Với những gia đình của 298 nạn nhân thiệt mạng trên chuyến bay mang số hiệu MH17 của hãng Malaysia Airlines vào ngày 17/7 năm ngoái, sự chờ đợi đau đớn và vô vọng vẫn đeo bám cuộc sống của họ suốt một năm qua.
"Thế giới tưởng như ngừng lại khi nghe sét đánh ngang tai", bà Silene nói tại căn nhà ở thành phố Rotterdam, nơi hoa và những kỷ vật dành cho Bryce và Daisy vẫn đặt trang trọng trong phòng khách. Phòng ngủ của cặp đôi vẫn ngổn ngang y như ngày họ rời khỏi nhà đi nghỉ ở Indonesia.
"Mọi thứ xung quanh vẫn tiếp diễn. Tôi phải cố gắng tham gia nhưng thật sự là rất khó", bà nói.
Như thể việc mong ngóng thi thể của người thân là chưa đủ đau đớn, các gia đình còn phải đối mặt với rất nhiều hoài nghi chưa có lời giải đáp về vụ việc: thủ phạm bắn rơi máy bay là ai? Bao giờ những kẻ này đối mặt với công lý? Tại sao chiếc Boeing 777 đang trên đường từ Amsterdam đến Kuala Lumpur lại bay qua vùng chiến sự ở miền đông Ukraine?
Các nhà điều tra quốc tế nói rằng nguyên nhân chính thức của thảm kịch sẽ được công bố vào tháng 10 tới. Trong khi đó, một ủy ban điều tra do Hà Lan dẫn đầu sẽ chỉ đưa ra báo cáo kết luận vào cuối năm nay, càng như "đổ thêm dầu vào lửa" đối với các gia đình.
"Tôi hiểu sự nôn nóng của họ. Họ muốn biết chính xác những gì đã xảy ra. Họ muốn câu trả lời", Fred Westerbeke, công tố viên dẫn đầu cuộc điều tra hình sự nói. "Nhiều cuộc điều tra hình sự lớn mất rất nhiều thời gian và do hoàn cảnh, cuộc điều tra này không phải là dễ dàng".
Các nhà điều tra đang tập trung vào giả thiết cao nhất là một tên lửa đất đối không BUK đã bắn hạ MH17, nhưng cũng không loại trừ những nguyên nhân khác. Ủy ban An toàn Hà Lan cho biết trong một báo cáo sơ bộ rằng máy bay bị trúng nhiều vật thể có năng lượng lớn. Các chuyên gia kết luận đây là dấu hiệu rõ ràng của một vụ không kích bằng tên lửa.
Ukraine cáo buộc phe ly khai, trong khi phe ly khai và Moscow lại đổ lỗi cho Kiev. Các nước có công dân thiệt mạng đang cố gắng thiết lập một tòa án Liên Hợp Quốc để truy tố bất kỳ nghi phạm nào được xác định.
 |
Xác chiếc máy bay cháy đen và tan nát tại hiện trường ở đông Ukraine. Ảnh: Reuters
Ông Rob Fredriksz, chồng bà Silene, lo ngại rằng các lợi ích về kinh tế và địa chính trị có thể trì hoãn nỗ lực này.
"Họ đang hành động quá cẩn trọng. Có một chút sợ hãi. Tôi nghĩ rằng nó quá nhạy cảm về mặt chính trị", ông nói.
Bên cạnh những người nôn nóng, cũng có một số thân nhân tỏ ra thông cảm với tình hình.
James Rizk, một nhân viên bất động sản 22 tuổi ở thành phố Melbourne, Australia, tự tin rằng cuộc điều tra quốc tế chậm mà chắc cuối cùng sẽ khiến những kẻ sát hại bố mẹ anh, ông Albert và bà Maree Rizk, phải đối mặt với công lý.
"Tôi tin vào chính phủ của chúng tôi. Họ đang làm tốt và tôi tin họ đang đi đúng hướng vào lúc này", Rizk nói. "Đó là việc không thể hoàn thành trong một sớm một chiều".
Ngày nào cũng là 17/7
Đây là thảm kịch thứ hai và tương tự đối với đại gia đình của anh chỉ trong 4 tháng. Mẹ kế của Maree Rizk, bà Kaylene Mann, mất anh trai và chị dâu trên chuyến bay MH370 vào ngày 8/3. Phi cơ và toàn bộ 238 người trên khoang hiện vẫn mất tích.
Niềm an ủi với James Rizk có lẽ là anh không phải đợi quá lâu để đón thi thể của cha mẹ về nhà. Họ là những người đầu tiên trong số 38 công dân Australia thiệt mạng được hồi hương, 6 tuần sau khi MH17 bị rơi.
Những người khác kém may mắn hơn. Evert van Zijtveld chỉ được chôn cất một phần thi thể của cậu con trai 18 tuổi Robert-Jan và cô con gái 19 tuổi Frederique.
"Chúng tôi đã nhận lại được một chút dù là nhỏ. Ngôi mộ nằm ngay gần nhà chúng tôi", ông nói,
Nhưng sau đám tang vào tháng 12 năm ngoái, các nhóm chuyên gia cung cấp thêm nhiều mảnh thi thể của Robert-Jan và Frederique hơn.
"Bây giờ chúng tôi không biết phải làm gì. Thật khó để quyết định xem liệu có nên bốc mộ để đặt thêm các mảnh xương vào không", Van Zijtveld nói.
Cuối tuần trước, các gia đình gặp lại nhau như những ngày họ chia sẻ sự bàng hoàng vào một năm trước, khi thảm kịch xảy ra.
James Rizk sẽ đến thủ đô Canberra của Australia, nơi các nghị sĩ đang tạm hoãn kỳ nghỉ giữa năm dài 6 tuần để tổ chức tưởng niệm các nạn nhân. Gia đình anh sau đó sẽ bay đến Melbourne để tham dự lễ tưởng niệm tại câu lạc bộ bóng đá yêu thích của họ. Bố anh là một ủy viên của câu lạc bộ còn mẹ làm tình nguyện viện ở căng-tin.
Vào ngày mai, các gia đình cũng sẽ có mặt Hà Lan để tham dự hoạt động tưởng niệm tại đây. Trong số đó có người thân của nữ tiếp viên Dora Shahila Kassim.
 |
Diyana Yazeera, con gái của tiếp viên Dora Shahila Kassim. Ảnh: AP
Diyana Yazeera, con gái 16 tuổi của cô, ôm gối và khóc nức nở khi nhớ về quãng thời gian lớn lên bên người mẹ đã ly hôn.
"Mẹ không chỉ là mẹ mà còn là bố, là bạn tốt nhất của cháu", cô bé nói. "Cháu không biết mình sẽ sống thế nào mà không có mẹ".
Ở Rotterdam, ông bà Rob và Silene cũng được bạn bè và gia đình an ủi khi thời điểm kỷ niệm một năm sắp đến, nhưng nỗi mất mát trong họ đang ngày một đau đớn hơn.
"Chúng tôi đã trải qua một năm nhưng thực tế không có gì khác cả", ông nói. "Với chúng tôi, ngày nào cũng là 17/7".
