Đánh giá chung về Đề án, TS Vũ Đình Chuẩn - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) – cho biết, cả 6 mục tiêu đặt ra trong Đề án đều đạt được những kết quả cụ thể.
Sau 5 năm thực hiện, hệ thống giáo dục chuyên có sự phát triển mạnh mẽ. Đề án phát triển hệ thống trường chuyên đã có tác động lớn đến việc thay đổi nhận thức của các cấp chính quyền, cha mẹ học sinh (HS), HS và xã hội về mục tiêu trường chuyên.
Mạng lưới trường chuyên được hoàn thiện hơn, quy mô trường lớp và HS được mở rộng. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của các trường chuyên được tăng cường. Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên (GV) trường chuyên chuyển biến đáng kể về chất lượng.
Ngoài ra, chất lượng giáo dục tại các trường chuyên có chuyển biến mạnh, thể hiện qua kết quả xếp loại 2 mặt giáo dục, kết quả thi đại học, kết quả thi Olympic khu vực, quốc tế, thi Intel ISEF trong các năm qua. Việc nâng trình độ ngoại ngữ, tin học cho giáo viên và HS được các trường chú trọng.
Việc thí điểm dạy học một số môn khoa học tự nhiên bằng Tiếng Anh đã đạt được những kết quả ban đầu; việc tổ chức cho HS nghiên cứu khoa học, tham gia cuộc thi khoa học, kỹ thuật HS trung học cấp quốc gia được các trường chuyên đưa vào nhiệm vụ hàng năm.
Các trường chuyên là trung tâm giáo dục chất lượng cao
Theo Bộ GD&ĐT, trong giai đoạn từ nay đến năm 2020, cần tiếp tục có giải pháp để có sự huy động nguồn lực cho việc tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để 37,3 % trường chuyên còn lại đạt chuẩn quốc gia vào năm 2020.
Đồng thời phấn đấu để tất cả các trường chuyên có đủ thiết bị dạy học hiện đại góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và để các trường này là trung tâm giáo dục chất lượng cao của các tỉnh và hội nhập quốc tế.
Ngoài ra, việc huy động các nguồn lực từ hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài vào giáo dục để xây dựng cơ sở vật chất, tăng cường trang thiết bị dạy học hiện đại; việc hợp tác, liên kết với cơ sở giáo dục nước ngoài về xây dựng chương trình, bồi dưỡng GV vẫn còn hạn chế.
Bộ GD&ĐT thừa nhận, năng lực ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh của đội ngũ CBQL, GV và HS trường chuyên còn hạn chế.
Việc triển khai thí điểm dạy học môn Toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh chưa được mở rộng; thí điểm dạy học nội dung giáo dục tiên tiến của nước ngoài chưa được thực hiện ở nhiều trường chuyên.
Nhiều giáo viên tiếng Anh chưa đạt chuẩn
Cũng theo Bộ GĐ&ĐT, việc giảng dạy ngoại ngữ nói chung và dạy tiếng Anh trong các trường chuyên hiện nay đã có nhiều chuyển biến tích cực so với thời điểm năm 2010. Các trường đều chú trọng, đầu tư nâng cao trình độ ngoại ngữ cho GV, HS và triển khai các hoạt động để nâng cao trình độ tiếng Anh cho GV, HS và chuẩn bị tích cực cho việc dạy học một số môn khoa học bằng tiếng Anh.
Bộ GD&ĐT cũng đã tổ chức cho một số GV dạy tiếng Anh của một số trường chuyên tham gia khóa tập huấn nâng cao trình độ tiếng Anh tại nước ngoài. Các GV này đã có đóng góp tích cực trong việc tập huấn GV dạy các môn khoa học bằng tiếng Anh trong thời gian vừa qua.
Đến nay nhiều trường chuyên đã tổ chức thí điểm dạy môn Toán và môn khoa học bằng tiếng Anh với mức độ khác nhau. Một số trường chuyên đã tham gia các kỳ thi sử dụng tiếng Anh như: Thi giải toán Singapore mở rộng; thi Hóa Hoàng gia Úc; thi Nanyang Concept với các môn Vật lý, Hoá học bằng tiếng Anh; thi giải Toán bằng tiếng Anh.
Mặc dù có những chuyển biến tích cực như trên, nhưng nhìn chung năng lực ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh của CBQL, GV vẫn chưa đạt yêu cầu đặt ra. Điều này phần nào hạn chế cho việc triển khai đưa một số chương trình giáo dục tiên tiến của quốc tế vào giảng dạy trong trường chuyên và trao đổi hợp tác với các cơ sở giáo dục có đào tạo HS năng khiếu ở nước ngoài.
Vì thế, mục tiêu trong giai đoạn tới theo Bộ GD&ĐT cần tăng cường khả năng hợp tác giữa các trường chuyên với các cơ sở giáo dục có uy tín ở nước ngoài nhằm trao đổi kinh nghiệm về tuyển chọn, bồi dưỡng và phát triển năng khiếu HS; đồng thời thu hút nguồn lực vào phát triển hệ thống các trường chuyên.
Đến năm 2020, mỗi trường chuyên hợp tác được với ít nhất một cơ sở giáo dục có uy tín trong khu vực, quốc tế.
