Theo một số tài liệu ngoại giao vừa được giải mật, Mỹ từng lên kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên bí mật vào năm 1979 với các nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Triều Tiên.
Nhưng cuối cùng, dự định này không thành vì Bình Nhưỡng tỏ ra khá hờ hững.
Trước đó, ý tưởng tổ chức hội nghị được đưa ra vào năm 1977 bởi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter.
Lúc đó, ông Carter đã quyết định chọn thủ đô Jakarta (Indonesia) làm địa điểm tổ chức cuộc họp cấp cao hiếm hoi trong lịch sự.
Jakarta, theo cựu Tổng thống Mỹ, là một nơi đặc biệt thuận tiện cho cả ba bên, vì các nước đều có đại diện chính thức tại thành phố này, từ đó có thể hỗ trợ tối đa cho các đoàn đại biểu.
Trong bức thư riêng gửi người đồng cấp Indonesia – Suharto, ông Carter ca ngợi việc Jakarta sẵn lòng đứng ra tổ chức hội nghị thượng đỉnh.
“Sự nhiệt tình của các bạn đã giúp bắt đầu quá trình giảm căng thẳng ở châu Á, đóng góp không nhỏ cho hòa bình thế giới”, ông Carter viết.
Được biết, Tổng thống Carter đã thúc đẩy việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh trong bối cảnh quan hệ với Tổng thống Hàn Quốc Park Chung-hee có nhiều rạn nứt liên quan đến quy mô của Lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK).
Ông Carter cũng được cho là từng nhiều lần đặt câu hỏi về cam kết của Seoul trong việc tăng ngân sách quốc phòng nhằm đối đầu với tốc độ phát triển quân sự nhanh chóng của Triều Tiên vào cuối những năm 1970.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ ở thời điểm đó - Zbigniew Brzezinski xác nhận Washington thậm chí còn lên kế hoạch mời Trung Quốc tham gia hội nghị với tư cách là một thành viên chính thức hoặc quốc gia giám sát.
“Nếu Trung Quốc không tham gia, chúng tôi vẫn sẽ chuẩn bị cuộc thảo luận với Hàn Quốc, Triều Tiên để thảo luận các vấn đề mà ba bên cùng quan tâm, bao gồm tương lai của Bộ Tư lệnh Liên Hiệp Quốc và các biện pháp khác để giảm căng thẳng tại Đông Bắc Á”, Brzezinski nói.
Hồi tháng 6/2018, Mỹ và Triều Tiên đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại Singapore, với sự tham gia của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un.
Tại sự kiện, hai nhà lãnh đạo đã ký một văn kiện chung, trong đó Bình Nhưỡng cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên để đổi lấy sự đảm bảo về an ninh của Mỹ.
