Qua kiểm toán Báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2016 của Công ty mẹ - Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco), KTNN phát hiện Công ty mẹ Habeco có số dư tiền gửi ngân hàng lớn nhưng chưa có văn bản đánh giá, xếp hạng các tổ chức tín dụng, tham khảo lãi suất cạnh tranh để lựa chọn ngân hàng gửi tiền mà gửi tiền trên cơ sở 1 bản chào lãi suất của ngân hàng đáo hạn hoặc ngân hàng gửi mới trong năm.
Hơn nữa, còn có tình trạng phân loại, trình bày báo cáo tài chính chưa chính xác: Trong khoản tương đương tiền hơn 206 tỷ đồng (số liệu trong bài được làm tròn), có 150 tỷ đồng tiền gửi có kỳ hạn trên 4 tháng nhưng Công ty mẹ chưa phân loại vào đầu tư tài chính ngắn hạn.
Mặc dù Công ty mẹ thực hiện đối chiếu công nợ hàng năm, nhưng tỷ lệ công nợ được đối chiếu tại thời điểm 31/12/2016 còn thấp. Nợ phải trả người bán hơn 765 tỷ đồng của 251 đối tượng nợ nhưng Habeco chỉ đối chiếu xác nhận được 52 đối tượng nợ, giá trị đối chiếu xác nhận là 83%.
Năm 2016, Habeco có các khoản phải thu khác chưa được đối chiếu với giá trị hơn 43 tỷ đồng, chiếm 49,1% giá trị các khoản phải thu khác; các khoản trả trước cho người bán chưa được đối chiếu có giá trị 56 tỷ đồng, chiếm 65,5% giá trị trả trước cho người bán. Có 2 khoản nợ có khả năng mất vốn là khoản nợ của Công ty Cổ phần sữa Việt Mỹ 834 triệu đồng, của Công ty Cổ phần nhựa Đại Trường Phát 177 triệu đồng. Habeco đã phải trích lập dự phòng 958 triệu đồng cho 2 khoản nợ này.
Một vấn đề đáng chú ý, theo đánh giá của KTNN, công tác quản lý Quỹ đầu tư phát triển của Habeco còn nhiều hạn chế. Theo báo cáo tài chính năm 2016 của Habeco, số dư Quỹ đầu tư phát triển Công ty mẹ là 2.052 tỷ đồng (trong đó phần vốn Nhà nước có trong Quỹ là gần 1.679 tỷ đồng), nhưng khi KTNN tổng hợp tình hình trích Quỹ hàng năm đã xác định đến thời điểm kiểm toán (30/11/2017) tổng số dư Quỹ đầu tư phát triển của Habeco là 2.320 tỷ đồng (phần vốn nhà nước có trong Quỹ là 1.879,8 tỷ đồng).
Để đảm bảo hài hòa lợi ích các cổ đông, KTNN đề nghị Habeco hoàn nhập Quỹ đầu tư phát triển để chia cổ tức cho các cổ đông theo tỷ lệ vốn góp, gồm cổ tức chia cho cổ đông khác gần 374 tỷ đồng và chia cho cổ đông nhà nước gần 1.679 tỷ đồng. Trước mắt, KTNN đề nghị Habeco chia cổ tức theo số dư đầu tư tài chính ngắn hạn tại Báo cáo tài chính năm 2016 của Công ty mẹ là 1.533 tỷ đồng cho các cổ đông, trong đó chia cho các cổ đông khác trên 279 tỷ đồng và cổ đông nhà nước gần 1.254 tỷ đồng.
Nhiều khoản chi không được quản lý chặt chẽ
Năm 2016, chi phí bán hàng của Tổng công ty chủ yếu tập trung tại Công ty mẹ và Công ty TNHH MTV Thương mại Habeco (hơn 945 tỷ đồng, chiếm 79,6% chi phí bán hàng toàn Tổng công ty), trong đó chi phí bán hàng tại Công ty mẹ gần 586 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo KTNN, Công ty mẹ đã thực hiện chi các chương trình, sự kiện vượt kế hoạch chi phí đã phê duyệt, như: quảng cáo ngoài trời, pano tấm lớn, thay mặt bạt…. vượt 4,7 tỷ đồng; hỗ trợ cho hệ thống phân phối thông qua Công ty TNHH MTV Thương mại Habeco vượt 22 tỷ đồng.
Cũng theo kết quả kiểm toán, năm 2016, Habeco đã thực hiện chi một số khoản chi phí bán hàng với tổng giá trị hơn 116 tỷ đồng cho đối tượng không phải là khách hàng của Công ty mẹ, như chi phí hỗ trợ vận chuyển từ Công ty con đến Đại lý cấp 1; chi phí vật dụng quảng cáo hỗ trợ các nhà hàng; chi phí hỗ trợ theo sản lượng mua hàng cho khách hàng của Công ty TNHH MTV Thương mại Habeco.
