Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành kỹ sư điều khiển tàu biển ở Học viện Hải quân, cuối năm 2015, Trần Văn Vượng về nhận công tác tại Lữ đoàn 649 (đây là đơn vị có nhiệm vụ vận chuyển vật chất hậu cần, vũ khí trang bị kỹ thuật, xăng dầu… phục vụ sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị trong toàn quân). Một năm sau, tại lễ tổng kết, trao Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo toàn quân 2016, sáng kiến “Bảng tín hiệu nhận dạng tàu thuyền trên biển” do anh làm chủ nhiệm đề tài đã được trao giải Khuyến khích. Đây là động lực để thượng úy Vượng tiếp tục giữ lửa đam mê nghiên cứu khoa học.
Anh kể: “Tôi ấp ủ đề tài này từ khi còn là học viên vì thấy rất hữu ích, nhưng vì không có kinh phí nên khi về Lữ đoàn công tác mới thực hiện được. Sáng kiến xuất phát từ thực tế các vụ đâm va trên biển của tàu thuyền gây hậu quả rất nghiêm trọng, trong đó có nguyên nhân chính là nhận dạng và xử lý tránh va không tốt”.
Với cấu tạo gồm bảng hiện thị, thiết bị điều khiển và giá đỡ, hệ thống bảng tín hiệu có nguyên lý hoạt động là sử dụng bộ phận điều khiển đã được lập trình và cài đặt trên máy tính đưa ra tình huống. Hệ thống sẽ mô phỏng tất cả các tín hiệu, dấu hiệu của từng loại tàu thực tế trong quá trình hành trình trên biển theo Quy tắc tránh va quốc tế năm 1972 (quy tắc này có thể hiểu như luật giao thông trên biển). Ưu điểm nổi bật của hệ thống là tiết kiệm rất lớn về chi phí xăng dầu, thời gian cho các phương tiện so với khi tổ chức điều động tàu ra biển huấn luyện thực tế; không gây ô nhiễm môi trường, dễ khai thác và sử dụng lâu dài…
“Đây là sản phẩm cải tiến mới nhất mà các trường Hàng hải, Học viện Hải quân nói riêng, cũng như ở Việt Nam chưa có. Sản phẩm có thể sử dụng rộng rãi cho các đơn vị vận tải thủy trong toàn quân cũng như dân sự, góp phần giảm đáng kể các vụ tai nạn tàu thuyền trên sông, biển. Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu, cải tiến hệ thống sao cho gọn nhẹ, tiện lợi nhiều hơn nữa”, thượng úy Vượng chia sẻ.
Ngoài sáng kiến hữu ích này, chàng thượng úy quê Nam Định còn tham gia một số đề tài, sáng kiến khác, trong đó nổi bật là sản phẩm “Bếp cân bằng trên phượng tiện thủy” đang trong quá trình thực nghiệm. Sản phẩm này nhằm giúp lực lượng nuôi quân kiêm nhiệm trên các phương tiện thủy trong điều kiện sóng gió khắc phục được độ lắc dọc, lắc ngang do sóng biển, tiết kiệm nguồn nhiệt, thức ăn không bị đổ vỡ, tiêu hao và mất an toàn cho người nấu… với giá thành rẻ, độ bền cao, dễ sản xuất.
