Sau 7 năm ròng rã đấu tranh, Chủ nhiệm và phó Chủ nhiệm HTX vừa nhận được thông báo bồi thường oan sai!
Sập tiệm vì vạ gió tai bay
Do xóa cơ chế bao cấp, cho tới cuối năm 1996 toàn tỉnh Đăk Lăk có tới 113/114 HTX mua bán tuyên bố giải thể.
Đơn vị thứ 114 còn sót lại là HTX mua bán Buôn Hồ, đầu năm 1997 được chuyển đổi thành HTX Thương mại Dịch vụ Buôn Hồ (HTX), chuyên kinh doanh nhà hàng-karaoke và phòng trọ.
Sau gần 2 năm kinh doanh, do thiếu kinh nghiệm quản lý, Ban chủ nhiệm mới của HTX đã lơi lỏng để một số cá nhân chiếm dụng vốn khó đòi. UBND huyện Krông Buk lập đoàn thanh tra xem xét tình hình kinh doanh, sử dụng vốn và xây dựng cơ bản của HTX.
Căn cứ kết luận thanh tra, ngày 26/10/2001 Công an huyện khởi tố, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Chủ nhiệm Trương Công Ban cùng phó Chủ nhiệm Lê Anh Sinh về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Trong lúc Viện KSND huyện đang xem xét việc tố tụng, thì giữa UBND huyện và HTX lại bất đồng ý kiến về giá cho thuê địa điểm mở cửa hàng.
Việc tranh chấp còn chưa ngã ngũ thì lãnh đạo huyện đã đơn phương đình chỉ hợp đồng cho HTX thuê cửa hàng, đồng thời tổ chức lực lượng cưỡng chế đến HTX kiểm kê tài sản, trục xuất cán bộ nhân viên HTX và thực khách, khách trọ ra khỏi cơ sở kinh doanh của HTX, tháo gỡ bảng tên và niêm phong toàn bộ trụ sở của HTX!
Từ đó, 23 xã viên và lao động hợp đồng của HTX mất việc. Hoàn cảnh gieo neo nhất rơi vào 3 thành viên Ban chủ nhiệm đã thế chấp nhà vay nợ ngân hàng ứng vốn cho HTX hoạt động từ năm 1997, dẫn đến việc họ phải bán nhà đất trả nợ. Đó là các ông Trương Công Ban, Lê Anh Sinh và Trịnh Xuân Lã.
Được vạ má sưng
 |
| Ông Ban và ông Sinh tính toán mức được bồi thường |
Tháng 6/2003, Chủ nhiệm Ban và phó Chủ nhiệm Sinh tiếp tục lãnh quyết định truy tố từ Viện KSND huyện về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tòa huyện xử sơ thẩm lần thứ nhất tháng 10/2003, tuyên phạt: Bị cáo Trương Công Ban 9 tháng tù giam, chịu 10 triệu đồng án phí; bị cáo Lê Anh Sinh 6 tháng tù giam, chịu 5 triệu đồng án phí, HTX chịu 13 triệu đồng án phí;
Ngoài ra, 2 bị cáo Ban- Sinh còn phải liên đới bồi thường cho HTX trên 493 triệu đồng.
Tháng 5/2004, Tòa tỉnh xử phúc thẩm, nhận xét lối quy kết của cấp sơ thẩm chưa có căn cứ pháp lý, mang tính ước lượng chủ quan, không điều tra rõ nguyên nhân thua lỗ của HTX, chưa điều tra xem khoản nợ thuê nhà giữa HTX với UBND huyện do luật nào điều chỉnhv.v… nên tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm, giao hồ sơ cho cấp sơ thẩm xét xử lại từ đầu.
Phiên tòa sơ thẩm lần thứ hai mở vào ngày 23/8/2006 với hội đồng xét xử (HĐXX) hoàn toàn mới, do thẩm phán tân Chánh án tòa huyện Phan Ngọc Nhàn chủ tọa.
Phân tích rành rẽ tất cả các chi tiết và khía cạnh vấn đề, HĐXX đã chứng minh quan hệ thuần túy dân sự của vụ việc đã bị hình sự hóa không đáng có, mà trách nhiệm chính thuộc về UBND huyện Krông Buk do đã can thiệp quá sâu vào các hoạt động của HTX, tước đi quyền tự do quyết định trong kinh doanh của tập thể xã viên.
Sau khi cân đối các khoản công nợ, HTX còn nợ các ông Ban-Sinh - Lã trên 83 triệu đồng. Mặt khác, HTX cũng còn thừa trên 147 triệu đồng tiền vốn chưa kể 2 căn nhà trụ sở là tài sản riêng của HTX còn đang thế chấp tại ngân hàng chưa phát mãi.
HĐXX cho rằng quyết định truy tố của VKS không có căn cứ, nên đã tuyên ông Ban và ông Sinh không phạm tội, yêu cầu các cơ quan chức năng khôi phục danh dự và các quyền lợi hợp pháp cho các ông Ban- Sinh.
VKS huyện Krông Buk kháng nghị nên phải thêm vài cuộc xét xử nữa mới tới bản án cuối cùng có hiệu lực pháp luật do TAND tỉnh Đăk Lăk xử ngày 12/6/2008. Theo cách tính về bồi thường thiệt hại của Nghị quyết 388, tòa cấp phúc thẩm buộc Viện KSND huyện Krông Buk phải bồi thường tổn thất về tinh thần cho ông Ban và ông Sinh mỗi người hơn 37,8 triệu đồng, phải tổ chức công khai xin lỗi ông Ban và ông Sinh, phải đóng án phí hơn 3,7 triệu đồng.
Gần đây, hai ông đã nhận “Quyết định bồi thường thiệt hại cho người bị oan theo Nghị quyết 388” do Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bùi Mạnh Cường ký, không đề cập đến việc xin lỗi, chỉ cho biết hai ông sẽ nhận bồi thường bằng tiền mặt tại Viện KSND huyện khi có giấy mời, nhưng chưa ấn định được thời hạn vì phải chờ ngày được Bộ Tài chính chi tiền, có lẽ phải sang năm 2009.
Gia đình thất tán, tài sản khánh kiệt, Chủ nhiệm Trương Công Ban vẫn còn đang giữ con dấu của HTX nhưng chưa nghĩ ra cách gì để HTX hồi sinh để mong đòi được những khoản nợ oan trái do nếp tư duy áp đặt lỗi thời gây ra…
