Liên quan tới vụ việc 2 tử tù Nguyễn Văn Tình (SN 1989, quê huyện Quốc Oai, Hà Nội) và Lê Văn Thọ (SN 1989, quê huyện Thanh Hà, Hải Dương) bị bắt sau khi trốn khỏi Trại tạm giam T16, Bộ Công an được nhiều người giúp, trao đổi với Tiền Phong ngày 19/9, luật sư Nguyễn Anh Thơm – Trưởng văn phòng luật sư Nguyễn Anh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: Việc che giấu và không tố giác tội phạm là hành vi xâm phạm đến hoạt động đúng đắn, bình thường của hoạt động tư pháp, gây cản trở công tác điều tra khám phá, xử lý tội phạm, đồng thời còn gây mất ổn định xã hội.
Che giấu tội phạm được thực hiện bằng các hành vi: Che giấu người phạm tội, che giấu các dấu vết, tang vật, cung cấp tiền bạc, phương tiện... hoặc hành vi khác cản trở việc điều tra, xử lý người phạm tội. Những hành vi này được thực hiện một cách độc lập, sau khi người khác đã thực hiện hành vi phạm tội.
Người che giấu, không tố giác tội phạm dù biết rõ đối tượng đã phạm tội là hành vi gây khó khăn cho hoạt động tư pháp được quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự.
Về vụ 2 tử tù Lê Văn Thọ và Nguyễn Văn Tình bỏ trốn khỏi Trại tạm giam T16, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can về tội trốn khỏi nơi giam giữ theo Điều 311 Bộ luật hình sự.
Theo luật sư Nguyễn Anh Thơm, trường hợp bạn gái của Thọ “sứt” tên N.P.L có hành vi gặp gỡ khi biết Thọ đang bị truy nã gắt gao trong cả nước là hành động đáng lên án. Người yêu cũ của Thọ “sứt” không những không trình báo mà còn tạo điều kiện về tinh thần để đối tượng bỏ trốn gây khó khăn trong việc truy tìm và bắt giữ đối tượng truy nã.
Đối với những người liên quan, dù biết rõ 2 tử tù bỏ trốn mà vẫn cung cấp tiền bạc, cho mượn xe máy và ở cùng đối tượng trong hành trình chạy trốn chưa thỏa mãn dấu hiệu phạm về tội che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm theo quy định tại Điều 313 và 314 Bộ luật Hình sự.
Tuy nhiên, cũng cần thiết phạt hành chính với mức phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng về hành vi “cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức" đối với những người này.
Lê Văn Thọ và Nguyễn Văn Tình sau khi bị bắt. Mẹ Nguyễn Văn Tình không phải chịu trách nhiệm hình sự?
Theo quan điểm của luật sư Thơm, hành vi bỏ trốn của đối tượng Nguyễn Văn Tình và Lê Văn Thọ đã cấu thành tội trốn khỏi nơi giam giữ. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Khoản 1 Điều 311 Bộ luật hình sự là có căn cứ.
Trong vụ án này, hành vi của 2 đối tượng đã phạm tội thuộc trường hợp đồng phạm giản đơn, nên không thỏa mãn dấu hiệu phạm tội có tổ chức. Mặt khác, quá trình bỏ trốn khỏi buồng giam không có hành vi dùng vũ lực đối với người canh gác.
"Do vậy, theo quan điểm cá nhân hành vi phạm tội của các đối tượng không thuộc trường hợp phạm tội theo Khoản 2 Điều 311 Bộ luật hình sự", luật sư Thơm nói.
Còn luật sư Giang Hồng Thanh – Văn phòng luật sư Giang Thanh cho biết, hiện cơ quan điều tra đang xác minh, làm rõ. Nếu cơ quan điều tra xác định Tình đang bị giam giữ mà bỏ trốn có tổ chức hoặc dùng vũ lực đối với người canh gác hoặc người dẫn giải quy định tại Khoản 2, Điều 311 Bộ luật Hình sự, thì cậu và 2 anh em họ Tình sẽ bị xử lý hình sự. Còn nếu Tình phạm vào Khoản 1 Điều 311 thì những người này không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Đối với mẹ Nguyễn Văn Tình là bà Nguyễn Thị M, theo Điều 18, 19 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về “Che giấu tội phạm” và “Không tố giác tội phạm”, bà M không phải chịu trách nhiệm hình sự về những hành vi này.
Theo luật sư Thanh, đối với tội danh “Trốn khỏi nơi giam, giữ” theo Điều 311 Bộ luật Hình sự năm 1999 mà Nguyễn Văn Tình bị khởi tố, tội danh này được quy định là tội rất nghiêm trọng.
Tuy nhiên, người che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, nếu là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội thì chỉ bị xử lý hình sự nếu che giấu hoặc không tố giác tội đặc biệt nghiêm trọng hoặc tội xâm phạm an ninh quốc gia.
Trước đó, ngày 17/9, sau khi bắt giữ Lê Văn Thọ tại huyện Nam Sách (Hải Dương), cơ quan CSĐT làm việc với chị N.P.L, bạn gái Thọ sứt.
Ngày 18/9, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp với Công an huyện Kỳ Sơn đã tạm giữ 3 người họ hàng với tử tù Nguyễn Văn Tình để điều tra về hành vi che giấu cho Tình bỏ trốn.
Những người này là Nguyễn Văn Hạnh (45 tuổi), Nguyễn Văn Việt (32 tuổi) và Nguyễn Văn Ba (28 tuổi), cùng trú xã Yên Quan, huyện Kỳ Sơn. Chính quyền địa phương xác định Hạnh là cậu ruột, còn Việt và Ba là anh em họ của Tình.
Điều 313 Bộ luật Hình sự. Tội che giấu tội phạm:
Người nào không hứa hẹn trước mà che giấu một trong các tội phạm quy định tại các điều ( từ Điều 78 đến Điều 91 về các tội xâm phạm an ninh quốc gia), thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm.
Khoản 2, Điều 311 Bộ luật Hình sự. Tội trốn khỏi nơi giam, giữ hoặc trốn khi đang bị dẫn giải, đang bị xét xử.1. Người nào đang bị giam, giữ, đang bị dẫn giải hoặc đang bị xét xử mà bỏ trốn, thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp có tổ chức hoặc dùng vũ lực đối với người canh gác, người dẫn giải thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm.
