Do tác động của La Nina, năm 2020 được coi là năm thiên tai khốc liệt tại Việt Nam với 13 cơn bão trên Biển Đông gây ra hàng loạt kỷ lục về mưa, lũ và sạt lở ở các tỉnh miền Trung.
Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Khí hậu (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia) cho biết, so với năm 2020, năm nay tình hình mưa, bão, lũ ôn hòa hơn. Dự báo có khoảng 10-13 cơn bão/áp thấp nhiệt đới (ATĐN) hoạt động trên Biển Đông, trong đó 5-6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đối với đất liền nước ta.
Mùa mưa đến sớm ở Tây Nguyên và Nam bộ
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trong thời gian từ 19h ngày 14/4 đến 7h ngày 15/4, khu vực huyện Nhà Bè của TPHCM ghi nhận lượng mưa rất lớn 109mm. Đây là lượng mưa ngày trong tháng 4 lớn thứ 2 trong vòng 43 năm trở lại đây (sau kỷ lục được ghi nhận vào năm 2009). Dự báo mùa mưa năm nay ở Tây Nguyên và Nam bộ bắt đầu sớm hơn so với trung bình nhiều năm. Từ nay đến cuối tháng 4, Tây Nguyên và Nam bộ sẽ thường xuyên xuất hiện mưa dông vào chiều tối và đêm.
Từ nay đến khoảng tháng 5, ít có khả năng xuất hiện bão/ATNĐ trên Biển Đông. Giai đoạn tháng 6-7 bão/ATNĐ bắt đầu hoạt động ở vùng biển phía Bắc Biển Đông và gia tăng tần suất trong những tháng tiếp theo, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến khu vực Bắc bộ và Trung bộ trong những tháng 8-10.
Tuy nhiên, theo ông Hưởng, những năm hiện tượng ENSO (chữ viết tắt chỉ cả hai hiện tượng El Nino và La Nina và có liên quan với dao động của khí áp giữa 2 bờ phía Đông Thái Bình Dương với phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương- BTV) ở trạng thái trung tính thường ghi nhận các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp và gây gió mạnh trên biển nên cần hết sức lưu ý.
Năm nay có khả năng xuất hiện nhiều đợt mưa lớn cực đoan. Dự báo mưa trong các tháng 5-8 ở Bắc bộ xấp xỉ trung bình nhiều năm, tuy nhiên giai đoạn nửa cuối tháng 8, Bắc bộ có khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn diện rộng, đề phòng xuất hiện mưa lớn cực đoan. Từ tháng 9, mưa dịch dần về phía các tỉnh miền Trung, trong đó khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn, mưa cực đoan vào giai đoạn cuối năm.
Theo ông Phùng Tiến Dũng, Trưởng phòng Dự báo Thủy văn khu vực Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ, năm 2021, thời kỳ xuất hiện các đợt lũ vừa và lũ lớn có khả năng tập trung nhiều vào nửa cuối mùa (tháng 10-11). Cần đề phòng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại các tỉnh miền núi ở Tây Bắc, Việt Bắc, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa và bắc Tây Nguyên, tình trạng ngập lụt cục bộ tại các thành phố và các khu đô thị.
Nắng nóng đến muộn
Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, từ nay đến hết tháng 4, Bắc bộ và Bắc Trung bộ không ghi nhận nắng nóng. Khoảng giữa tháng 5 có thể xuất hiện một đợt nắng nóng diện rộng ở Tây Bắc bộ và Bắc Trung bộ. Đến tháng 6, nắng nóng mở rộng ra toàn Bắc bộ. Nắng nóng ở Bắc bộ và miền Trung sẽ tập trung vào giai đoạn tháng 6-8 với nền nhiệt phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ. Tuy nhiên không gay gắt và kéo dài như năm 2020.
Trước khi đón nắng nóng, dự báo trong tháng 4, Bắc bộ sẽ đón 2 đợt không khí lạnh. Đợt không khí lạnh tràn xuống nước ta từ đêm qua (15/4) dự báo sẽ gây mưa dông diện rộng cho các tỉnh Bắc bộ và Bắc Trung bộ trong hôm nay và ngày mai. Trời chuyển rét ở vùng núi với nhiệt độ thấp nhất dưới 20 độ, chuyển lạnh ở các tỉnh đồng bằng với nhiệt độ thấp nhất phổ biến 21-22 độ.
Khoảng ngày 25-26/4, miền Bắc tiếp tục đón một đợt không khí lạnh. Sang tháng 5 sẽ còn khoảng 2-3 đợt không khí lạnh yếu, chủ yếu gây mưa rào và dông diện rộng. “Không khí lạnh xuất hiện ngay sau những ngày nền nhiệt khá cao, vì vậy, khả năng cao xảy ra các đợt mưa đá, lốc sét và gió giật mạnh, đặc biệt là các tỉnh vùng núi phía Bắc”, ông Hưởng nói.
