Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, một quan chức được nhiều người coi là nhân tố ổn định trong chính quyền Mỹ hiện nay, đã nộp đơn từ chức sau khi tranh cãi với ông Trump trong cuộc họp của Nhà Trắng về chính sách đối ngoại.
Ông Mattis sau đó đưa ra một bức thư nói lên những quan điểm khác biệt căn bản về chính sách giữa ông với Tổng thống Mỹ và ngụ ý chỉ trích ông Trump không tôn trọng các nước đồng minh của Mỹ.
Cũng trong ngày 20/1, ông Trump cưỡng lại sức ép phải hủy quyết định rút quân Mỹ khỏi Syria; đề ra kế hoạch rút hoàn toàn lực lượng của Mỹ khỏi Afghanistan và đẩy chính phủ Mỹ đến nguy cơ đóng cửa vì vấn đề ngân sách cho dự án xây tường biên giới.
Hậu quả là giá chứng khoán Mỹ tụt dốc, do các nhà đầu tư lo ngại nguy cơ chính phủ đóng cửa, tăng trưởng kinh tế chậm lại và Cục Dự trữ liên bang Mỹ cho biết sẽ tăng lãi suất cơ bản trong năm tới.
Ngay cả một số người bạn của ông Trump cũng thể hiện lo ngại rằng chính quyền của ông rồi sẽ đi đến đâu khi đến nay đã được nửa nhiệm kỳ.
Hôm 20/12, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một đồng minh gần gũi và là bạn chơi golf thường xuyên với ông Trump, đã ca ngợi ông Mattis và thúc giục ông Trump cân nhắc lại kế hoạch rút quân khỏi Syria, cảnh báo rằng việc rút quân khỏi Afghanistan cuối cùng có thể dẫn đến một vụ tấn công khác nhằm vào nước Mỹ tương tự loạt khủng bố ngày 11/9/2001.
“Tôi tin ông đang trên lộ trình mắc phải một sai lầm tương tự như Tổng thống Obama đã làm ở Iraq...Hậu quả với ông sẽ không tốt hơn so với ông ấy”, ông Graham viết trên Twitter về quyết định rút quân khỏi Syria.
Ông Graham cho rằng những điều kiện ở Afghanistan khiến việc rút quân trở thành chiến lược rủi ro cao. “Nếu tiếp tục lộ trình hiện nay, chúng ta sẽ mất tất cả những gì đã đạt được và mở đường cho vụ 9/11 thứ hai”, ông viết.
Ông Mitch McConnell, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, đưa ra tuyên bố kìm chế hơn về lý do ông Mattis từ chức.
“Tôi cực kỳ buồn khi ông ấy sẽ từ chức vì khác biệt lớn với tổng thống về những khía cạnh quan trọng nhất trong vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ”, ông McConnel nói
Sự kiện ông Mattis từ chức nhắc nhớ lại lần ông Trump sa thải cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn chỉ ít ngày sau khi nhậm chức, sau đó là sa thải Giám đốc FBI James Comey và ban hành lệnh cấm vào Mỹ đối với công dân 7 nước Hồi giáo lớn nhưng sau đó bị tòa án bác bỏ.
Năm khó khăn trước mắt
Dù chưa bước sang năm 2019 nhưng hàng loạt khó khăn đã bày ra trước mặt ông Trump. Khó khăn lớn nhất đối với ông có lẽ là cuộc điều tra của vị công tố viên đặc biệt để xác định xem trong chiến dịch tranh cử năm 2016 ông Trump có thông đồng với Nga hay không. Ngoài ra còn có các cuộc điều tra của quốc hội nhằm vào hoạt động làm ăn, gia đình và một số thành viên nội các của ông Trump.
Bắt đầu kiểm soát Hạ viện Mỹ từ tháng 1 tới, đảng Dân chủ dự kiến sẽ dùng quyền của họ để đào sâu hơn vào quá khứ và các vấn đề hiện nay trong chính quyền Trump.
“Thật xấu hổ khi tổng thống, người đang ném cả nước vào hỗn loạn, lại đang ném đi một cơn giận dữ khác và sẽ làm tổn thương rất nhiều người vô tội”, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer thuộc đảng Dân chủ, nói.
Nếu không có những hỗn loạn đó, ông Trump đáng lẽ đã được tận hưởng một tuần tốt đẹp.
Ông đã ăn mừng một thành công hiếm hoi của lưỡng đảng khi Thượng viện thông qua luật cải cách nhà tù, một sáng kiến do con rể kiêm cố vấn cấp cao Jared Kushner của ông thúc đẩy.
Ông Trump cũng ký một dự luật nông trại mới và ăn mừng sự kiện này bằng việc đăng tải đoạn video vui vẻ của mình ở lễ trao giải Emmys cách đây 1 năm với trang phục nông dân: đội mũ rơm, quần yếm bò, cầm đinh ba và hát bài hát chủ đề của chương trình truyền hình “Green Acres”.
