Bị loại bằng “tiêu chí”
Hoạt động đón khách du lịch Trung Quốc tham quan TP Móng Cái trong ngày bằng giấy thông hành bắt đầu từ tháng 10/2013, sau khi Bộ Công an ban hành quy chế 849 về tổ chức, quản lý công dân Trung Quốc nhập cảnh Việt Nam tham quan, du lịch. Khi đó, Tổng cục du lịch cho 17 doanh nghiệp thuộc Câu lạc bộ lữ hành 849 được đón dòng khách này. Với số lượng 10.000 lượt khách/tháng, dòng khách này thành miếng mồi béo bở. Tháng 5/2015, TP Móng Cái cho phép 4 doanh nghiệp của địa phương bắt đầu hoạt động đón khách.
Cuộc chiến giành khách khiến cho hoạt động du lịch tại đây ngày càng hỗn loạn, tình trạng du khách bị bỏ rơi, bị chặt chém đã trở thành chuyện thường ngày. Nhằm chấn chỉnh cuối tháng 11/2015, UBND TP Móng Cái đã đưa ra một bộ tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp lữ hành đón khách Trung Quốc tham quan Móng Cái bằng giấy thông hành. Bộ tiêu chí ngoài 5 tiêu chí chính còn hàm chứa quy định: Từ cuối năm 2015 đến hết năm 2016 chỉ cho phép 8 doanh nghiệp được đón dòng khách này.
Ngày 13/12/2015, UBND TP Móng Cái công bố kết quả các doanh nghiệp được chọn đón khách Trung Quốc tham quan Móng Cái bằng giấy thông hành. Căn cứ vào kết quả “chấm điểm” doanh nghiệp, TP Móng Cái ra quyết định từ 15/12/2015, chỉ cho phép 8 doanh nghiệp được đón khách, 13 doanh nghiệp còn lại buộc phải tạm dừng đón dòng khách này.
Có lợi ích nhóm?
Các doanh nghiệp bị “đá” khỏi cuộc chơi cho rằng bộ tiêu chí của Móng Cái đã thiên vị cho “gà nhà” là 4 doanh nghiệp địa phương gồm Cty cổ phần du lịch và dịch vụ Móng Cái, Cty TNHH Du lịch Hải Lâm Sa, Cty TNHH thương mại và dịch vụ Phúc Sơn, Cty cổ phần du lịch và XNK Vĩnh Thịnh. Cụ thể, TP Móng Cái đưa ra các tiêu chí có trụ sở, có dự án đầu tư tại Móng Cái, thực hiện chính sách an sinh xã hội và đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Móng Cái, đã giúp 4 doanh nghiệp địa phương càng chiếm thế “thượng phong”. Kết quả, trong 8 doanh nghiệp được chọn, cả 4 doanh nghiệp địa phương đều “trúng tuyển”.
Ông Nguyễn Đức Đông, Giám đốc Cty du lịch Thiên Cung, cho biết từ 15/12/2015 khi quyết định của TP Móng Cái có hiệu lực, các doanh nghiệp bị loại như Thiên Cung không dám ra đón lượng khách của mình nữa vì sợ bị “khó dễ”. Theo ông Đông, quyết định của TP Móng Cái đã giúp cho một số doanh nghiệp lữ hành, trong đó có 4 doanh nghiệp Móng Cái thâu tóm hết toàn bộ lượng khách của các doanh nghiệp còn lại.
Bà Nguyễn Thị Tố Yển, Giám đốc Công ty TNHH Dũng Yển, cho biết doanh nghiệp của bà đáp ứng đầy đủ các tiêu chí nhưng không hiểu sao vẫn bị loại. “Chúng tôi không biết người ta chấm điểm thế nào, cũng chẳng được công bố điểm. Chỉ thấy thông báo chúng tôi không được chọn, không được đón khách”-bà Yển nói. Theo bà Yển, việc siết chặt quản lý hoạt động du lịch là cần thiết nhưng áp dụng đúng quy định của pháp luật chứ không phải không “quản” được là “cấm”.
Bà Yển nói việc TP Móng Cái chỉ cho 8 doanh nghiệp hoạt động đã hạn chế quyền kinh doanh của doanh nghiệp khác. Các doanh nghiệp này có giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế, có đầy đủ các điều kiện theo Luật Du lịch nhưng lại bị “cấm” bởi quyết định của UBND TP Móng Cái. Bà Yển cho biết các doanh nghiệp bị loại thuộc CLB 849 đã nhóm họp để có văn bản kiến nghị xem xét quyết định “cấm” của TP Móng Cái có đúng quy định pháp luật không.
Bà Phạm Thị Oanh, Trưởng phòng Văn hóa thông tin TP Móng Cái, cho biết tình trạng vi phạm về du lịch trước đây đã được cơ quan chức năng xử lý nhưng mức phạt quá thấp so với lợi nhuận nên các doanh nghiệp lữ hành “nhờn thuốc”. Vì vậy, TP Móng Cái đã ra bộ tiêu chí để chấn chỉnh hoạt động du lịch. Theo bà Oanh, để đưa vào nề nếp, các doanh nghiệp lữ hành phải có hướng dẫn viên đưa du khách đi tham quan các điểm du lịch trên 3 tuyến trung tâm TP Móng Cái, biển Trà Cổ và Đài tưởng niệm Pò Hèn.
Trả lời câu hỏi quyết định của TP Móng Cái loại bỏ 13 doanh nghiệp lữ hành có đúng quy định pháp luật không, bà Oanh cho rằng dưới góc độ chuyên môn, bộ tiêu chí là cách làm mới sáng tạo, nhằm đưa du lịch tốt hơn, hiệu quả hơn. “Chúng tôi xây dựng để cho tốt hơn chứ cứ áp pháp luật vào thì khó lắm”-bà Oanh nói.
