Mặt khác, từ tháng 10/2008, JICA bắt đầu đảm đương cả 3 hình thức viện trợ ODA của Chính phủ Nhật Bản dành cho Việt Nam.
Tránh lặp lại vụ PCI
Ngày 15/10, tân Trưởng Đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam, ông Tsuno Motonori khẳng định vụ đưa hối lộ của một số cựu quan chức Cty Tư vấn Quốc tế Thái Bình Dương của Nhật Bản (PCI) chỉ là trường hợp cá biệt, ảnh hưởng trực tiếp tới chính Cty đó.
Tuy nhiên, ông Motonori cũng cho biết lòng tin của người dân Nhật Bản đối với hoạt động ODA cũng phần nào bị giảm sút. Theo Trưởng Đại diện JICA, để tránh lặp lại những vụ việc kiểu PCI, cả hai nước quyết tâm cải thiện quy trình xem xét và cơ cấu quản lý dự án ODA. Quan chức hai nước sẽ trao đổi các hoạt động cụ thể nhằm tăng cường tính minh bạch, giám sát chặt chẽ các dự án ODA.
Ông Motonori nói trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam của đoàn quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Nhật Bản vào cuối tháng 9/2008, hai nước đã thống nhất thành lập Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản phòng chống tham nhũng ở các dự án thực hiện bởi nguồn vốn ODA (gọi tắt là UB chống tham nhũng Việt- Nhật, PV) của Chính phủ Nhật Bản tại Việt Nam.
“Qua việc thành lập Ủy ban trên, chúng tôi hi vọng sẽ duy trì được lòng tin của người dân đối với các dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam. Vụ PCI sẽ không ảnh hưởng xấu tới mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa Việt Nam và Nhật Bản”, ông Motonori nhấn mạnh.
Liên quan đến những thông tin cụ thể hơn về Ủy ban Chống tham nhũng Việt - Nhật do Chính phủ hai nước thống nhất thành lập, Trưởng Đại diện JICA dẫn thông cáo của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết thành viên của cơ quan này sẽ bao gồm đại diện thuộc các bộ ngành của cả hai nước liên quan đến dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam.
Đứng đầu Ủy ban Chống tham nhũng Việt - Nhật là hai đồng Trưởng ban: Về phía Việt Nam do Thứ trưởng Bộ kế hoạch & Đầu tư đảm nhiệm; Về phía Nhật Bản vị trí này thuộc về Cục trưởng Hợp tác quốc tế Bộ Ngoại giao. Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, sau 3 tháng nữa, Ủy ban trên sẽ công bố các biện pháp phòng chống tham nhũng trong các dự án ODA tại Việt Nam.
JICA mới thống nhất các hình thức hỗ trợ Việt Nam
Cũng liên quan đến ODA, kể từ ngày 1/10/2008, JICA bắt đầu thực hiện cả 3 hình thức viện trợ ODA của Chính phủ Nhật Bản dành cho Việt Nam: Hợp tác kỹ thuật (vốn do JICA cũ đảm nhận); Viện trợ không hoàn lại (vốn do Bộ Ngoại giao Nhật Bản thực hiện); Cho vay vốn ODA (trước đây do Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản – JBIC triển khai).
Theo ông Motonori, việc hợp nhất các hoạt động trên sẽ giúp kế hoạch hỗ trợ phát triển của Nhật Bản giành cho Việt Nam đạt hiệu quả cao hơn, rút ngắn thời gian vì trước đây phải qua nhiều bộ phận hơn. Ông Motonori cũng bày tỏ tin tưởng JICA mới sẽ giúp tăng quy mô viện trợ tại các địa phương và nhân rộng phạm vi các dự án.
Bất chấp vụ hối lộ ở Cty PCI, Trưởng Đại diện JICA khẳng định Việt Nam luôn là đối tác quan trọng nhất, thành công nhất trong tất cả các nước tiếp nhận nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản.
Ông Motonori nói cụ thể hơn rằng năng lực tiếp nhận viện trợ của các cơ quan Việt Nam, nguồn nhân lực dồi dào...là những nguyên nhân cơ bản dẫn tới sự thành công trong việc tiếp nhận ODA. “Trên cơ sở ODA, đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam cũng gia tăng” - Ông Motonori nói.
