Cuối năm 2018, Dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng được Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt, đặc biệt về khâu thu xếp vốn, giải quyết vướng mắc về phương án tài chính cho dự án để đảm bảo khả thi do thay đổi so với ban đầu.
Theo đó, phương án tài chính ban đầu, tuyến cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn đầu tư theo hình thức BOT, được hoàn vốn đầu tư bằng thu phí 2 trạm. Tuy nhiên, sau đó UBND tỉnh Lạng Sơn, Bộ GTVT và Nhà đầu tư đã thống nhất phương án giảm đi 1 trạm thu phí, và miễn giảm phí cho người dân địa phương 5.000 xe của người dân địa phương quanh trạm thu phí.
Tuy nhiên, theo Cty CP BOT Bắc Giang – Lạng Sơn – nhà đầu tư, do thay đổi phương án thu phí, dẫn tới phương án tài chính của ngân hàng tài trợ vốn không còn khả thi. Với 1 trạm thu phí, theo tính toán của ngân hàng, sẽ thiếu nguồn tiền trả nợ gốc và lãi vay. Trong đó, dự án Bắc Giang – Lạng Sơn thiếu 660 tỷ đồng cho 4 năm đầu, dự án Hữu Nghị - Chi Lăng thiếu 112 tỷ đồng cho 2 năm đầu so với phương án tài chính ban đầu (với 2 trạm thu phí).
Như vậy, nếu không giải quyết được bài toán nguồn thu, ngân hàng sẽ không thu xếp vốn cho cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, và có thể còn dừng giải ngân cho tuyến đường sắp hoàn thành là cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn.
Cty CP BOT Bắc Giang – Lạng Sơn cho rằng, hiện có một số giảm pháp có thể đưa ra nghiên cứu, như: Rà soát lại đối tượng miễn giảm, điều chỉnh mức thu phí, thêm trạm thu phí, ngân sách nhà nước hỗ trợ, hỗ trợ bằng quỹ đất…
Trường hợp UBND tỉnh Lạng Sơn – đai diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền, không thể thực hiện các giải pháp trên, ông Nguyễn Quang Vĩnh, Tổng Giám đốc Cty CP BOT Bắc Giang – Lạng Sơn đề xuất: Nhà nước có thể ưu tiên dùng nguồn thu từ trạm thu phí duy nhất (Km93+160 trên Quốc lộ 1) hỗ trợ dòng tiền trả nợ cho dự án Bắc Giang – Lạng Sơn, để dự án về đúng tiến độ. Không phải dùng 1 trạm thu phí này để thu phồi vốn cho 2 dự án như trước.
“Cùng đó, chấp nhận kịch bản xấu nhất là tạm dừng việc thực hiện dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, và báo cáo Thủ tướng Chính phủ có biện pháp tháo gỡ. Chúng tôi đang nỗ lực để có giải pháp tháo gỡ những khó khăn trên”, ông Vĩnh nói.
Dự án tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, có điểm đầu tại Quốc lộ 1 đoạn Hà Nội – Bắc Giang, điểm cuối tại Chi Lăng (Lạng Sơn), dài 63,86km, tổng vốn đầu tư 12.188 tỷ đồng.
Dự án cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng dài 43km, có tổng mức đầu tư khoảng 8.743 tỷ đồng.
Đây là 2 trong 3 đoạn tuyến cao tốc Hà Nội – Lạng Sơn, gồm: Đoạn Hà Nội - Bắc Giang dài 45km; Đoạn Bắc Giang - Lạng Sơn dài 64km; và Đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng dài 43km.
