Theo bác sĩ Tuấn, tai biến mạch máu não đang ngày càng phổ biến ở Việt Nam và là một trong những bệnh gây tử vong cao nhất. Đột quỵ não gia tăng theo lứa tuổi, trước đây thường xảy ra ở những người cao tuổi, nhưng hiện có khoảng 25% ca đột quỵ lại xảy ra ở những người trẻ tuổi.
Đáng chú ý, đột quỵ ở người trẻ đang có chiều hướng gia tăng đáng báo động. Thống kê cho thấy tỷ lệ này tăng gần 50% trong vòng 12 năm qua. Ở Bệnh viện Nhi T.Ư cũng đã và đang điều trị nhiều trẻ mắc bệnh này. Tại Bệnh viện Việt Đức mỗi tháng tiếp nhận khám và điều trị cho hàng trăm trường hợp bệnh nhân mắc bệnh.
Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, đột quỵ não còn là tình trạng thiếu máu đột ngột đến một phần não, làm cho các tế bào não thiếu oxy và chết gây nên các rối loạn vận động, nhận thức, ngôn ngữ, thị giác... Sự gián đoạn của quá trình cung cấp máu và oxy lên não có thể do tắc mạch, huyết khối động mạch não hoặc vỡ mạch máu não. Tình trạng đột quỵ chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố, trong đó thời tiết thay đổi, chuyển lạnh cũng bất ngờ làm khởi phát bệnh. Theo cơ chế sinh học, dưới ảnh hưởng của thời tiết lạnh giá, mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp khiến lưu lượng máu đến não giảm 1/5 so với bình thường. Mặt khác, các mạch máu dễ co lại làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong lòng mạch. Với người đã bị biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong và các biến chứng vô cùng nặng nề.
Các chuyên gia tim mạch khuyến cáo, những dấu hiệu của bệnh có thể rất nhẹ, nhưng cũng có khi rất nặng, như liệt mặt, liệt tay, liệt chân. Khi có những dấu hiệu trên cần đưa ngay bệnh nhân vào bệnh viện càng sớm càng tốt, bởi trong “giờ vàng” (dưới 4,5 tiếng) khả năng điều trị hiệu quả cao.
Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não có thể do mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, mỡ máu… nhưng không được kiểm soát tốt. Bên cạnh đó, những thói quen có hại như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, lười vận động, chế độ ăn nhiều chất béo... cũng là những yếu tố nguy cơ gây nên đột quỵ.
Bác sĩ Tuấn cho biết thêm, thời tiết đang rét đậm như hiện nay, mọi người, nhất là những người già, người có bệnh không tập thể dục ngoài trời sớm, cần giữ ấm toàn thân, ăn uống đủ chất dinh dưỡng tránh nguy cơ bị bệnh tim mạch. Đặc biệt, tránh lạm dụng rượu bia bởi nếu uống nhiều trong thời tiết giá lạnh khiến chất cồn lưu lại trong máu lâu do khả năng bài tiết qua đường mồ hôi giảm khiến huyết áp tăng cao, dễ dẫn tới đột quỵ.
Theo thống kê, có khoảng 90% người bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người) sau đột quỵ. Di chứng này gây khó khăn cho bệnh nhân về sinh hoạt, đi lại hàng ngày. Bên cạnh đó, bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu... thậm chí tử vong.
