Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải Quan, lượng nhập khẩu ô tô nguyên chiếc (CBU) các loại vào Việt Nam trong tháng 1/2016 chỉ dừng ở mức 5.855 chiếc, giảm gần 60% so với tháng 12/2015 và giảm 38,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Không chỉ giảm mạnh về số lượng, trị giá các dòng xe nhập khẩu trong tháng 1 cũng giảm đáng kể khi vừa qua đạt 149,2 triệu USD, giảm 62,4% so với tháng 12/2015 và hơn 19,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài nhập khẩu nguyên chiếc, tình hình nhập khẩu linh kiện và phụ tùng ô tô trong tháng đầu tiên của năm nay cũng giảm. Cụ thể, kim ngạch nhập khẩu linh kiện và phụ tùng về thị trường trong nước chỉ đạt 228 triệu USD, giảm 25,7% so với tháng 12/2015. Tuy nhiên, tăng nhẹ (8,6%) so với cùng kỳ năm ngoái.
Xét về nguồn gốc xuất xứ, trong tháng đầu tiên của năm 2016, thị trường nhập khẩu ô tô vào Việt Nam chủ yếu vẫn là từ Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật và Trung Quốc. Đáng chú ý, lượng xe nhập từ thị trường Trung Quốc đã giảm xuống trong tháng 1.
Về lý do lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc giảm sâu trong tháng 1/2016, nhiều nhà nhập khẩu xe cho biết, thị trường ô tô đã ít nhiều bị tác động do ảnh hưởng từ việc Thuế tiêu thụ đặc biệt được thay đổi theo cách tính mới khi Nghị định 108/2015/NĐ-CP. Khi Nghị định mới chính thức có hiệu lực từ 1/1/2016 thì các loại ô tô nhập khẩu nguyên chiếc không còn được tính trên giá CIF + thuế nhập khẩu như trước đây mà phải tính trên giá bán buôn của nhà nhập khẩu. Theo Nghị định mới, hầu hết giá bán lẻ của các mẫu xe nhập khẩu đều bị ảnh hưởng, trong đó, giá bán của các dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc bị tác động nhiều nhất.
Để “né” thuế và tránh tình trạng điều chỉnh giá gây ảnh hưởng đến tâm lý người mua, đặc biệt ở thời điểm cận Tết, nhiều nhà nhập khẩu đã tranh thủ nhập khẩu trước để dự trữ một lượng xe tại đại lý (sau khi đã bán sỉ) để phục vụ bán lẻ đến khách hàng trong tháng 1 và để không phải chịu cách tính thuế nặng hơn. Đây là một trong những nguyên nhân khiến lượng nhập khẩu xe nguyên chiếc giảm xuống khá mạnh trong tháng vừa qua.
Tuy nhiên, dù các doanh nghiệp bán hàng đã tìm nhiều cách “né” thuế nhưng việc điều chỉnh giá là điều không thể bàn cãi. Đặc biệt là đối với các dòng xe sang nhập khẩu nguyên chiếc vốn đã có giá nhập khẩu khá cao.
Ngoài ra, thuế tăng và việc điều chỉnh giá do thuế cũng gây ảnh hưởng đến tâm lý đối với nhiều người dùng Việt dù tháng 1 là thời điểm cận Tết. Theo báo cáo bán hàng từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô tại Việt Nam (VAMA), trong tháng 1/2016, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 23.165 xe. Với doanh số này, sức mua của thị trường Việt đã giảm xuống khá mạnh, giảm tới 21% so với tháng 12/2015. Trong đó, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc giảm sâu khi chỉ tiêu thụ được 5.786 xe trong tháng 1, giảm tới 45% so với tháng trước đó.
