi tàu cá về neo đậu, bốc dỡ hàng hóa tại bến tự phát hàng tháng chỉ đóng phí từ 100 - 120 nghìn đồng/tàu cho chủ bến ở ven kênh De. Trong khi vào đó, Cảng cá Hòa Lộc phải chờ 2 - 3 ngày mới đến lượt cập cảng và thực hiện nhiều thủ tục giấy tờ để được xếp dỡ hải sản, làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm khai thác. Ngoài ra, do luồng lạch cảng cá bị bồi lắng nên tàu cá ra vào phải phụ thuộc vào triều cường. Phí các dịch vụ hậu cần nghề cá trong cảng cao hơn, ảnh hưởng đến chi phí sản xuất của ngư dân.
Ông Lê Văn Thăng, Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá Hòa Lộc, cho biết, việc tàu cá công suất lớn vào các bến cá tự phát gây khó khăn cho việc truy xuất nguồn gốc hải sản trong việc thực hiện các quy định về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU). Cụ thể, không kiểm soát được việc ghi nhật ký khai thác hải sản cũng như việc duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển.
Ngoài ra, việc neo đậu tàu cá không đúng quy định tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông đường thủy trên tuyến kênh De. Cơ quan chức năng cũng đã xử lý nhiều lần nhưng tình trạng này vẫn tái diễn.
