Nhà hát Giao hưởng chưa làm rõ việc lãng phí
Đoàn giám sát của Quốc hội vừa có báo cáo về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”. Trong đó đề cập đến công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, triển khai thực hiện dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A sử dụng vốn đầu tư công.
Theo đoàn giám sát, các dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A là những dự án có quy mô, tổng mức đầu tư lớn. Qua giám sát tại một số địa phương cho thấy, tiến độ thực hiện dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A còn chậm. Việc chậm tiến độ triển khai thực hiện các dự án này, dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp là gánh nặng, tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, phá vỡ các kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội không chỉ một địa phương mà còn cả khu vực, cả nước.
Tại TPHCM, đoàn giám sát chỉ rõ, một số dự án thuộc diện quan trọng quốc gia quyết định đầu tư từ nhiều nhiệm kỳ trước đây chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư lên gấp nhiều lần, thực hiện chưa đúng quy định, gây bức xúc dư luận.
Trong đó, Dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1, tuyến Bến Thành - Suối Tiên (JICA), được phê duyệt năm 2008, qua 14 năm thực hiện vẫn tiếp tục xin lùi thời hạn hoàn thành (dự kiến năm 2028 mới kết thúc dự án), đội vốn quá lớn từ 17.387 tỷ đồng lên 43.757 tỷ đồng;
Hay với Dự án Xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2, Bến Thành - Tham Lương (ADB, KfW, EIB), được phê duyệt tháng 10/2010, song theo Báo cáo của TPHCM, thời gian hoàn thành thi công đưa vào khai thác dự kiến phải đến năm 2030; dự án cũng đội vốn rất lớn, tổng mức đầu tư ban đầu là 26.116 tỷ đồng vào 2010, đến 2018 là 47.891,28 tỷ đồng.
Ngoài ra, TPHCM còn có 2 dự án dừng thực hiện song chưa đánh giá kỹ nguyên nhân tiến độ thực hiện các dự án nhóm A chậm, các vướng mắc phát sinh, lý do và phương án xử lý; chưa đánh giá việc lãng phí nguồn lực trong những trường hợp này. Cụ thể, theo báo cáo của UBND TPHCM là Dự án Xây dựng Nhà hát Giao hưởng, Nhạc và Vũ kịch và Dự án Bồi thường giải phóng mặt bằng Khu liên hợp thể dục thể thao quốc gia Rạch Chiếc, phường An Phú, Quận 2 hiện nay đang “ngưng thực hiện”.
Bảo tàng Hà Nội kém hiệu quả
Còn tại thành phố Hà Nội, theo đoàn giám sát, nhiều dự án lớn, nhất là các tuyến đường sắt đô thị cũng ở tình trạng chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư, chưa rõ thời hạn hoàn thành, như: Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP.Hà Nội, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội, tổng mức đầu tư 32.910 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2008-2022; hay Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, đang làm thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 19.555 tỷ đồng lên 35.678,632 tỷ đồng; Dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải Yên Xá thành phố Hà Nội, tổng mức đầu tư 16.293,444 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2013-2021.
Ngoài các dự án chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư, còn có những dự án nhóm A đã hoàn thành, đưa vào hoạt động nhưng kém hiệu quả như: Dự án Bảo tàng Hà Nội, Tuyến xe buýt nhanh (BRT) Cát Linh - Hà Đông...
“Các loại dự án trên là những điển hình của việc thất thoát, lãng phí, xảy ra trong thời gian dài, nhưng chậm được các cấp có thẩm quyền khắc phục, xử lý. Đối với các dự án ODA, việc chậm tiến độ, kém hiệu quả ngoài thất thoát, lãng phí, còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia”, đoàn giám sát đánh giá.
Đoàn giám sát đề nghị chậm nhất trong năm 2023 phải hoàn thành việc rà soát, tổng hợp, phân loại và xây dựng kế hoạch, lộ trình để có phương án xử lý dứt điểm khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền giải quyết các dự án đầu tư công, dự án sử dụng vốn nhà nước khác, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án sử dụng vốn ODA không hiệu quả, chậm tiến độ.