 |
Hình minh họa một đĩa tiền hành tinh chứa khí và bụi hình thành hành tinh xung quanh một ngôi sao sơ sinh. (Ảnh: ESO/L. Calçada) |
Trong khám phá đầu tiên, Kính thiên văn James Webb (JWST) đã phát hiện ra nước ở khu vực bên trong của một đĩa khí và bụi hình thành hành tinh bao quanh một ngôi sao sơ sinh.
Phát hiện này rất có ý nghĩa vì nước, cùng với các phân tử khác cần thiết để hình thành các thế giới như Trái đất, được tìm thấy gần một số ngôi sao trẻ, khổng lồ tạo ra bức xạ cực tím. Những môi trường khắc nghiệt như vậy trước đây được cho là không thích hợp cho sự hình thành các hành tinh đá, nhưng phát hiện mới này cho thấy các hành tinh giống Trái đất có thể có khả năng hình thành trong nhiều môi trường vũ trụ hơn người ta từng nghĩ.
Những phát hiện này cũng có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách các hành tinh trong hệ mặt trời hình thành khoảng 4,5 tỷ năm trước.
Trưởng nhóm María Claudia Ramírez-Tannus, nhà khoa học tại Viện Thiên văn học Max Planck ở Đức, cho biết: “JWST là kính thiên văn duy nhất có độ phân giải không gian và độ nhạy để nghiên cứu các đĩa hình thành hành tinh ở các khu vực hình thành sao khổng lồ”.
Ramírez-Tannus và các đồng nghiệp đã trình bày chi tiết phát hiện này trong một bài báo xuất bản ngày 30/11 vừa qua trên Tạp chí Vật lý thiên văn.
Nghiên cứu “Tinh vân Tôm hùm”
Kính thiên văn James Webb đang nghiên cứu “Tinh vân Tôm hùm”, một trong những khu vực trẻ nhất và gần nhất với sự hình thành sao mạnh mẽ trên Trái đất. Nó cũng chứa một số ngôi sao nặng nhất trong Dải Ngân hà, nóng hơn các ngôi sao như mặt trời và do đó phát ra nhiều tia cực tím hơn. Bức xạ này giúp làm sạch khí và bụi đã sinh ra những ngôi sao trẻ, nặng này, có nghĩa là những đĩa tiền hành tinh này không thể tồn tại lâu xung quanh những ngôi sao hung bạo này. Chúng thường chỉ tồn tại khoảng 1 triệu năm.
Đồng tác giả nghiên cứu Lars Cuijpers, nhà nghiên cứu tại Đại học Radboud ở Hà Lan, cho biết: “Chúng tôi rất ngạc nhiên và vui mừng vì đây là lần đầu tiên những phân tử này được phát hiện trong những điều kiện khắc nghiệt như thế”.
Phát hiện của nhóm nghiên cứu ủng hộ ý tưởng rằng, " Tinh vân Tôm hùm" phổ biến đối với các hành tinh đá trên khắp hành tinh. Dải Ngân hà hình thành xung quanh các ngôi sao có khối lượng khác nhau và trong phạm vi môi trường rộng hơn so với những gì các nhà khoa học trước đây từng nghĩ.
