Dự án này trước đó đã được Sở GTVT đề xuất chi 500 triệu đồng từ ngân sách để lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư trong giai đoạn 2022-2023. Dự án dự kiến khởi công từ năm 2023 và hoàn thành năm 2025. Tuy nhiên, đề xuất này chưa được UBND TPHCM xem xét, cân đối vốn để thực hiện các công tác chuẩn bị đầu tư.
Dự kiến Thu 40.000 đồng/ô tô
Để sớm triển khai giải pháp này trong khi TPHCM chưa thể cân đối kế hoạch vốn đầu tư công, Sở GTVT kiến nghị UBND TPHCM giao Sở KH&ĐT tham mưu xem xét, quyết định và hướng dẫn Công ty CP Công nghệ Tiên Phong (ITD) lập hồ sơ đề xuất dự án theo quy định pháp luật hiện hành. Đây là lần thứ hai, Sở GTVT gửi kiến nghị lên UBND TPHCM, sau khi ITD đề xuất thực hiện dự án theo hình thức PPP, hợp đồng BLT (xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao).
 |
Theo đó, hệ thống thu phí xây dựng bao quanh quận 1, quận 3, theo công nghệ thu phí đa làn không dừng với một trung tâm xử lý thông tin, điều hành việc thu phí. Phương án thiết kế, hệ thống cổng thu phí được bố trí trên các tuyến Hoàng Sa men theo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến đường Nguyễn Phúc Nguyên giao Cách Mạng Tháng Tám - Ba Tháng Hai - Lê Hồng Phong - Lý Thái Tổ - Nguyễn Văn Cừ - Võ Văn Kiệt - Tôn Đức Thắng. Ngoài ra, còn một số cổng bố trí trên các đường thường ùn tắc như Trường Sơn, Cộng Hòa của quận Tân Bình.
ITD dự kiến tổng mức đầu tư dự án gần 2.280 tỷ đồng. Trong đó, chi phí ban đầu khoảng 478 tỷ đồng và gần 1.800 tỷ cho chi phí vận hành của 10 năm sau đó. ITD tự bỏ kinh phí lập đề xuất dự án cũng như thu xếp vốn để thực hiện theo hợp đồng. Nhu cầu sử dụng đất của dự án là đất cho văn phòng trung tâm với khoảng 1.000 m2 hiện có của ITD. Diện tích đất cho các cổng thu phí sử dụng mặt đường hè phố hiện hữu, không giải tỏa mặt bằng.
ITD đề xuất, nếu thực hiện thì thời gian thu phí được tiến hành theo 2 khung giờ, từ 6 - 9 giờ và từ 15 - 19 giờ. Số tiền người dân phải trả khi lưu thông vào khu trung tâm là 40.000 đồng/lượt cho ô tô tiêu chuẩn, 70.000 đồng/lượt cho xe tải và xe khách, không thu phí xe đi ra. Taxi có đăng ký tại TPHCM được giảm phí, tạm tính 20.000 đồng/xe. Riêng xe buýt và các loại xe ưu tiên theo quy định trong thu phí sử dụng đường bộ như xe cứu thương, cứu hỏa… sẽ được miễn phí.
Chuyên gia góp ý
Chuyên gia giao thông Phạm Sanh cho rằng, TPHCM cần phải có lộ trình, nghiên cứu rõ ràng để tránh vết xe đổ của một số nước khác khi tổ chức thu phí ô tô vào trung tâm. “Nếu người dân không đi ô tô mà đi xe buýt thì phương tiện công cộng đã đủ đáp ứng nhu cầu? Phương án hỗ trợ phương tiện công cộng ra sao? Một vấn đề đáng lưu ý đó là việc nếu chặn chỗ này thì buộc người dân phải chuyển hướng khác để lưu thông, như vậy sẽ có nguy cơ chuyển kẹt xe từ nơi này qua nơi khác, tăng thêm các loại chi phí...”, ông Sanh nói.
Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng, có 3 vấn đề quan trọng TPHCM cần phải làm trước khi tính toán đến việc thu phí xe cá nhân vào trung tâm. Đầu tiên là TPHCM cần tổ chức mạng lưới giao thông công cộng để thuận lợi cho người dân đi lại. Thứ hai, cần tính toán đến việc tăng phí giữ xe ở trung tâm TPHCM cũng góp phần hạn chế xe cá nhân, nhiều nước đã làm và mang lại hiệu quả. Thứ ba, đưa các trung tâm, dịch vụ thương mại ra ngoài trung tâm TPHCM cũng là một biện pháp để giảm ùn tắc ở trung tâm. Nhà nước có thể khuyến khích việc di chuyển ra ngoại ô bằng cách giảm thuế cho doanh nghiệp. Như vậy, các xe giao thông không còn tập trung vào trung tâm TPHCM.
“Trong hoàn cảnh hiện nay thì việc thu phí các xe vào trung tâm TPHCM không phải là điều quan trọng nhất, có thể thu phí sẽ đẩy chi phí vận chuyển của các doanh nghiệp. Theo tôi, TPHCM cần tính toán thực hiện ba nội dung trên, sau đó mới tính đến việc thu phí các xe vào trung tâm”, ông Sơn nói.
Ông Tạ Long Hỷ, Chủ tịch Hiệp hội Taxi TPHCM cho rằng, với mỗi xe taxi ra vào trung tâm mà thu 20.000 đồng/lượt thì người chịu thiệt là hành khách. Do đó, cần xem lại mức phí để tránh ảnh hưởng tới người dân và thu nhập của tài xế taxi.
Nên thẩm định kỹ mức đầu tư
Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách và Du lịch liên tỉnh TPHCM, nhận định, do thời gian thu phí phụ thuộc chi phí đầu tư nên khi thẩm định mức đầu tư này, các sở, ngành cần thực hiện chặt chẽ, tránh thời gian thu phí kéo dài. Khoản thu thừa sau khi hoàn vốn cho nhà đầu tư nên đưa vào quỹ phát triển vận tải hành khách công cộng để phục vụ người dân.
