Theo Thông tư 36, các NHTM chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu của một TCTD khác dưới 5% vốn cổ phần có quyền biểu quyết.
Theo BVSC, thời gian gần đây, xuất hiện một số đợt thoái vốn thành công của các ngân hàng như Vietcombank thoái 66,7 tỷ đồng (6,67 triệu cổ phần theo mệnh giá), tương đương 1,36% vốn điều lệ tại OCB với mức giá khởi điểm 13.000 đồng/cổ phần.
Ngoài ra, theo nhiều nguồn tin, rất có thể Vietcombank cũng đang tìm đối tác để thoái bớt một phần hoặc tất cả số cổ phần đang nắm giữ ( hơn 8,5%0 tại Eximbank. Về số lượng cổ phần Vietcombank có thể bán, một nguồn tin cho rằng sẽ phụ thuộc cả vào khách hàng muốn mua. "nếu họ muốn mua hết 8,5% cổ phần thì khi đó có thể Vietcombank sẽ tính toán". (Với cổ phần góp vốn tại MB, được biết Vietcombank chắc chắn sẽ giữ lại )
Cùng lúc này, VietinBank và BIDV cũng đã thoái vốn thành công tại một số tổ chức, như: BIDV đã ký thỏa thuận chuyển nhượng toàn bộ 50% vốn sở hữu tại Liên doanh Quản lý Đầu tư BIDV – Vietnam Partners cho công ty cổ phần Đầu tư Xuân Cầu. Còn VietinBank đã giảm bớt sở hữu tại SaigonBank từ 10,39% xuống 4,91% vốn thông qua hình thức bán đấu giá công khai.
Việc các NHTM Nhà nước tích cực thực hiện thoái vốn trong giai đoạn này được đánh giá khá hợp lý. Mặc dù đã đạt được những thành quả nhất định nhưng nhìn chung việc thoái vốn tại các ngân hàng diễn ra còn chậm.
Thep phân tích của BVSC, một số nguyên nhân có thể kể ra là bối cảnh chung của cả nền kinh tế vài năm trước chưa thuận lợi; môi trường kinh doanh khó khăn; TTCK chưa tăng trưởng; nhiều ngân hàng khi đó đang trong giai đoạn tái cơ cấu hay cản trở từ yêu cầu thoái vốn nhưng vẫn phải bảo toàn và phát triển vốn nhà nước (đối với các NHTM mà vốn Nhà nước vẫn nắm cổ phần chi phối).
Trong vòng 1 năm trở lại đây, TTCK khởi sắc trở lại đã tạo cơ hội để các ngân hàng đẩy mạnh việc thoái vốn. Dẫu vậy, việc thoái vốn sôi động hơn mới chỉ diễn ra ở các ngân hàng lớn, có năng lực tài chính, còn đối với ngân hàng nhỏ, năng lực tài chính yếu, việc thoái vốn không dễ dàng.
Một trong những giải pháp tốt nhất được đề xuất là tìm kiếm đối tác để tiến hành mua bán và sáp nhập (M&A). Đây là con đường ngắn và phù hợp để các ngân hàng nhỏ nâng cao năng lực, đồng thời xóa được tình trạng sở hữu chéo.
Ngoài ra, NHNN đã đề xuất sửa Thông tư 06/2015/TT-NHNN nới thời hạn chuyển tiếp với trường hợp TCTD sở hữu cổ phần vượt giới hạn đến ngày 30/6/2019. Động thái này của NHNN sẽ giúp các ngân hàng có thêm thời gian tìm kiếm đối tác và các nhà đầu tư thích hợp.
