Viễn cảnh về việc chỉ còn một nhóm đàn ông hiếm quý được nuôi dưỡng và bảo vệ cẩn thận để có thể làm công việc “giữ giống” cho cả thế giới, hay là cơ chế sinh sản nguyên thủy sẽ phải thay đổi hoàn toàn?
Người ta sắp sửa phóng lên trời những vệ tinh bằng gỗ tự hủy đầu tiên, nhằm bảo vệ môi trường cho vũ trụ. Khi lo lắng về nạn rác thải xảy ra ở nơi cách chúng ta tới 46 tỷ năm ánh sáng. Khi các kính viễn vọng phát hiện có khoảng 9 ngàn tấn vật thể vũ trụ chủ yếu là xác các vệ tinh cũ đang bay lơ lửng xung quanh trái đất.
Về độ xa hun hút của thời gian, chợt nhớ tới hai chữ Latin Carpe diem trong bài thơ cùng tên của thi hào La Mã cổ đại Horace mà ngày mai 27/11 là kỷ niệm 2.015 năm ngày mất của ông. Vượt qua ngàn năm, Carpe diem (Hãy nắm bắt khoảnh khắc) của Horace đến giờ vẫn là thành ngữ kinh điển bậc nhất. “Đừng mê mải gì với phép bói Babylon, tốt nhất ta hãy sống với những gì mà ta đang có… Nắm bắt khoảnh khắc, chớ tin gì ở tương lai xa vời”.
Trình độ khoa học công nghệ khủng khiếp hiện nay, ngoài những tiện ích, ứng dụng không tưởng, thì còn đem lại khả năng tiên tri, cảnh báo rất xa. Xa đến mức có thể khiến nhân loại lo lắng sẽ “mất giống” đàn ông sau vài triệu năm nữa, hay vũ trụ không còn chỗ chen chân vì rác thải. Trong khi suy thoái nhân tính hiện đã báo động đỏ, và hàng triệu tấn nhựa, túi nilon đang tràn ngập trái đất, tràn ngập đại dương. Đâu có cách xa chúng ta phút giây ánh sáng nào, mà sao cứ như chuyện xa vời, ai cũng thấy đó như là việc của một nhân loại nào khác?
AI đến lúc này tôi cho rằng đã có thể xem như là những sinh thể độc lập, một loài mới trên trái đất, cất giấu những thứ bí mật là cha đẻ ra chúng là con người cũng không thể nào biết hết. Để đến lúc tự giành lấy quyền quyết định sinh tồn không chỉ của mình, mà còn nắm luôn vận mạng loài người. Con người đã và đang trở thành "thức ăn" của chúng, bằng tất cả những dữ liệu, căn tính riêng tư và thiêng liêng nhất. Thật khó thể hô hào chúng phải học tập làm theo đạo đức, nhân tính của con người.
Vào một buổi sớm cuối mùa xuân 7 năm trước, người bạn thân thiết của chúng tôi - họa sĩ Võ Xuân Huy tạm biệt loài người. Tôi đọc được trên một tờ báo ở Mỹ viết về tranh của Huy, với tựa đề Seize the day. Seize the day cũng chính là Carpe diem phiên sang tiếng Anh. Ngày ấy tôi cũng viết một bài về Huy, nói rằng thứ đầu tiên con người biết sử dụng không phải Lửa, mà là Thời gian. Rằng Seize the day - Carpe diem, bạn ơi! Trong từng nét cọ tiếp theo, dù bạn đã không còn ở trên mặt đất.
Một mặt đất của hơn 8 tỷ con người chúng tôi, với thời gian hiện hữu trong tay, mà sao cứ hun hút…
