Kế hoạch này đưa ra khuyến cáo, chứ không phải chỉ thị, cho các thống đốc bang. Theo nghĩa đó, nó cho thấy ông Trump đã nhượng bộ sau khi ông tuyên bố hôm đầu tuần này rằng ông có toàn quyền yêu cầu các bang tiếp tục đóng hay mở cửa trở lại.
Với việc chuyển trách nhiệm cho các thống đốc, kế hoạch này cũng giúp ông Trump an toàn hơn về chính trị nếu mọi thứ không diễn ra suôn sẻ.
Hướng dẫn mới cho phép chấm dứt, ít nhất với một số bang, các quy định về giảm nhẹ tác động của dịch bệnh trong 30 ngày dù đáng lẽ phải kéo dài đến cuối tháng 4. Các bang đáp ứng được tiêu chí có thể chuyển sang giai đoạn đầu tiên để mở cửa vào ngày 17/4, ông Trump nói. Ông cho biết khoảng 29 bang đã đến giai đoạn này.
Điều bình thường mới
Nhưng trước khi làm điều đó, hướng dẫn gợi ý rằng các bệnh viện phải có “chương trình xét nghiệm mạnh mẽ”, bao gồm xét nghiệm kháng thể cho các nhân viên y tế.
Các bang cần phải lập nhiều trạm kiểm tra và xét nghiệm cho những người có triệu chứng cũng như khả năng tầm soát những người tiếp xúc với họ. Các cơ sở y tế phải có năng lực độc lập trong bảo đảm cung cấp đồ bảo hộ y tế cá nhân và ứng phó được với tình trạng số ca mắc COVID-19 tăng vọt trở lại.
Trong giai đoạn đầu tiên của mở cửa, hướng dẫn nói rằng cần phải tránh tập trung từ 10 người trở lên nếu các biện pháp giãn cách xã hội không thực tế. Hoạt động đi lại không cần thiết phải được giảm thiểu, làm việc từ xa cần được khuyến khích, còn các khu vực sử dụng chung trong công sở phải đóng cửa.
Các trường học vẫn phải đóng cửa trong giai đoạn 1, nhưng những địa điểm như rạp phim, nhà hàng, nhà thi đấu thể thao và nơi thờ cúng và cầu nguyện có thể mở cửa “với các quy định chặt chẽ về giãn cách tiếp xúc”.
Các bệnh viện có thể khôi phục hoạt động khám chữa bệnh chọn lọc cho bệnh nhân điều trị ngoại trú và các phòng tập thể hình có thể mở cửa trở lại nếu áp dụng quy định mới. Nhưng các quán bar vẫn phải đóng cửa.
Trong giai đoạn hai, áp dụng với các bang và vùng “không xuất hiện bằng chứng cho thấy số ca bùng phát trở lại”, hướng dẫn khuyến cáo tránh tập trung trên 50 người. Các hoạt động đi lại không cần thiết có thể được khôi phục, trong khi trường học và trại rèn luyện của thanh thiếu niên và quán bar có thể mở cửa trở lại.
Các bệnh viện được khôi phục khám chữa bệnh cho bệnh nhân nội trú.
Giai đoạn ba cho phép nhân viên công sở đi làm trở lại. Nhưng TS Deborah Birx, điều phối viên nhóm đặc trách COVID-19 của Nhà Trắng, nói rằng cần duy trì “điều bình thường mới”, đó là duy trì các tiêu chuẩn cao về vệ sinh và giãn cách giữa mọi người để ngăn những người mang bệnh nhưng không có triệu chứng lây nhiễm cho người khác.
Nhà Trắng nhấn mạnh sự ủng hộ của TS Birx, chuyên gia bệnh truyền nhiễm Anthony Fauci và ông Robert Redfield, giám đốc Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ, đối với kế hoạch này.
Ông Trump đang cố gắng đưa nền kinh tế hoạt động trở lại sau khi đại dịch COVID-19 đẩy hàng triệu người Mỹ vào cảnh không có việc làm. Hơn 20 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tháng qua và hơn 90% người dân đang phải ở trong nhà.
“Phong toả kéo dài kết hợp với suy thoái kinh tế cưỡng ép sẽ gây tổn thất diện rộng đối với y tế cộng đồng”, ông Trump nói. Ông cho rằng tình trạng này dẫn đến gia tăng mạnh tỷ lệ lạm dụng chất gây nghiện, đồ uống có cồn, tự tử và bệnh tim mạch.
Chỉ trích
Khuyến cáo mới vấp phải chỉ trích của ông Ron Klain, người đứng đầu nhóm phản ứng của chính quyền Obama trong đợt dịch Ebola và là đang là cố vấn của cựu Phó Tổng thống Joe Biden, người có thể trở thành gương mặt đại diện của đảng Dân chủ để cạnh tranh với ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm nay.
“Đây không phải một kế hoạch. Nó chỉ là bài trình bày trên powerpoint”, ông Klain viết trên Twitter. Ông cũng chỉ trích nó không nêu ra những quy định về tăng cường xét nghiệm hay đặt tiêu chuẩn cụ thể về mức độ của dịch bệnh trước khi có thể mở cửa kinh tế trở lại.
Những người thuộc đảng Dân chủ như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và ông Biden nói rằng xét nghiệm là yếu tố chìa khoá để quyết định mở cửa đất nước và chỉ trích hướng dẫn của ông Trump không nói gì cụ thể.
“Tôi không thể gọi đó là một kế hoạch. Tôi nghĩ điều ông ấy làm cho thấy ông ấy bị đánh bại”, ông Biden nói trong cuộc trả lời phỏng vấn đài CNN.
