Nỗ lực vượt qua biến động giá dầu thô
Ngày 5/12, đồng hồ sản lượng xăng dầu các loại của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đạt mốc kế hoạch năm 2019 là 6,46 triệu tấn, đánh dấu bước ngoặt BSR “về đích sớm” 26 ngày. Năm 2019 là năm thứ 11 NMLD Dung Quất vận hành thương mại. Dù đã hơn một thập kỷ vận hành, các thiết bị đã cũ nhưng với trình độ tay nghề vận hành, bảo dưỡng của các kỹ sư, nhà máy luôn vận hành ôn định ở mức 106% công suất thiết kế. Năm 2019 cũng là năm thứ 4 liên tiếp, nhà máy không xảy ra sự cố lớn gây ảnh hưởng vận hành nhà máy và về đích sớm sản lượng sản xuất so với kế hoạch. Với hoạt động ổn định, dự kiến, cả năm 2019, BSR sẽ sản xuất khoảng 6,93 triệu tấn xăng dầu các loại, đạt 107% kế hoạch năm 2019.
Là nhà máy lọc dầu đầu tiên tại Việt Nam, chế biến nguồn dầu thô khai thác từ mỏ dầu Bạch Hổ. Sau khi nguồn dầu thô Bạch Hổ dần cạn kiệt, NMLD Dung Quất chuyền dần hướng chế biến các loại dầu thô nhập khẩu. Đến nay, các kỹ sư nhà máy đã tìm ra giải pháp kỹ thuật có thể chế biến trên 60 loại dầu thô nhập khẩu khác nhau. Năm 2019, nhà máy bắt đầu nhập khẩu 1 triệu tấn dầu thô (chiếm 14%) trong tổng lượng dầu thô nhập khẩu.
Mặc dù nhà máy luôn hoạt động ổn định 105% công suất thiết kế nhưng năm 2019, BSR phải đối mặt với “sóng dữ” từ biến động giá dầu thô. Dự báo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho thấy, 2019 là năm thách thức với các nhà máy lọc dầu. Cụ thể, công suất lọc dầu thế giới sẽ tăng thêm khoảng 2,6 triệu thùng/ngày, trong khi nhu cầu sử dụng chỉ tăng khoảng 1 triệu thùng/ngày. Công suất gia tăng mạnh sẽ gây áp lực lớn lên biên lợi nhuận của các nhà máy lọc hóa dầu. Những tháng đầu năm, spread (chênh lệch giữa giá các sản phẩm bán ra và giá dầu thô nguyên liệu đầu vào) của các sản phẩm hóa dầu duy trì ở mức thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của các nhà máy lọc dầu. Thậm chí, spread của sản phẩm xăng tại Singapore đã rơi xuống mức thấp nhất trong lịch sử 5 năm trở lại đây. Tháng 2/2019, các doanh nghiệp lọc dầu tại Singapore đã có lúc phải ghi nhận lỗ hơn 2 USD/thùng xăng và hiện tượng này đang lặp lại trong tháng 6 năm 2019.
Trong bối cảnh đó, BSR đã triển khai một loạt giải pháp để thực hiện kế hoạch kinh doanh đặt ra. Đáng chú ý là tối đa hóa việc tự chủ trong công tác bảo dưỡng, sửa chữa nhà máy bằng chính năng lực, nội lực của BSR, giảm thiểu việc sử dụng các dịch vụ kỹ thuật bên ngoài, nhất là sử dụng các dịch vụ có yêu cầu Vendor, chuyên gia O&M, các dịch vụ kỹ thuật dài hạn.
Việc quản lý hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật được thực hiện nghiêm ngặt, Công ty thường xuyên thực hiện rà soát, cập nhật và hoàn thiện để góp phần nâng cao hiệu quả vận hành, tiết giảm chi phí sản xuất. Việc vận hành nhà máy đã được BSR triển khai an toàn tuyệt đối. Tính từ ngày 2/6/2014 đến hết tháng 5/2019, BSR đã đạt hơn 21 triệu giờ công an toàn, không có tai nạn lao động mất ngày công - một kỳ tích hiếm có nhà máy lọc dầu trên thế giới nào đạt được.
Theo thống kê, tần suất xảy ra tai nạn lao động mất ngày công (Lost Time Injury Frequency - LTIF) tại BSR ở mức rất thấp. Năm 2017, BSR được ghi nhận chỉ số LTIF đạt 0,24; trong khi chỉ số bình quân của Hiệp hội Những nhà sản xuất dầu khí quốc tế (International Association of Oil & Gas Producers - IOGP) là 0,27. Năm 2018, chỉ số LTIF của BSR giảm còn 0,21. Chỉ số này càng thấp đồng nghĩa với số tai nạn lao động mất giờ công càng ít.
Bên cạnh khó khăn, năm 2019 cũng đánh dấu một điểm thuận lợi cho BSR nhờ việc thuế nhập khẩu dầu thô về 0%. Công ty chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đánh giá, việc nhập khẩu dầu thô từ Azerbaijan sẽ có lợi cả về mặt tài chính và hoạt động của BSR. Nếu giá dầu thô và tỷ giá giữ nguyên, KBSV cho rằng BSR có thể tiết kiệm được khoảng 800 tỷ đồng
Theo KBSV, việc nhập khẩu từ Azerbaijan sẽ có lợi cả về mặt tài chính và hoạt động của BSR. Trong tình trạng mỏ Bạch Hổ và các mỏ nội địa khác đang dần cạn kiệt, giá dầu trong nước có xu hướng tăng mạnh hơn giá dầu nhập khẩu, ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp của BSR. Thêm nữa, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 28/2019/QĐ-TTg về việc quy định mức thuế nhập khẩu các sản phẩm dầu thô giảm từ 5% xuống 0%, có hiệu lực từ 1/11/2019.
Với các giả định crack spread (chênh lệch giá sản phẩm và giá dầu), giá dầu thô và tỷ giá giữ nguyên, KBSV cho rằng BSR sẽ tiết kiệm được khoảng 800 tỷ đồng, tương đương EPS 2020 tăng 250 VND.
Một lĩnh vực được Công ty ưu tiên hàng đầu là công tác nghiên cứu khoa học, tối ưu hóa sản xuất. Công ty đã áp dụng triệt để các giải pháp tiết giảm tiêu hao nguyên liệu, năng lượng, phụ trợ và vật tư thiết bị… sử dụng cho sản xuất để ngày càng tiết giảm và tiệm cận với chuẩn các nhà máy lọc dầu tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Riêng năm 2018, hiệu quả kinh tế mang lại từ các sáng kiến ước tính tổng giá trị làm lợi hơn 10 triệu USD cho BSR.
Hướng đi mới từ sản xuất nhiên liệu hàng hải
Năm 2019 đặc biệt đánh dấu bước ngoặt quan trọng, mở ra hướng đi mới cho BSR là việc sản xuất, xuất bán 6.000 tấn dầu nhiên liệu hàng hải (MFO). Do đặc thù công nghệ, khi xây dựng, NMLD Dung Quất chủ yếu sản xuất các sản phẩm xăng dầu phục vụ nhu cầu trong nước, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Theo thời gian, nhà máy dần dần chuyển hướng sản phẩm hóa dầu với hiệu quả kinh tế cao hơn. Việc sản xuất và xuất bán MFO cũng là một trong những hướng đi này.
Theo quy định mới của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) về việc cắt giảm khí thải chứa thành phần lưu huỳnh (SOx) của các loại tàu biển sử dụng nhiên liệu MFO hoạt động trên chuyến hàng hải thuộc hải phận quốc tế, hàm lượng lưu huỳnh trong dầu MFO sẽ áp dụng mức tiêu chuẩn mới là tối đa 0,5% khối lượng kể từ ngày 01/01/2020 (gọi tắt là IMO 2020) thay cho mức tiêu chuẩn tối đa 3,5% khối lượng hiện nay.
Trước bối cảnh đó, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) nhận thấy rằng sản phẩm dầu FO của BSR có hàm lượng lưu huỳnh thấp <0,5% rất phù hợp để sản xuất MFO 0,5%S. Sản phẩm dầu FO của BSR có sản lượng sản xuất khoảng 192.000 tấn/năm. Việc sản xuất bán dầu MFO theo tiêu chuẩn IMO 2020 sẽ gia tăng khả năng cạnh tranh và hiệu quả của sản phẩm FO. Cùng với xu hướng phát triển sản phẩm thân thiện môi trường, BSR liên tục áp dụng khoa học kỹ thuật để cải tiến, tạo ra nhiều sản phẩm phù hợp thị trường và đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe về bảo vệ môi trường. Từ năm 2018, BSR đã bắt tay vào thực hiện nghiên cứu sản phẩm MFO. Tháng 9/2019, BSR đã sản xuất thử nghiệm thành công sản phẩm MFO tại phòng thí nghiệm và đã đạt các yêu cầu chất lượng nghiêm ngặt.
Ngay sau thành công từ các kết quả thử nghiệm, BSR đã gửi thư và nhận được phản hồi của 3 khách hàng trong nước và 5 khách hàng quốc tế quan tâm đến sản phẩm dầu MFO. Ngày 29/11/2019, BSR đã xuất bán 6.000 tấn dầu MFO đầu tiên cho tàu GT EQUALITY của Công ty BB Energy (Singapore). Hiện nay, hệ thống phối trộn, kiểm soát chất lượng và hệ thống xuất bán sản phẩm MFO của BSR hoạt động hiệu quả; đảm bảo cho việc nâng cao sản lượng dầu MFO trong năm 2020 cung ứng cho khách hàng trong và quốc tế. Sản phẩm MFO của BSR có hàm lượng lưu huỳnh dưới 0,05% và đáp ứng được chuẩn IMO 2020 (bắt đầu có hiệu lực từ 1/1/2020). KBSV cho rằng crack spread MFO sẽ tăng lên do nhu cầu sản phẩm FO ít lưu huỳnh sẽ tăng lên sau IMO 2020.
Môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh cũng buộc Công ty phải chú trọng cho công tác kinh doanh, nhạy bén nắm bắt thị trường và khách hàng để tiến tới đa dạng về phương thức thanh toán, công thức tính giá và chủng loại sản phẩm. Với các sản phẩm có chất lượng cao, BSR đang từng bước xây dựng các hợp tác dài hạn với khách hàng chủ chốt, song song với mở rộng danh sách khách hàng, xây dựng phương án xuất khẩu sản phẩm.
Tối ưu hóa sản xuất, năng động, linh hoạt trong kinh doanh, thích ứng với biến động của thị trường, BSR đang “tôi luyện” để ngày càng vững vàng trên thị trường chế biến lọc hóa dầu luôn nóng sức cạnh tranh.
