Theo Global Times, giới chức chống khủng bố tại Trung Quốc, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria tin rằng, các thành phần ly khai người Duy Ngô Nhĩ cấp tiến muốn thành lập một nhà nước Hồi giáo độc lập tại khu tự trị Tân Cương phía tây bắc Trung Quốc.
Lực lượng này đang lén lút trốn khỏi đất nước, gia nhập lực lượng huấn luyện của IS và chiến đấu tại Iraq và Syria. Nhóm này muốn giành được sự thừa nhận của các nhóm khủng bố quốc tế, thiết lập các kênh liên lạc và phát triển “kinh nghiệm chiến đấu thực tế” trước khi quay trở lại Trung Quốc.
Thông tin công dân Trung Quốc gia nhập IS xuất hiện mấy tuần gần đây. Hồi đầu tháng này, hai bức ảnh do Bộ Quốc phòng Iraq đưa lên Facebook cho thấy một người đàn ông bị quân đội Iraq bắt giữ, cùng một thông điệp ngắn mô tả người Trung Quốc này là phiến quân IS.
Cuối tuần qua, giới chức Indonesia xác nhận sẽ sớm xử lý vụ 4 công dân Trung Quốc đến từ Tân Cương, sau khi lực lượng chống khủng bố bắt giữ nhóm này tại đảo Sulawesi. Các nghi phạm được tin là đã tới Indonesia từ Trung Quốc qua đường Campuchia, Thái Lan và Malaysia với ý đồ móc nối với một thủ lĩnh IS địa phương.
Một người Trung Quốc được cho là nằm trong số 18 phiến quân IS bị tiêu diệt, trong khi nhóm khủng bố ngày 18 và 19/9 tấn công ở phía bắc Syria, nhằm chiếm giữ ít nhất 60 ngôi làng gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, trang tin Nhà quan sát Syria đưa tin.
Báo Singapore The Strait Times dẫn lời các chuyên gia Indonesia cho biết, có khoảng 60 người Indonesia, 50 người Malaysia, 100 người Philippines và 100 người Trung Quốc hiện đang chiến đấu cho nhóm khủng bố IS.
Chuyên gia chống khủng bố Trung Quốc nói với Global Times rằng, các phần tử cấp tiến Tân Cương gia nhập IS qua hai con đường: trực tiếp sang Syria, Iraq và qua các chi nhánh của IS tại Đông Nam Á. Tuy nhiên, do những nỗ lực chống khủng bố quốc tế, hiện IS tránh tuyển mộ thành viên trực tiếp tới “căn cứ”. Thay vào đó, chúng thích chia ra thành nhóm, rồi đưa họ vào các đơn vị nhỏ tại Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Indonesia và Kyrgyzstan.
Theo báo chí Indonesia, 4 người Trung Quốc bị bắt tuần trước có kế hoạch tham gia khóa huấn luyện quân sự của IS, học cách sử dụng chất nổ và súng, trước khi trở lại Trung Quốc nhằm gia tăng các hoạt động khủng bố.
Liệu Trung Quốc có gia nhập liên minh tiêu diệt IS do Mỹ lãnh đạo hay không? Giáo sư Pan Zhiping thuộc Đại học Tân Cương nhận định, ông không nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ tham gia với một số khả năng, theo dạng ủng hộ tinh thần hoặc thông qua trao đổi thông tin tình báo.
Nếu xét thấy hành động quân sự là cần thiết, Trung Quốc có thể hành động với sự phối hợp của Liên Hợp Quốc, hơn là thực hiện theo lệnh của Mỹ, giáo sư Pan nói.
Theo GS Pan, mục tiêu cuối cùng của các đối tượng ly khai Trung Quốc là quay lại Tân Cương thực hiện thêm các cuộc tấn công khủng bố; Bắc Kinh cần phải tăng cường kiểm soát biên giới nhằm ngăn chúng trở về, đồng thời nỗ lực đẩy lui chủ nghĩa tôn giáo cực đoan thông qua giáo dục.
