Tổng thống Haiti – Jovenel Moise (53 tuổi) bị ám sát trong vụ tấn công nhằm vào nhà riêng lúc một giờ sáng ngày 7/7. Phu nhân ông Moise bị thương nặng và đã được đưa đến bang Florida (Mỹ) cấp cứu trong tình trạng nguy kịch.
Theo Thẩm phán Jean Wilner Morin – Chủ tịch Hiệp hội Thẩm phán Quốc gia Haiti, người tiếp quản vị trí tổng thống trong trường hợp khẩn cấp phải là chánh án tòa tối cao.
Tuy nhiên, vị trí này hiện đang bị bỏ trống sau khi Chánh án René Sylvestre vừa qua đời vì COVID-19. Đám tang của ông Sylvestre dự kiến diễn ra ngày 7/7.
Ngay sau khi ông Moise qua đời, quyền Thủ tướng Claude Joseph tuyên bố sẽ tạm thời tiếp quản Haiti. Trước đó, ông Joseph được ông Moise bổ nhiệm làm quyền Thủ tướng hồi tháng 4/2021.
Thẩm phán Morin cho biết để Claude Joseph được chính thức thay thế Tổng thống Moise, ông sẽ phải được quốc hội Haiti phê chuẩn. Nhưng quốc hội nước này hiện đang bị trống một phần, nên không còn có thể bỏ phiếu.
Tổng thống Moise bị ám sát hai ngày sau khi ông bổ nhiệm một Thủ tướng khác – Ariel Henry, để chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới.
“Vì vậy, chúng ta đang có hai thủ tướng. Một thủ tướng đang tại vị (ông Joseph) và một thủ tướng khác được bổ nhiệm hợp pháp bởi tổng thống (ông Henry). Vậy ai trong số hai người này sẽ lãnh đạo đất nước?”, ông Morin nói.
Ông Morin cho biết, còn có một kịch bản kế nhiệm khác có thể xảy ra. “Tiền lệ là vào năm 2015, chính chủ tịch quốc hội đã thay thế tổng thống. Hiện tại, chúng ta không có chủ tịch quốc hội, nhưng vẫn có 1/3 thượng viện trong quốc hội do cựu thượng nghị sĩ Joseph Lambert chủ trì”, ông Morin nói.
Ngay sau vụ ám sát ông Moise, tình trạng khẩn cấp mức độ hai đã được ban bố trên toàn lãnh thổ Haiti, và sẽ kéo dài 15 ngày. “Chúng tôi không muốn đất nước chìm trong hỗn loạn”, ông Claude Joseph nói sau cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bộ trưởng Haiti.
Trong bài phát biểu của mình, ông Joseph yêu cầu người dân “giữ bình tĩnh” và hỗ trợ chính phủ vượt qua “thời kỳ khó khăn này”. Ông cũng nhiều lần tuyên bố rằng tình hình "trong tầm kiểm soát”.
