Ngay cả khi Mỹ và Trung Quốc đang tìm cách giảm căng thẳng kinh tế toàn cầu hôm thứ Sáu thông qua tuyên bố họ đã đạt được thỏa thuận thương mại “giai đoạn một”, quan chức quân sự hàng đầu Mỹ nói Lầu Năm Góc nay đưa Trung Quốc vào diện “ưu tiên số một”, vượt qua Nga, do “các nỗ lực mặt trơ trán bóng” của Bắc Kinh nhằm làm xói mòn tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của các nước láng giềng.
Nói chuyện tại Hội đồng Quan hệ Quốc tế ở New York, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper lên án Trung Quốc hủy hoại luật quốc tế và vi phạm chủ quyền của các quốc gia nhỏ hơn. “Hôm nay, trật tự quốc tế dựa trên luật lệ mà Mỹ và các đồng minh đã phải nỗ lực rất nhiều để thiết lập đang bị thử thách… Trung Quốc đầu tiên và Nga thứ hai là các ưu tiên hàng đầu của Bộ Quốc phòng Mỹ”, ông Esper nói.
“Cả hai quốc gia (Trung Quốc và Nga) đang nhanh chóng hiện đại hóa lực lượng vũ trang, mở rộng năng lực không gian và không gian ảo, được khích lệ bởi năng lực quân sự ngày càng tăng của họ. Bắc Kinh và Moscow đang không chỉ vi phạm chủ quyền của các nước nhỏ hơn, họ còn đang nỗ lực làm xói mòn luật lệ và các chuẩn mực quốc tế để giành lấy lợi thế”, ông Esper được SCMP dẫn lời.
Năm 2017, đặt ra kế hoạch đầy tham vọng cho quân đội Trung Quốc (PLA), chủ tịch Tập Cận Bình nói phải hiện đại hóa cho tới năm 2035 và trở thành một đội quân hàng đầu vào năm 2050.
Trung Quốc đã đưa ra cái gọi là đường chín đoạn để tuyên bố họ có “quyền lịch sử” ở biển Đông, và dã xây dựng các đảo nhân tạo, cải tạo đất và xây dựng đường băng, đưa đến các trang thiết bị quân sự. Họ có mặt trong các tranh chấp chủ quyền với nhiều quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Philippines và Việt Nam.
“Các nỗ lực không biết xấu hổ của Trung Quốc trong việc ép buộc các nước nhỏ hơn để khẳng định các tuyên bố hàng hải phi pháp đe dọa các nước láng giềng, làm xói mòn tính ổn định của thị trường khu vực và làm gia tăng nguy cơ đói nghèo”, ông Esper nói, đồng thời khẳng định Mỹ vẫn coi khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương là một ưu tiên của Mỹ.
Ông Esper cũng nói Trung Quốc không tuân thủ các chuẩn mực đang tồn tại ở biển Đông, phá vỡ tính nguyên trạng ở khu vực.