Người tiên phong báo cáo Bộ Chính trị việc bình thường hóa quan hệ với Mỹ

TS. Lê Đăng Doanh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) - đánh giá, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan là một tấm gương sáng về tự học, tự nghiên cứu, với kiến thức sâu rộng không những về ngoại giao mà còn cả về kinh tế của Việt Nam và của các đối tác.

Ông Lê Đăng Doanh chia sẻ, ông có một số cơ hội được làm việc với nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan và nhận thấy ông là người khéo léo trong ngoại giao nhưng lại rất thẳng thắn và cởi mở khi trao đổi những vấn đề còn có ý kiến trái chiều.

Vào thời điểm năm 1990 Việt Nam bắt đầu bước vào thời kỳ đổi mới và khi đó ông Vũ Khoan đang giữ chức Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, ông đã tiên phong báo cáo với Bộ Chính trị, Chính phủ về việc cần phải gia nhập ASEAN, bình thường hoá quan hệ với Mỹ và gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

"Khi đó chúng ta là nước vừa trải qua chiến tranh rất dài, ác liệt cho nên có người không sẵn sàng tiếp nhận phương châm biến thù thành bạn, khép lại quá khứ. Chính ông Vũ Khoan đã thuyết phục được họ, sau đó Việt Nam đã tham gia đàm phán gia nhập các tổ chức khu vực, quốc tế thành công", TS. Lê Đăng Doanh nói.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong cuộc trao đổi với PV Tiền Phong. Ảnh: Lưu Trinh.

Theo ông Doanh, trên cương vị là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, rồi Phó Thủ tướng, ông Vũ Khoan luôn nhắc lại những quan điểm của Bác Hồ về việc phải tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước. Có thể nói ông Khoan có nhiều đóng góp cho công cuộc đổi mới, công cuộc cải cách và công cuộc phát triển của đất nước ta trong thời kỳ hội nhập.

Đánh giá cao công lao của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong quá trình đàm phán gia nhập WTO, TS. Lê Đăng Doanh cho biết, ông Vũ Khoan đàm phán với phong cách rất đặc thù. “Trong quá trình đàm phán, chúng ta không thể nào thương lượng là được cái này thì phải chấp nhận cái kia. Ông Khoan nắm vững tất cả các yêu cầu đối với các nền kinh tế trình độ khác nhau. Vì vậy, ông luôn đưa ra những kiến nghị, điều kiện giúp Việt Nam có một lộ trình để thực hiện các cam kết phù hợp với kinh tế của Việt Nam", TS. Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.

Ông Doanh kể, có những hôm họp với cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, ông Vũ Khoan được mời tham gia thảo luận, chia sẻ ý kiến. Những lúc đó, giới chuyên gia nhận thấy ông Khoan là người luôn biết lắng nghe, thảo luận ý kiến xác đáng.

"Ông ấy nói chuyện hay trình bày không bao giờ dài dòng, nói thẳng vào vấn đề. Cách nói chuyện của ông Vũ Khoan không kiểu khoe chữ, khoe kiến thức, không bao giờ lạc đề. Việc một nhà ngoại giao như vậy rất cần cho những việc thực tế, thẳng vào vấn đề. Người ta thấy ông ấy nêu vấn đề và phê phán một cách rất tế nhị, khiến người bị chê như kiểu được nhận ra cái thiếu sót để cố gắng, cầu thị. Một nhà lãnh đạo mà tôn trọng năng lực cá nhân, hiểu cán bộ và biết khơi dậy khả năng của họ, cùng họ bước đi", TS Lê Đăng Doanh chia sẻ.

Trong đời sống, theo ông Doanh, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan rất khiêm tốn, không đòi hỏi gì về tiêu chuẩn của Nhà nước. Nhiều năm liền ông ấy sống ở ngôi nhà nhỏ mà bố vợ ông là Giáo sư, bác sĩ Hồ Đắc Di để lại, mãi sau này mới chuyển đến ở nhà công vụ ở phố Phan Đình Phùng.