Sự thay đổi đột ngột này đánh dấu một bước chuyển lớn trong cuộc chiến kéo dài ở Syria. Trong suốt 5 năm, chính sách của Mỹ là dựa vào lực lượng do người Kurd dẫn đầu để vừa tiêu diệt IS vừa hạn chế ảnh hưởng của Iran và Nga, hai cường quốc đang hậu thuẫn chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Mục tiêu của Mỹ là duy trì sự ảnh hưởng nhất định để có chỗ trong bất kỳ mô hình giải quyết xung đột nào ở Syria trong tương lai.
Sau khi ông Trump đột ngột từ bỏ cách làm đó, vai trò của Mỹ đã không còn. Tình thế đó tạo cơ hội để ông Assad cùng 2 đồng minh Iran và Nga rảnh tay, đồng thời đe dọa đảo ngược những thành tựu chống IS khó khăn lắm mới đạt được.
Thỏa thuận của lực lượng người Kurd với Damascus dọn đường cho quân chính phủ Syria trở lại vùng đông bắc của nước này lần đầu tiên trong nhiều năm qua để đẩy lùi cuộc tiến công mà Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến hành sau khi chính quyền Trump rút quân khỏi đây. Lực lượng người Kurd thông báo đạt được thỏa thuận với chính phủ vào tối 13/10, sau một ngày chứng kiến những diễn biến đáng ngại khi lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào rất nhanh và hàng trăm người là vợ con của các tay súng IS trốn khỏi một trại giam.
Cuộc tấn công xâm lược của Thổ Nhĩ Kỳ khiến lực lượng người Kurd tin rằng họ đã bị Mỹ phản bội và đẩy đến trước mũi súng của Thổ Nhĩ Kỳ. Chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ kết thúc nền hòa bình mong manh ở đông bắc Syria và gây ra nguy cơ IS tái trỗi dậy. Lực lượng này không còn kiểm soát lãnh thổ nào ở Syria nhưng vẫn còn những thành phần ủng hộ.
Tình hình nhốn nháo
Kể từ khi chiến dịch tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu ngày 9/10, IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm gây ra ít nhất 2 vụ tấn công ở Syria.
Ông Trump nhiều lần nói rằng Mỹ đã đưa những tù nhân IS nguy hiểm nhất ra khỏi Syria để bảo đảm chúng không trốn thoát. Nhưng thực tế là quân đội Mỹ chỉ giam 2 đối tượng người Anh tra tấn và giết hại nhiều con tin phương Tây, báo New York Times dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết.
Khi quân Thổ Nhĩ Kỳ tiến sâu vào và số lượng người Kurd thương vong tăng lên, các thành viên của các Lực lượng dân chủ Syria (SDF) ngày càng tức giận với Mỹ. Một số người gọi hành động rút lui của Mỹ là sự phản bội.
Các quan chức Mỹ nói rằng người Kurd từ chối để quân đội Mỹ đưa thêm nhiều tù binh khỏi các trại giam khủng bố. Những cơ sở được cải tạo từ trường học hoặc nhà tù cũ của chính phủ này đang giam giữ khoảng 11.000 đối tượng, trong đó 9.000 là người Syria hoặc Iraq. Khoảng 2.000 trong số đó đến từ khoảng 50 quốc gia và bị chính phủ các nước đó từ chối nhận về.
Xác định chính xác tình trạng thực tế của những trại giam đó giờ trở thành nhiệm vụ khó khăn, khi đà tiến của lực lượng người Ả-rập do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn khiến các quan chức người Kurd trước đây chịu trách nhiệm quản lý và cung cấp thông tin giờ phải phân tán công việc.
Theo các chuyên gia, khả năng IS hồi sinh vẫn khó đánh giá, vì lãnh đạo người Kurd ở Syria có thể phóng đại một số sự việc để thu hút sự chú ý của phương Tây.
Sau một cuộc không kích của Thổ Nhĩ Kỳ, các nữ tù nhân liên quan đến IS đã nổi loạn trong một trại giam ở Ain Issa, đốt cháy lều trại và phá hàng rào. Trong lúc hỗn loạn, hơn 500 người đã trốn thoát, một quản lý trại, cho biết.
Vụ việc xảy ra vài giờ sau khi quân đội Mỹ nói sẽ thay đổi vị trí của lực lượng còn lại của họ ở Syria ở miền Bắc đến những nơi khác của Syria trong các tuần tới.
Hôm qua, quân đội chính phủ Syria đã tiến vào hàng loạt thị trấn và làng mạc ở miền Bắc, mở ra khả năng đối đầu trực tiếp với lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực này.
