Nga – Iran bắt đầu chuyển giao hệ thống phòng không S-300

Hãng Tass ngày 23/11 dẫn lời Đại sứ Iran tại Liên bang Nga, ông Mehdi Sanai, cho biết: “Quá trình chuyển giao S-300 cho Iran đã bước vào giai đoạn thực hiện”.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, Chuẩn tướng Hossein Dehgans cũng nói rằng, Iran sẽ nhận được các hệ thống tên lửa phòng không S-300 vào cuối năm nay 2015 (năm 2015 theo lịch của Iran sẽ kết thúc vào 20 tháng 3 năm 2016).

Chuẩn tướng Dehgans cũng nói thêm rằng, Iran “sẽ nhận được hầu hết hệ thống tên lửa trong vòng chưa đầy hai tháng”.

Bộ trưởng Quốc phòng Iran thừa nhận “Iran hài lòng về hệ thống S-300”, và rằng “các chuyên gia quân sự Iran đang tham gia các khóa điều hành hệ thống phòng không của Nga”.

Rắc rối nảy sinh xung quanh thương vụ tên lửa S-300 bắt đầu từ khi Nga và Iran ký hợp đồng mua bán 5 tiểu đoàn tên lửa phòng không S-300 năm 2005. Tổng giá trị hợp đồng là gần 800 triệu USD, trong đó Iran đã chuyển 167 triệu USD tạm ứng trước.

Đến năm 2007, chính quyền Nga mới công bố chính thức về thoả thuận này, song vì nhiều lý do khác nhau họ đã không vội thực hiện hợp đồng, lấy lý do có vấn đề kỹ thuật.

Iran đã nhiều năm chờ đợi việc cung cấp các tổ hợp này, dù trong hợp đồng có điều khoản phạt vi phạm hợp đồng 300-400 triệu USD.

Tháng 6/2010, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ra nghị quyết số 1929 cấm bán cho Iran “mọi loại xe tăng chiến đấu, xe bọc thép chiến đấu, các hệ thống pháo cỡ lớn, máy bay chiến đấu, trực thăng chiến đấu, tàu chiến, tên lửa hoặc hệ thống tên lửa như chúng được xác định cho mục tiêu của Đăng kiểm vũ khí thông thường của Liên Hợp Quốc”.

Iran sau đó đã đệ đơn lên tòa án trọng tài ở Geneva (Thụy Sĩ) kiện Tập đoàn Rosoboronexport của Nga vi phạm hợp đồng.

Việc nối lại các cuộc đàm phán chuyển giao S-300 được Moscow và Tehran thống nhất nhân chuyến thăm Iran của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hồi cuối tháng 1/2015.