Đội tàu tuần tra biển của Nhật chủ yếu bao gồm tàu tuần tra cỡ lớn chở trực thăng (PLH), tàu tuần tra lớn từ 1.000 tấn đến 3.500 tấn (PL), tàu tuần tra cỡ trung (PM) từ 350 đến 500 tấn, tàu tuần tra cỡ nhỏ (PS) 130 đến 220 tấn và tàu tuần tra cao tốc (PC). Phần lớn được trang bị radar và hệ thống kiểm soát hỏa lực tiên tiến.
Tàu tuần tra Nhật (xa) so kè với tàu hải giám TQ gần Senkaku/Điếu Ngư - Ảnh: Reuters
Đặc biệt, trong số này có tàu Akitsushima thuộc lớp Shikishima dài 150 m, độ choán nước 6.500 tấn và là tàu tuần tra lớn nhất thế giới hiện nay. Với vận tốc 46 km/giờ, tầm hoạt động 20.000 hải lý (hơn 37.000 km), tàu có thể chạy từ Nhật sang châu Âu mà không cần tiếp nhiên liệu.
Theo Homelandsecurity-technology.com, lớp Shikishima được trang bị 2 súng 20 mm JM61 Gatling, 2 súng đôi chống máy bay 35 mm Oerlikon, nhiều pháo 35 mm và có thể mang thêm 2 súng máy 12,7 mm. Trên tàu có gắn nhiều loại radar tân tiến phục vụ các nhiệm vụ khác nhau từ dò tìm trên biển đến theo dõi máy bay.
Ngoài ra, nhờ kích cỡ “khủng”, tàu lớp Shikishima chở được 2 máy bay trực thăng EC225 Super Puma do châu Âu sản xuất. Ngoài Shikishima, đội tàu PLH của Nhật còn có các lớp khác như Mizuho, Soya và Tsugaru.
Tàu lớp Hateruma thuộc PL có chiều dài 89 m, độ choán nước 1.300 tấn và vận tốc hơn 55 km/giờ, được trang bị pháo tự động 30 mm Mk44 Bushmaster II, với hệ thống kiểm soát hỏa lực được hỗ trợ quang học, định tầm laser. Đây là loại pháo hoàn toàn mới, giúp tăng hỏa lực so với các tàu tuần tra 1.000 tấn bình thường của JCG.
Kềm Trung Quốc, chặn Đài Loan
Giới quan sát cho rằng ngoài việc muốn quảng bá, đẩy mạnh ngành đóng tàu tuần tra của mình, Nhật hỗ trợ các nước Đông Nam Á còn nhằm góp phần bảo đảm an ninh và ổn định trong khu vực sau hàng loạt hành động gây lo ngại của TQ. Nhu cầu này càng lớn hơn khi căng thẳng cũng đang dâng cao giữa Tokyo và Bắc Kinh liên quan tới nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.
Trên thực tế, đến nay, đội tàu tuần tra Nhật đang làm rất tốt nhiệm vụ kiểm soát Senkaku/Điếu Ngư và đã chứng tỏ được năng lực vượt trội qua những lần chạm trán tàu TQ đại lục và Đài Loan tại đây.
Chẳng hạn như theo tờ Asahi Shimbun, ngày 7/9/2010, một tàu tuần tra cỡ nhỏ đã rượt đuổi và bắt giữ một tàu cá TQ trên vùng biển Tokyo tuyên bố chủ quyền gần Senkaku/Điếu Ngư.
Dù tàu cá hung hăng chống trả, thậm chí tông thẳng vào tàu Nhật nhưng cuối cùng vẫn phải khuất phục. Từ đó đến nay, tàu công vụ TQ cấp tập leo thang tần suất xuất hiện gần Senkaku/Điếu Ngư nhưng lần nào cũng phải rút về sau các trận rượt đuổi, so kè cùng tàu tuần tra Nhật.
Ngoài tàu Trung Quốc đại lục, tàu tuần duyên Nhật cũng không ít lần giành ưu thế trong các vụ va chạm với tàu Đài Loan. Cụ thể, vào ngày 25/9/2012, đội tàu tuần tra Nhật có cuộc đấu vòi rồng quyết liệt với 12 tàu tuần tra Đài Loan đang hộ tống 40 tàu cá kéo đến gần Senkaku/Điếu Ngư, theo Đài NHK.
Sau khoảng 3 giờ đồng hồ, nhóm tàu Đài Loan không chịu nổi và đành rút lui. Đến ngày 24/1/2013, lực lượng Nhật tiếp tục dùng vòi rồng đẩy lùi tàu tuần duyên Đài Loan khỏi khu vực tranh chấp.
Dù vẫn kiểm soát hiệu quả Senkaku/Điếu Ngư nhưng trước tình hình TQ đẩy mạnh hoạt động gần khu vực này và đơn phương lập Vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông, Nhật cũng đang xúc tiến kế hoạch lập một đội tàu gồm 12 chiếc chuyên tuần tra nhóm đảo tranh chấp, gồm 10 tàu 1.000 tấn trở lên và 2 tàu có bãi đáp trực thăng, theo tờ Yomiuri Shimbun.
