Mấy năm gần đây, các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk lan tràn hiện tượng tà đạo với các tên gọi khác nhau như “đạo Hà Mòn”, “đạo Y Gyin”, “Công giáo Đề-ga”. Người dựng ra tà đạo này là bà Y Gyin (sinh năm 1942, người dân tộc Bahnar Rơ Ngao ở làng Kơ Tu, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum).
Bà Y Gyin vốn là tín đồ Công giáo nhưng lại hành nghề mê tín dị đoan mà đạo Công giáo không chấp nhận, là nghề... thầy cúng. Sáng sớm 21/12/1999, bà Y Gyin báo cho cả làng Kơ Tu biết bà đã nhìn thấy Đức mẹ Maria hiện hình, và bà được chọn làm sứ giả để phán truyền những thông điệp của Đức Mẹ cho loài người. Các thuộc hạ thân tín của bà Y Gyin nhanh chóng thêu dệt, phao tin rằng bà đã được Đức Mẹ nhập vào. Ai theo “Đức mẹ Y Gyin” thì nợ nần về vật chất và tinh thần đều được xóa, ốm đau không chữa cũng khỏi, không làm cũng có ăn.
Dù không biết chữ, song bà Y Gyin lại có một trí nhớ tốt. Chỉ cần nghe ai nói việc gì một lần cũng có thể thuật lại gần như nguyên vẹn. Với sự tiếp sức đắc lực của các thuộc hạ, bà Y Gyin đã đưa tà đạo Hà Mòn len lỏi đến khắp buôn làng Tây Nguyên.
Cơ quan chức năng đánh giá đây thực chất là một thứ tôn giáo phản động, đã bị bọn FULRO lợi dụng, móc nối với những phần tử đứng đầu, gây mất ổn định an ninh trật tự nhằm lôi kéo đồng bào vào các cuộc xung đột đòi thành lập cái gọi là “nhà nước Đê-ga”. Năm 2013, bà Y Gyin bị tuyên phạt 3 năm tù về tội “phá hoại chính sách đoàn kết”. Cuối năm 2014, một đứa con ruột của bà Y Gyin là A Kuin (SN 1974)-người trực tiếp biên soạn “sứ điệp” cũng bị tuyên phạt 9 năm 6 tháng tù.
Để buôn làng trở lại bình yên
Dù bộ khung tổ chức của “tà đạo Hà Mòn” đã bị bắt giữ và xử lý theo quy định pháp luật, nhưng không ít đối tượng từng tin theo “Đức mẹ Y Gyin” tới nay vẫn ráo riết hoạt động...
Tuy nhiên, tiếp chúng tôi, bà Y Gyin bộc lộ rõ sự hối hận. Bà chia sẻ: “Những tháng ngày bị bắt và ngồi tù, tôi mới thấm thía và ân hận trước những việc làm sai trái của mình gây ra với bà con. Chỉ vì muốn nổi tiếng như “Đức Mẹ Maria”, muốn có một tôn giáo do mình sáng lập để mọi người tôn sùng, tôn thờ, giàu có nên tôi đã nghĩ ra cách lừa mọi người”. Cũng theo bà Y Gyin, từ khi ra tù vào 14/10/2015 đến nay, bà đã bốn lần tình nguyện cùng các lực lượng chức năng gặp mặt, nói chuyện với bà con đồng bào các dân tộc, nhất là tại các điểm nóng trên địa bàn tỉnh Gia Lai và Kon Tum về những thông tin sai lạc mà bà cùng các thân tín từng tung ra. Bà Y Gyin khuyên đồng bào mình hãy từ bỏ càng nhanh càng tốt “tà đạo Hà Mòn”, cùng dân làng đoàn kết xây dựng cuộc sống mới. “Nói được những lời này với bà con, mình thấy mừng cái bụng, ngủ ngon hơn!” - bà Y Gyin tâm sự.
Ông Nguyễn Văn Mười - Bí thư Đảng ủy xã Hơ Moong cho biết: “Làng Kơ Tu có 102 hộ dân với 554 khẩu, tất cả từng bị lôi kéo theo “tà đạo Hà Mòn”. Từ ngày bà Y Gyin thực lòng hối cải, tình hình an ninh trật tự của xã đã ổn định. Hiện, tất cả các hộ dân đã trở lại với đạo Công giáo. Chính quyền thường xuyên đến thăm hỏi, hỗ trợ đồng bào làm kinh tế, tăng thu nhập. Nhiều người trước đây bị bà Y Gyin lừa tỏ ra xa lánh, chúng tôi khuyên họ nên dang rộng vòng tay, cho bà Y Gyin cơ hội hòa nhập với cộng đồng...
