Quá trình kiểm điểm của HĐQT, Ban Tổng giám đốc Petrolimex, dưới sự chứng kiến của đại diện lãnh đạo Bộ và các vụ chức năng thuộc Bộ Công Thương, đã xác định trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan đến khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, quản lý hoạt động kinh doanh tại nhiều đơn vị thuộc tập đoàn này.
Qua kiểm điểm đã xác định được nguyên nhân, trách nhiệm của các tập thể và cá nhân liên quan và đề ra biện pháp khắc phục. Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quản lý điều hành theo kết luận của Thanh tra Chính phủ đồng thời chỉ đạo, quán triệt các đơn vị thành viên nghiêm túc triển khai thực hiện.
Về việc xử lý trách nhiệm đối với tập thể và cá nhân tại Petrolimex theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương cho biết đã hai lần ban hành văn bản (văn bản số 2945 ngày 5/4/2016 và văn bản số 8948 ngày 23/9/2016) yêu cầu Petrolimex tổ chức họp kiểm điểm cá nhân, tập thể và các công ty đã để xảy ra các tồn tại, vi phạm và khẩn trương thực hiện các kiến nghị nêu trong Kết luận thanh tra số 1571/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ và báo cáo kết quả thực hiện theo quy định.
Sau 2 lần yêu cầu Petrolimex thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân thuộc Tập đoàn và các công ty liên quan, Petrolimex đã có báo cáo về việc thực hiện Kết luận thanh tra. Tuy nhiên, còn một số nội dung chưa được triển khai thực hiện. Vì vậy, ngày 5/12/2016, Bộ đã có Công văn số 563/TTB-TH yêu cầu Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các tập thể và cá nhân liên quan và báo cáo kết quả thực hiện.
Theo báo cáo, đến ngày 16/12/2016, Petrolimex đã có Công văn số 1583 yêu cầu các cá nhân, đơn vị trực thuộc thực hiện kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ. Các đơn vị thành viên của tập đoàn này (Công ty cổ phần vận tải Xăng dầu VIPCO, Công ty Xăng dầu Khu vực II, Công ty Xăng dầu Khu vực III, Công ty Xăng dầu Tây Nam Bộ, Công ty Xăng dầu Khu vực I, Công ty Xăng dầu B12, Công ty Xăng dầu Khu vực V, Công ty Xăng dầu Phú Khánh) đã thực hiện kiểm điểm trách nhiệm về các nội dung liên quan của kết luận thanh tra.
Các phòng, ban chức năng (Ban Chiến lược và Đầu tư, Phòng Kinh doanh, Phòng Kỹ thuật, Phòng Tổ chức nhân sự, Phòng Đầu tư, Ban Tài chính của Petrolimex) đã triển khai kiểm điểm và báo cáo kết quả kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan.
Trước sự chậm trễ trong việc thực hiện các nội dung kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, ngày 11/1/2017, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã có Công văn số 257 nghiêm khắc phê bình Petrolimex và yêu cầu khẩn trương thực hiện đầy đủ nghiêm túc các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ.
Nhiều sai phạm về kinh doanh, quản lý vốn tại Petrolimex
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Petrolimex dã có nhiều khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản và cổ phần hóa doanh nghiệp. Cụ thể, Công ty mẹ - Tập đoàn đã đầu tư tài chính ngoài ngành nghề kinh doanh chính (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản) với tổng số tiền 2.255,6 tỷ đồng, trong đó nhiều khoản đầu tư với giá trị lớn không đúng quy định.
Điển hình như việc tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỷ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ của đơn vị nhận góp vốn) và Công ty cổ phần Bảo hiểm Petrolimex 171,3 tỷ đồng (chiếm 51% vốn điều lệ của đơn vị nhận vốn góp) mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ. Tập đoàn này cũng tăng vốn đầu tư 51 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Bất động sản Petrolimex mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương đồng thời sử dụng vốn kinh doanh 231,9 tỷ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với Nghị quyết của Hội đồng quản trị.
Ngoài ra, đơn vị còn ủy thác cho các đơn vị thành viên vay dài hạn để đầu tư xây dựng các công trình, dự án tổng cộng 414,6 tỷ đồng từ vốn chiếm dụng trong thanh toán, chưa được bố trí nguồn vốn cho đầu tư xây dựng. Việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo chủ trương của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng chưa thực hiện nghiêm.
Đánh giá của Thanh tra Chính phủ cũng cho thấy, một số khoản đầu tư của công ty mẹ hiệu quả thấp. Tập đoàn đầu tư 178,5 tỷ đồng vào Công ty cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex và Công ty Bất động sản Petrolimex kém hiệu quả; đầu tư 38,8 tỷ đồng vào Công ty Thương mại Tuyên Quang, Công ty TNHH Hóa chất PTN và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Vân Phong từ năm 2010 đến thời điểm thanh tra không có cổ tức.
Không chỉ Công ty Mẹ có vấn đề về đầu tư ra bên ngoài, các công ty con của Petrolimex cũng bị điểm danh vì có những vấn đề trong đầu tư vốn. Như Công ty cổ phần Vận tải Xăng dầu Vipco (Công ty Vipco) đầu tư hơn 56 tỷ đồng vào Công ty cổ phần An Phú nhưng có nguy cơ mất vốn do kinh doanh thua lỗ. Tổng công ty cổ phần Hóa dầu Petrolimex cũng đầu tư 5 tỷ đồng vào Công ty trách nhiệm hữu hạn Đầu tư Thương mại PLG và bị thua lỗ 134 triệu đồng. Việc thanh toán 369 triệu đồng lãi suất sử dụng vốn góp trong thời gian Công ty TNHH Đầu tư Thương mại PLG làm thủ tục giải thể là bất hợp lý.
Về những vấn đề liên quan đến việc xếp loại doanh nghiệp đối với 31 công ty xăng dầu thành viên của Petrolimex, theo Bộ Công Thương, năm 2012, cơ quan thuế đã kiểm tra và ban hành các quyết định xử phạt vi phạm trong việc chấp hành pháp luật thuế đối với 31 công ty xăng dầu thành viên, các quyết định xử phạt hành chính này đều xảy ra sau thời điểm nộp báo cáo xếp loại doanh nghiệp. Vì vậy không thực hiện hồi tố để xếp loại cho doanh nghiệp đã được xếp loại năm 2010, 2011.
